"ပ႒ာန္းမရြတ္မီ အဓိ႒ာန္ပုံ သစၥာျပဳပုံ ႏွင့္ ပ႒ာန္ း(၂၄)ပစၥည္ းျမန္မာျပန္"

မၾကာခင္ေရးသားျပီးတင္ေတာ့မည့္ ပ႒ာန္...း(၂၄)ပစၥည္း ျမန္မာျပန္အတြက္ ေရွးဦးစြာ ပ႒ာန္းမရြတ္ဆုိမီ လုပ္ေဆာင္ရမည့္ လုပ္ငန္းေလးေတြအေၾကာင္းကုိ ေရးသားျပီးအသိေပးမွျဖစ္ပါမွာပါ။ဘာေၾကာင့္လဲလုိ႔ဆုိေတာ့ ပ႒ာန္းမရြတ္ဆုိမီလုပ္ေဆာင္ရမယ့္လုပ္ငန္းေတြအေၾကာ င္းကုိသိထားမွ ရြတ္ဆုိတဲ့အခါ ေနရာက်မွာျဖစ္ပါတယ္။ မသိထားရင္ေတာ့ ေနရာက်စရာအေၾကာင္းမရွိပါ။ေနရာက်က် အစီစဥ္က်က်ရြတ္ဆုိပါမွ အက်ဳိးထူးအက်ဳိးျမတ္မ်ားက ုိခံစားရမည္ျဖစ္ပါတယ္။ဒါေၾကာင့္ ပ႒ာန္းမရြတ္ဆုိမီ အဓိ႒ာန္ပုံႏွင့္သစၥာဆုိရပုံေလးကုိေရွးဦးစြာေရးသာ းလုိက္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။


၁။ယေန႔မွစ၍ေန႔စဥ္မျပတ္ တစ္လတိတိ ပ႒ာန္းေဒသနာေတာ္ မ်ား ရြတ္ဆုိျပီးျမတ္စြာဘုရားကုိ ပူေဇာ္ပါမည္ဟုအဓ ိ႒ာန္ျပဳရမွာျဖစ္ပါတယ္။

၂။တစ္လအဓိ႒ာန္ပ႒ာန္းရြတ္ဖတ္ပူေဇာ္ရာတြင္ ယေန႔အဓိ႒ာန္အျဖစ္ယခုအခ်ိန္မွစ၍ ပ႒ာန္းေဒသနာေတာ္ မ်ားကုိ ရြတ္ဖတ္ကာ ျမတ္စြာဘုရားအားပူေဇာ္ပါေတာ့မည္ဟု အဓိ႒ာန္ျပဳရမည္ျဖစ္ပါတယ္။

၃။ယေန႔အဓိ႒ာန္ ပ႒ာန္းေဒသနာေတာ္မ်ားကုိ ရြတ္ဖတ္ပူေဇာ္မည္ျဖစ္၍တပည့္ေတာ္၏ ကုိယ္ေစာင့္နတ္၊ ေနရာေစာင့္နတ္၊အိမ္ေစာင့္နတ္၊ ျခံေစာင့္နတ္၊လမ္းေစာင့္နတ္၊ ရပ္ကြက္ေစာင့္နတ္၊ျမဳိ့ေစာင့္နတ္ သာသနာေတာ္ေစာင့္နတ္ စတဲ့ ဌာနအသီးသီးမွာ ေစာင့္ေရွာက္ၾကကုန္ေသာ နတ္ျမတ္ နတ္ေကာင္းနတ္အေပါင္းတုိ႔အားလည္းေကာင္း၊ဤေနရာ ဤဌာနမွာ ရွိၾကကုန္ေသာ ဥစၥာေစာင့္ သုိက္နန္းရွင္ စတဲ့ျမင္အပ္ မျမင္အပ္ေသာ ပုဂၢဳိလ္၊မက်ြတ္ မလြတ္ၾကကုန္ေသာ ပုဂၢဳိလ္တုိ႔အားလည္းေကာင္း၊ ေလာကၾကီးကုိေစာင့္ေရွာက္ၾကကုန္ေသာ ဓတရ႒၊ဝိရူဠက၊ဝိရ ူပကၡ၊ကုေဝရဟူေသာ နတ္မင္းၾကီးေလးပါးစသည့္ျဖင့္ (ပင့္ဖိတ္သင့္ ပင့္ဖိတ္ထုိက္ေသာ)ပုဂၢဳိလ္မ်ားကုိနာမည္တပ္၍ ပ႒ာန္းတရားနာၾကားဖုိ႔လာေရာက္နာၾကားၾကပါကုန္ေလာ့ဟု ပင့္ဖိတ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ေန႔တုိင္းရြတ္ဆုိမည္ဆုိပါက ေန႔တုိင္းပင့္ဖိတ္အပ္ပါတယ္။တစ္လရြတ္ဆု ိမည္ဆုိလ်ွင္ေတာ့ ေန႔တုိင္းပင့္ဖိတ္စရာမလုိပါ။တစ္လျပည့္တဲ့ထိ မပင့္ဖိတ္ပဲေနနု ိင္ျပီးတစ္လျပည့္ေျမာက္ရင္ေတာ့ ပင့္ဖိတ္ထားသူမ်ားကုိ မိမိတုိ႔ေနရာ ဌာနသုိ႔ အသီးသီးျပန္ၾကြရန္ေမတၱာရပ္ခံရမည ္ျဖစ္ပါတယ္။(ေန႔တုိင္းရြတ္ဆုိရင္ ေန႔တုိင္းပင့္ဖိတ္ရမွာျဖစ္သလုိ ေန႔တုိင္းျပန္ပုိ႔ရမွာျဖစ္ပါတယ္။)

၄။ပ႒ာန္းေဒသနာေတာ္မ်ား ပစၥယုေဒၵသ၊ပစၥယနိေဒၵသ ပါဠိေတာ္ႏွင့္ ျမန္မာျပန္မ်ားကုိေကာင္းျမတ္ေသာ အခ်ိန္ခါ ျဖစ္သည့္အတြက္(ေဟတုပစၥေယာမွစ၍ ရြတ္ဆုိပူေဇာ္ရမ ာျဖစ္ပါတယ္။)ရြတ္ဆုိပူေဇာ္ျပီးသည္ႏွင့္ အမ်ွေပးေဝရမွာျဖ စ္ပါတယ္။

၅။(သစၥာဆုိပုံ) ။။ယခုအခါတစ္လအဓိ႒ာန္ ရြတ္ဆုိပူေဇာ္ရာ တြင္ ယေန႔အဓိ႒ာန္အျဖစ္ပ႒ာန္းေဒသနာေတာ္ကုိ ရြတ္ဖတ္ပူေဇာ္၍(ေန႔တုိင္းပူေဇာ္မည္ဆုိပါကလည္း)ေန႔တုိင္း ပ႒ာန္းေဒသနာေတာ္ကုိရြတ္ဖတ္၍ျမတ္စြာဘုရားရွင္အား ပူေဇာ္ျပီးပါျပီ။ဤသစၥာစကားေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ဤပ႒ ာန္းေဒသနာေတာ္၏တန္ခုိး ရွိန္ေစာ္ အာနဳေဘာ္တုိ႔ေၾက ာင့္လည္းေကာင္း၊ဤပ႒ာန္းေဒသနာေတာ္ကုိ ရြတ္ဆုိရေသာ ေကာင္းမွဳ၊နာၾကားရေသာ ေကာင္းမွဳကုသုိလ္တုိ႔၏ တန္ခုိးေတာ္ေဇာ္အာနဳေဘာ္တုိ႔ေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ ပ႒ာန္းေဒသနာေတာ္ကုိရြတ္ဆုိျပီးတုိင္း တပည့္ေတာ္ႏွင့္ထ ပ္ထူထပ္မ်ွ ရေစဖုိ႔ အမ်ွေပးေဝရတဲ့ေက ာင္းမွဳကုသုိလ္၊ ဝမ္းေျမာက္နဳေမာ္သာဓုေခၚဆုိရတဲ့ေကာင္းမွဳကုသုိလ္တုိ႔၏ တန္ခုိးေတေဇာ္အာနဳေဘာ္တုိ႔ေၾကာင့္လည္းေကာင္း တပည့္ေတာ္သည္(..................)ျဖစ္ရပါလုိ႔၏ဟူ၍လုိရာဆု တစ္ခုတည္းကုိေတာင္းပါ။လုိရာဆုတစ္ခု မျပည့္မခ်င္း ဤတစ္မ်ဳိးကုိသာ ဆက္၍ဆုေတာင္းပါ။

၁။ေဟတုပစၥေယာ=ဟိတ္ေျခာက္ပါးျဖစ္၍ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသ ာတရား ေညာင္ပင္ျမစ္သည္ ေညာင္ပင္အားျမဲျမံခုိင္ခံ့စြာ တည္ေစျခင္းငွာ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သုိ႔ေလာကီအာရုံ ကာမဂုဏ္တုိ႔၌ လုိခ်င္မွဳရွိေသာ ေလာဘ၊ၾကမ္းတမ္းေ သာခက္ထန္ျခင္း အမ်က္ထြက္ျခင္းရွိေသာ ေဒါသ၊ မေကာင္းေသာ အယူဝါဒကုိ မစြန္႔ဘဲ ငုိက္ျမည္းေတြေဝ ျခင္းရွိေသာ ေမာဟ၊ ေလာကီအာရုံ ကာမဂုဏ္တုိ႔၌ လုိခ်င္မွဳမရွိေသာ အေလာဘ၊နဴးညံ့စြာ ယဥ္ေက်းလိမၼာ၍ ၾကမ္းတမ္းခက္ထန္ျခင္း၊အမ်က္ထြက္ျခင္းမရွိေသာ အေဒါသ၊ ေကာင္းေသာအယူဝါဒကုိ လက္ကုိင္ထားျပီးယုံမွားသံသယမ်ား ျဖင့္ ငုိက္ျမည္းေတြေဝးျခင္း မရွိေသာ အေမာဟတရားတုိ႔သည္ စိတ္၊ေစတသိတ္တရားတုိ႔အားအလုိသုိ႔လုိက္၍ျဖစ္ေစျခင္းျဖင္ ေက်းဇူးျပဳျခင္းငွာ ေဟတုပစၥည္းတရားကုိေဟာေတာ္မူသည္။
၂။အာရမၼဏပစၥေယာ=အာရုံေျခာက္ပါးျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား ေတာင္ေဝွးသည္ မသန္မစြမ္းသူတုိ႔အားအလုိရွိရာသုိ႔ ေရာက္ေစ၍အေထာက္အကူေပးသကဲ့သုိ႔ အဆင္း(ရူပါရုံ)၊ အသံ(သဒၶါရုံ)၊အန႔ံ(ဂႏၶာရုံ)၊အရသာ(ရသာရုံ)၊အေတြ႔ အထိ(ေဖာ႒ဗၺာရုံ)၊စိတ္ခံစားမွဳ(ဓမၼာရုံ) ဟူေသာအာရုံေျခာက ္ပါးတုိ႔သည္ ကုသုိလ္၊အကုသုိလ္တရားတုိ႔ကုိ အက်ဳိးအေၾကာင္းမ်ားျဖင့္ မိမိစိတ္ကုိ အေထာက္အကူျပဳေပး သကဲ့သုိ႔ ေက်းဇူးျပဳျခင္းငွာ အာရမၼဏပစၥည္း တရားကုိေဟာေတာ္မူသည္။
၃။အဓိပတိပစၥေယာ=အၾကီးအမွဴးျဖစ္၍ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ တရား စၾကဝေတးမင္းသည္ ျပဳိင္ရဲသူ၊ျပိဳ င္သူမရွိေလာက္ေအာင္ ဇြဲ၊ လုံးလအျပည့္ျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္သကဲ့သုိ႔အလုိဆႏၵအလြန္ျပင ္းျပျခင္းဟူေသာ ဆႏၶာဓိပတိ၊အားထုတ္ျခင္းလုံးလဟူေသာ ဝီရိယာဓိပတိ၊လြန္စြာညြတ္ျခင္း ကုိင္းရွုိင္းျခင္း စိတ္ဓာတ္ျပင္းထန္ျခင္းဟူေသာ စိတၱာဓိပတိ၊အသိဥ ာဏ္ပညာျဖင့္ အသင့္ဆင္ျခင္ျခင္းဟူေသာ ဝီမံသာဓိပတိဟူေသာ အဓိပတိ တရားမ်ားသည္ အားေကာင္းရာသုိ႔လုိက္၍ ေက်းဇူးျပဳျခင္းငွာ အဓိပတိပစၥည္းတရားကုိေဟာေတာ္မူသည္။

၄။အနႏၱရပစၥေယာ=အျခားမဲ့တဆက္တည္းအၾကားမရွိျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား စၾကာဝေတးမင္းနတ္ရြာစံျခင္း(ေသျခင္း)သည္ အၾကီးဆုံးသား ရတနာအား အလုိလုိ မင္း(ဘုရင္)ျဖစ္ေစျခင္းငွာ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သုိ႔ရုပ္ဝတၳဳကုိ ျမင္သည္ႏွင့္ အသိစိတ္သည္ အာရုံတြင္ တဆက္တည္းျဖစ္ျခင္း၊ေနာက္ေနာက္ စိတ္အစဥ္ေတြ ဆက္တုိက္ျဖစ္ရန္အတြက္ ေရွ့ေရွ့စိတ္ အစဥ္ေတြပ်က္ပ်က္ေပး၍ေက်းဇူးျပဳျခင္းငွာ အနႏၱရပစၥည္းတရားကုိေဟာေတာ္မူသည္။

၅။သမနႏၱရပစၥေယာ=ေကာင္းစြာ(အျခားမဲ့)တဆက္တည္း အၾကားမရွိ အတားအဆီးမရွိ၍ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။ စၾကာဝေတးမင္းေတာထြက္၍ရဟန္းျပဳျခင္းသည္ အၾကီးဆုံးေသာ သားရတနာအားတဆက္တည္းအၾကားမရ ိေကာင္းစြာ မင္း(ဘုရင္)ျဖစ္ေစျခင္းငွာ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သုိ႔ ျမင္စိတ္ သိစိတ္ ေကာင္းလ်ွင္ေကာင္းသည္ဟုဝန္ခံျခင္း၊ မေကာင္းလ်ွင္ မေကာင္းဟု ဝန္ခံျခင္းတုိ႔သည္ စိတ္မ်ား ဆက္ကာဆက္ကာ ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ အျခားမရွိ ဆက္၍ျဖစ္ျခင္းျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္းငွာ သမနႏၱရ ပစၥည္းတရားကုိေဟာေတာ္မူသည္။
၆။သဟဇာတပစၥေယာ=တျပဳိင္နက္ အတူတကြျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။ဆီမီးသည္ ညွိထြန္းသည္ႏွင္ တျပဳိင္နက္ အလင္းေရာင္ႏွင့္အတူတကြ ျဖစ္ေပၚေစသကဲ့သုိ႔ ခံစားမွဳေဝဒနာ ျဖစ္သည္ႏွင့္တျပိဳင္နက္ မွတ္သားမွဳသညာ၊ျ ပဳျပျခင္းသခၤါရ၊အသိရွိမွဳ ဝိဥာဏ္ဟူေသာ နမ္ခႏၶာေလးပါးတုိ႔ကုိ တစ္ေပါင္းတည္းအတူတကြ ျဖစ္ေစျခင္းျဖင့္ေက်းဇူးျပဳျခင္းငွာ သဟဇာတ ပစၥည္းတရားကုိေဟာေတာ္မူသည္။

၇။အညမညပစၥေယာ=အခ်င္းခ်င္းအျပန္အလွန္မွီ၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား သစ္သားသုံးေခ်ာင္းသည္ မလဲမျပဳိရေအာင္ ခုိင္ျမဲစြာ တစ္ေခ်ာင္းႏွင့္တစ္ေခ်ာင္း အမွီျပဳသကဲ့သုိ႔သိမွဳ၊ခံစားမွဳဟူေသာ ရုပ္တရား၊နာမ္တရားတုိ႔သည္လည္းအခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္ေက်းဇူးျပဳျခင္းငွာ အညမညပစၥည္းတရားက ုိေဟာေတာ္မူသည္။

၈။နိႆယပစၥေယာ=မွီရာတည္ရာျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသ ာတရား။ ေနာက္ျဖစ္ေပၚလာေသာ သစ္ပင္စသည္တုိ႔ကုိမွီ၍ ျဖစ္ထြန္းရန္အတြက္ ေျမၾကီးသည္ ပထမဆုံးအရင္ ေထာက္ပံ့ေပး၍ရပ္တည္ရာျဖစ္ေစသကဲ့သုိ႔ ရုပ္တရားသည္ အာဟာရကုိမွီ၍ေက်းဇူးျပဳျခင္းငွာ နိႆယပစၥည္းတရားက ုိေဟာေတာ္မူသည္။ ၉။ဥပနိႆယပစၥေယာ=အားၾကီးေသာ မွီရာအေၾကာင္းျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။ မုိးတြင္းအခါရြာေသာမုိးၾကီးသည္ ထုိမုိးကုိ အမွီျပဳကုန္ေသာ သစ္ပင္ သတၱဝါ၊လယ္ယာေျမ၊ေတာ၊ေတာင္အစရွိသည္တုိ႔ အားေကာင္းလာေအာင္ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို႔လည္းေကာင္း၊သ ဒၶါတရားကုိ အေျခခံ၍အမွီျပဳကုန္ေသာ ပုဂၢဳိလ္တုိ႔သည္ ဥပုသ္သီလေစာင့္ထိန္းျခင္း၊သမထ၊ဝိပႆနာ၊ဘာဝနာမ်ား အားထုတ္ျခင္းေၾကာင့္ မဂ္တရား၊ဖုိလ္တရားမ်ားႏွင့္ နိဗၺာန္ေရာက္ေအာင္ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သုိ႔လည္းေကာင္း၊ကံ၊စိတ္၊ ဥတု၊အာဟာရဟူေသာ အေၾကာင္းတရားတုိ႔သည္ အားၾကီးေသာ မွီရာျဖစ္၍ပုဂၢဳိလ္သတၱဝါတုိ႔အား ခ်မ္းသာေစျခင္းျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္းငွာ ဥပနိႆယပစၥည္းတရာ းကုိေဟာေတာ္မူသည္။

၁၀။ပုေရဇာတပစၥေယာ=ေရွ့၌ျဖစ္ႏွင့္၍ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ တရား။ ကမာၻဦး၌ပထမဆုံး အရင္ျဖစ္ႏွင့္ေသာ ေန၊လတုိ႔သည္ ေနာက္မွျဖစ္သည့္ သတၱဝါအေပါင္းတုိ႔အားအလင္းေရာင္ေပး၍ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သုိ႔လည္းေကာင္း၊မိဘတုိင္းသည္ သားသမီးမ်ားထက္ အရင္ျဖစ္ႏွင့္၍ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သ ုိ႔လည္းေကာင္း၊ေရွ့မွျဖစ္ႏွင့္ေသာ လ်ွာသည္ အရသာအား ေနာက္မွျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳျခင္းငွာ ပုေရဇာတပစၥည္းတရ ားကုိေဟာေတာ္မူသည္။
၁၁။ပစာၦဇာတပစၥေယာ=ေနာက္မွျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသ ာတရား။ သားေကာင္း၊သမီးေကာင္းမ်ားသည္ ဥစၥာပညာ ျပည့္စုံ၍ မိဘတုိ႔အား ေနာက္မွျပန္၍ လုပ္ေက်ြးေစာင့္ေရွာက္ျခင္းျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သုိ႔လည္းေကာင္း၊အရွင္ဗာကုလ ရဟႏၱာမေထရ္ အေလာင္းေတာ္သည္ ေမြးျပီးစ နုိ႔စုိ႔အရြယ္တြင္ သမုဒၵရာအလယ္၌ ေရထဲသုိ႔ က်သြားရာ ေရနစ္၍ မေသခဲ့ပါ။ ထုိ႔သုိ႔မေသျခင္းသည္ ေနာင္အခါရဟႏာၱျဖစ္မည့္ သတၱိက အရွင္ဗာကုလမေထရ္အားမေသေစရန္ အက်ဳိးျပဳသကဲ့သု ိ႔လည္းေကာင္း၊ရုပ္တရားေတြ လန္းဆန္းတည္တံ့ ေနေအာင္ စိတ္တရားမ်ားကထက္သန္မွဳအျပည့္ျဖင့္ ေနာက္မွေန၍ ေက်းဇူးျပဳျခင္းငွာ ပစာၦဇာတပစၥည္းတရားကုိေဟာေတာ္မူသည္။

၁၂။အာေသဝနပစၥေယာ=အဖန္တလဲလဲ မွီဝဲအပ္ ထုံမႊမ္းအပ္သည့္ျဖစ္၍ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။ ေရွးေရွး၌ပန္းေပါင္းစုံတုိ႔ျဖင့္ စီမံေရာျပြမ္းထားေသာ နံ႔သာအား အေမႊးနံ႔ အလြန္တုိးပြား ခုိင္ျမဲေစျခင္းငွာ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သ ုိ႔လည္းေကာင္း၊ေရွးေရွးက သင္ယူတတ္ေျမာက္ထားခဲ့သည့္ စာေပက်မ္းဂန္မ်ားသည္ ေနာက္ေနာင္မွ သင္ယူရသည့္ စာေပးက်မ္းဂန္တုိ႔ကုိ ေလ့လာမွတ္သားျခင္းငွာ ေထာက္ပ့ံကာ အေျခခံအတြက္အားေကာင္း၍ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သ ုိ႔လည္းေကာင္း၊ေရွးေရွးက အဖန္ဖန္ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာကုသုိလ္၊ အကုသုိလ္တရားမ်ားသည္ ေနာက္ေနာင္မွ ျပဳလုပ္သည့္ ကုသုိလ္၊အကုသုိလ္တရားမ်ားအတြက္ ေကာင္းက်ဳိး၊မေက ာင္းက်ဳိးတုိ႔ကုိတုိးပြားေစ၍ေက်းဇူးျပဳျခင္းငွာ အာေသဝနပစၥည္းတရားကုိေဟာေတာ္မူသည္။

၁၃။ကမၼပစၥေယာ=ျပဳလုပ္စီျခင္းျဖင့္ဗီဇမ်ဳိးေစ့ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။ သစ္ပင္အေပါင္းတုိ႔သည္ ေကာင္းစြာျပဳျပင္စီမံအပ္ေသာ မ်ဳိးေစ့၊အညြန္႔၊အေညွာက္၏အမူအရာသုိ႔လုိက္၍ ေကာင္းမေကာင္းေက်းဇူူးျပဳသကဲ့သုိ႔လည္းေကာင္း၊ ေကာင္းေသာအမွဳကိစၥကုိ ျပဳလုပ္ေဆာင္ရြတ္သူအား ထုိအတုိင္းပင္ ေကာင္းက်ဳိးခ်မ္းသာမ်ားကုိ ရရွိခံစားျပီး မေကာင္းေသာ အမွဳကိစၥကုိ ျပဳလုပ္ေဆာင္ရြတ္သူအား မေကာင္းေသာ ဒုကၡ၏ဆုိးက်ဳိးမ်ားကုိ ရရွိခံစားရမွာ ျဖစ္ေစသကဲ့သုိ႔ ေက်းဇူးျပဳျခင္းငွာ ကမၼပစၥည္းတရားကု ိေဟာေတာ္မူသည္။

၁၄။ဝိပါကပစၥေယာ=အက်ဳိးရလာဒ္ျဖစ္၍ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသ ာတရား။ တုိက္ခတ္လာေသာ ေလေျပ၊ေလညွင္း၊ေ လနဳေအးသည္ သစ္ပင္ၾကီးမ်ား၏အရိပ္ေအာက္၌ ေနေသာသူအား ကုိယ္ေရာစိတ္ပါ ခ်မ္းသာေစျခင္းျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သ ုိ႔လည္းေကာင္း၊ကုသုိလ္ကံတရားေၾကာင့္ ကုသုိလ္၏အက်ဳိးကုိ ျဖစ္ေစတတ္ေသာ လူဘုံ၊နတ္ဘုံတုိ႔၌ခံစားရမည့္ အကုသုိလ္ကံတရားေၾကာင့္ အကုသုိလ္၏အက်ဳိးကုိ ျဖစ္ေစတတ္ေသာ ငရဲဘုံ၊တိရိစာၦန္ဘုံတုိ႔၌ ခံစားေစသကဲ့သုိ႔ ေက်းဇူးျပဳျခင္းငွာ ဝိပါကပစၥည္းတရားကုိေဟာေတာ္မူသည္။

၁၅။အာဟာရပစၥေယာ=ေထာက္ပ့ံခုိင္ခ့ံေစတတ္သည္ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။ ေထာက္ကန္ထားေသာ အကူ ေဒါက္တုိင္သစ္သားသည္ အိမ္အုိ၊အိမ္ေဟာင္းအားေလဒဏ္၊မုိးဒဏ္ေၾကာင့္ မလဲမျပဳိေစရန္ ျမဲျမဲခုိင္ခံ့ေ စျခင္းငွာ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သုိ႔ ထုိ႔အတူပင္ ဆုံးဆယ့္တစ္ဘုံ၌ ရွိေသာ သတၱဝါအားလုံးမွာ အသက္ဆက္၍ရွင္သန္နုိင္ရန္ အတြက္ ရုပ္အာဟာရ၊နာမ္အ ာဟာရႏွစ္ပါးက ပ့ံပုိးေထာက္ကူေပးျခင္းျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္းငွာ အာဟာရပစၥည္းတရားကုိ ေဟာေတာ္မူသည္။
၁၆။ဣျႏၵိယပစၥေယာ=အစုိးရသည္ျဖစ္၍ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ တရား။ တုိင္းျပည္တစ္ျပည္အတြင္း၌ အသီးသီး ဆုိင္ရာကိစၥ တာဝန္မ်ားကုိ ေပးအပ္ျခင္းခံရေသာ မင္း၊မွဴးမတ္တုိ႔သည္ မိမိ၏တာဝန္မ်ားကုိအသီးသီးခြဲေဝ၍ပုိင္ပုိင္နုိင္နုိင္ ေဆာင္ရြတ္သကဲ့သုိ႔ဣေျႏၵ(၂၂)ပါးရွိရာတြင္ စကၡဳေျႏၵဟူေသာ ျမင္သိစိတ္သည္ ျမင္သိစိတ္အားသာ၊ေသာတိေျႏၵဟူေသာ ၾကားသိစိတ္သည္ ၾကားသိစိတ္အားသာ အစုိးရျခင္းျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္းငွာ ဣျႏၵိယပစၥည္းတရားကုိေဟာေတာ္မူသည္။ ၁၇။စ်ာနပစၥေယာ=ကပ္၍စူးစူးစုိက္စုိက္ ရွဳ့တတ္သည္ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။ ေတာင္ထိပ္ဖ်ား၊သစ္ပင္ဖ်ားသုိ႔တက္၍ၾကည့္ေသာ သူသည္ အနီးအေဝး အရပ္မ်က္ႏွာတုိ႔ကုိ ထင္ရွားတပ္အပ္ျမင္ျခင္း၊ ထုိျမင္ျခင္း၌ အလုိရွိေသာသူအား ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သ ုိ႔လည္းေကာင္း၊စ်ာန္ငါးပါး၊ကုသုိလ္စ်ာန္စသည္တုိ႔ကုိ စူးစူးစုိက္စုိက္အာရုံျပဳလ်ွင္ အျမင္မွန္တရားမ်ားရကာ ေနာက္ဆုံးနိဗၺာန္ေရာက္သည္အထိ အက်ဳိးျပဳသကဲ့သု ိ႔လည္းေကာင္း၊အဖန္ဖန္သုံးသပ္ျခင္းစေသာ တရားတုိ႔သည္ အတူျဖစ္ဖက္ စိတ္တရား၊ရုပ္တရားတုိ႔အား ထင္ရွားစြာ ေအာင္ျမင္မွဳကုိ ျဖစ္ေစျခင္းျဖင့္ေက်းဇူးျပဳျခင္းငွာ စ်ာနပစၥည္းတရားကုိေဟာေတာ္မူသည္။

၁၈။မဂၢပစၥေယာ=က်ြတ္လြတ္ထြက္ေျမာက္ေသာ နည္းလမ္းျဖစ္၍ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား ဤမွာဖက္ကမ္းစပ္မွဟုိမွာကမ္းစပ္သုိ႔ကူးေျပာင္းသြားေသာ ေဖာင္၊ကူတုိ႔သမားသည္ ဤမွာဘက္ကမ္းစပ္မွ လြတ္ေျမာက္သြားသကဲ့သုိ႔လည္းေကာင္း၊သမၼာဒိ႒ိ(ေကာ င္းစြာသိျမင္ျခင္း)။သမၼာသကၤပၸ(ေကာင္းစြာၾကံျခင္း)၊ သမၼာဝါစာ(ေကာင္းစြာေျပာဆုိျခင္း)၊သမၼာကမၼႏၱ(ေကာ င္းစြာလုပ္ေဆာင္ျခင္း)၊သမၼာအာဇီဝ(ေကာင္းစြာအသက္ ေမြးျခင္း)သမၼဝါယမ(ေကာင္းစြာအားထုတ္ျခင္း)၊သမၼာ သတိ(ေကာင္းစြာေအာက္ေမ့သတိရွိျခင္း)၊သမၼာသမာဓိ (ေကာင္းစြာတည္ၾကည္ျခင္း)ဟူေသာ ကုသုိလ္မဂၢင္တရာ း(၈)ပါးတုိ႔သည္ေကာင္းသည့္ အရာဝတၳဳမွန္သမ်ွကုိ သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ ေခၚငင္သည္၏ အျဖစ္ေၾကာင့္ ကုသုိလ္တရားမ်ားျဖစ္ပြားျပီးသံသရာဝဋ္ဆင္းရဲမွ လြတ္ေျမာက္ေၾကာင္းျဖစ္ေသာ ဟုိမွာဘက္ကမ္းရွိခ်မ္းသာစစ္ ခ်မ္းသာမွန္ လွမ္းေရာက္နုိင္သကဲ့သုိ႔ ေက်းဇူးျပဳျခင္းငွာ မဂၢပစၥည္းတရားကုိေဟာေတာ္မူသည္။

၁၉။သမၸယုတၱပစၥေယာ=အတူတကြယွဥ္ျပီး ေရာစပ္ေနသည္ျဖစ္၍ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။ ႏွင္းဆီ၊ေထာပတ္၊ပ်ားရည္၊သကာရည္၊(နုိ႔ရည္)ဟူေသာ စတုမဓူသည္ အရသာေလးမ်ဳိးကုိ တစ္ခုစီခြဲျခား၍မရေအာင္ ေရာစပ္ျခင္းျဖင့္စိတ္၊ဖႆ၊ေဝဒနာ၊သညာဟူေသာ ခံစားမွဳ၊ မွတ္သားမွဳစေသာ နာမ္တရားမ်ားသည္ အာရုံတစ္ခုကုိ ခံစားလ်ွင္ အတူတူယွဥ္ျပီး တစ္ျပဳိင္နက္တည္းျဖစ္ၾကကာ တစ္ခုစီခြဲျခား၍မရနုိင္ေအာင္ ေရာေႏွာေပါင္းစပ္ျခင္းျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္းငွာ သမၸယုတၱပစၥည္းတရားကုိ ေဟာေတာ္မူသည္။

၂၀။ဝိပယုတၱပစၥေယာ=အတူတကြ မေရာစပ္ မယွဥ္စပ္သည္ျဖစ္၍ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။ ခ်ဳိ၊ခ်ဥ္၊စပ္၊ဖန္၊ခါးဟူေသာ ေျခာက္ပါးေသာ အရသာသည္ ေရာထားေသာ္လည္းအခ်င္းခ်င္းမႏွီးမေႏွာ မေရာမျပြမ္းေသာအားျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သုိ႔လည္းေကာင္း၊ေ နမင္းသည္ သမုဒၵရာႏွင့္မေရာမစပ္ေသာ္လည္း မုိးရြာျခင္းျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သုိ႔မ်က္စိ၊နား၊ႏွာေခါင္း၊လ်ွာ၊ကုိယ္၊ ႏွလုံးအိမ္ဟူေသာ ရုပ္တရားတုိ႔သည္ နာမ္တရားမ်ားႏွင့္ မေရာစပ္ဘဲ တစ္မ်ဳိးစီသာ အာရုံျပဳျခင္းျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္းငွာ ဝိပၸယုတၱပစၥည္းတရားကုိေဟာေတာ္မူသည္။
၂၁။အတၳိပစၥေယာ=ပစၥဳပၸန္၌ထင္ရွားစြာရွိဆဲျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။ ျမင္းမုိရ္ေတာင္မင္းသည္ မိမိထင္ရွားရွိခုိက္ မိမိကုိ အမွီျပဳေနေသာ ျမက္၊သစ္ပင္စသည္ တုိ႔အားျပန္႔ပြားေစျခင္းငွာ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သုိ႔လည္းေကာင္း၊အစားအေသာက္အာဟာရေ တြ ဗုိက္ျပည့္ဝေအာင္သုံးေဆာင္ျခင္းသည္ ေလာေလာလတ္လတ္ ထင္ရွားရွိဆဲ ခႏၶာကုိယ္ကုိတည္ တံ့တုိးပြားေအာင္အက်ဳိးျပဳေစသကဲ့သုိ႔ ေျမ၊ေရ၊မီး၊ေလ ဟူေသာမဟာဘုတ္တရားတုိ႔သည္ ထုိတရားကုိ ခ်ယ္လွယ္ေသာ ရုပ္တရားတုိ႔အား ထင္ရွားရွိခုိက္ ေက်းဇူးျပဳျခင္းငွာ အတၳိပစၥည္းတရားကုိေဟာေတာ္မူသည္။

၂၂။နတၳိပစၥေယာ=မရွိသည္ျဖစ္၍ မရွိမွ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသ ာတရား။ ဆီမီးျငိမ္းသြားျခင္းသည္ အမုိက္အေမွာင္ကုိရျခင္းငွာ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သုိ႔လည္းေကာင္း၊ညအခါကုန္လြန္သြား ျခင္းသည္ ေန႔အခါ ေရာက္ဖုိ႔ရန္ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သ ုိ႔လည္းေကာင္း၊ေရွးေရွးစိတ္တုိ႔ခ်ဳပ္ျငိမ္း၍မရွိျခင္းသည္ ေနာက္ေနာက္စိတ္ျဖစ္ဖုိ႔ရန္အတြက္ မရွိေသာအျဖစ္ျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္းငွာ နတၳိပစၥည္းတရားကုိေဟာေတာ္မူသည္။

၂၃။ဝိဂတပစၥေယာ=ကင္းမဲ့ခ်ဳပ္ေပ်ာက္သည္ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။ ေနမင္းအေရာင္ ကြယ္ေပ်ာက္သြားျခင္းသည္ လမင္း၏ အေရာင္ကုိ ထြန္းလင္းေစသကဲ့သုိ႔ ေလာဘ၊ေဒါသ၊ေမာဟ၊ တရားမ်ား ကင္းေပ်ာက္သြားလ်ွင္ အမွားႏွင့္အမွန္ ကုိခြဲျခားသိေစျခင္းျဖင့္ေက်းဇူးျပဳျခင္းငွာ ဝိဂတပစၥည္းတရားက ုိေဟာေတာ္မူသည္။

၂၄။အဝိဂတပစၥေယာ=မကင္းသည္ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသ ာတရား။ မဟာသမုဒၵရာေရသည္ မိမိကုိမွီကုန္ေသာငါး၊လိပ္တုိ႔ႏွင့္မကင္း၊ မကြာခင္ ခ်မ္းသာေစျခင္းျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သ ုိ႔အာဟာရသည္ ဥပါဒ္၊ဌီ၊ဘင္ဟူေသာ လကၡဏာငယ္သုံးခ်က ္ခ်ဳပ္ေပ်ာက္ခါနီးထိ အသက္ရွင္စဥ္ ကာလ၌သာ ေက်းဇူးျပဳျခင္းငွာ အဝိဂတပစၥည္းတရားကုိေဟာေတာ္မူသည္။ အားလုံးကုိယ္စိတ္ႏွစ္ပါးက်န္းမာခ်မ္းသာၾကပါေစ။
ကုိးကား။။

ေဒါက္တာအရွင္ေကာဝိဒစာရ(ပ႒ာန္းစာအုပ္)မွ ေကာက္ႏွုတ္ေရးသားျခင္းျဖစ္ပါသည္။
အရွင္ဝိမလဝံသ(နာလႏၵာတကၠသုိလ္ အိႏၵိယနုိင္ငံ)

ဗ်ာဒိတ္ေပးဘုရားမ်ားႏွင့္ျမတ္စြာဘုရားဗ်ာဒိတ္ေတာ္ခံဘ၀

၁) ဒီပကၤရာျမတ္စြာဘုရားလက္ထက္တြင္သူေမဓာရေသ႔ဘ၀ျဖင့္စတင္ဗ်ာဒိတ္ခံသည္။

၂) ေကာ႑ညျမတ္စြာဘုရားလက္ထက္တြင္ ၀ိစိဘာ၀ီစႀကၤာ၀ေတးမင္းဘ၀ျဖင့္ရဟန္းျပဳၿပီးဗ်ာဒိတ္ခံသည္။
၃) မဂၤလျမတ္စြာဘုရားရွင္လက္ထက္တြင္ သု၀ဋ္စိပုဏၰားဘ၀ျဖင့္ရဟန္းျပဳၿပီးဗ်ာဒိတ္ခံသည္။...
၄) သုမနျမတ္စြာဘုရားရွင္လက္ထက္တြင္ နဂါးဘ၀ျဖင့္ဗ်ာဒိတ္ခံသည္။
၅) ေရ၀တျမတ္စြာဘုရားရွင္လက္ထက္တြင္ ပဋိေဒ၀ပုဏၰားဘ၀ျဖင့္ဗ်ာဒိတ္ခံသည္။
၆) ေသာဘိတျမတ္စြာဘုရားရွင္လက္ထက္တြင္ အဇိတပုဏၰားဘ၀ျဖင့္ဗ်ာဒိတ္ခံသည္။
၇) အေနာမဒႆီျမတ္စြာဘုရားရွင္လက္ထက္တြင္ ဘီလူးဘ၀ျဖင့္ဗ်ာဒိတ္ခံသည္။
၈) ပဒုမျမတ္စြာဘုရားရွင္လက္ထက္တြင္ ျခေသၤ႔ဘ၀ျဖင့္ဗ်ာဒိတ္ခံသည္။
၉) နာဒရျမတ္စြာဘုရားရွင္လက္ထက္တြင္ ရေသ႔ဘ၀ျဖင့္ဗ်ာဒိတ္ခံသည္။
၁၀) ပဒုမုတၱရျမတ္စြာဘုရားရွင္လက္ထက္တြင္ ျခေသၤ႔ဘ၀ျဖင့္ဗ်ာဒိတ္ခံသည္။
၁၁) သုေမဓျမတ္စြာဘုရားရွင္လက္ထက္တြင္ ဥတၱရလုင္ဘ၀ျဖင့္ရဟန္းျပဳၿပီးဗ်ာဒိတ္ခံသည္။
၁၂) သုဇာတဘုရားရွင္လက္ထက္တြင္ စႀကၤာ၀ေတးမင္းဘ၀မွရဟန္းျပဳၿပီးဗ်ာဒိတ္ခံသည္။
၁၃) ပိယဒႆီဘုရားရွင္လက္ထက္တြင္ ကႆဖလုင္ဘ၀ျဖင့္ဗ်ာဒိတ္ခံသည္။
၁၄) အတၱဒႆီဘုရားရွင္လက္ထက္တြင္ သုသိမရေသ႔ဘ၀ျဖင့္ဗ်ာဒိတ္ခံသည္။
၁၅) ဓမၼဒႆီဘုရားရွင္လက္ထက္တြင္ သိၾကားမင္းဘ၀ျဖင့္ဗ်ာဒိတ္ခံသည္။
၁၆) သိဒၶတၳဘုရားရွင္လက္ထက္တြင္ မဂၤလာရေသ႔ဘ၀ျဖင့္ဗ်ာဒိတ္ခံသည္။
၁၇) တိႆဘုရားရွင္လက္ထက္တြင္ သုဇာတရေသ႔ဘ၀ျဖင့္ဗ်ာဒိတ္ခံသည္။
၁၈) ဖုႆဘုရားရွင္လက္ထက္တြင္ ၀ိစိတာ၀ီမင္းဘ၀မွရဟန္းျပဳၿပီးဗ်ာဒိတ္ခံသည္။
၁၉) ၀ိပႆီဘုရားရွင္လက္ထက္တြင္ အတုလနဂါးမင္းဘ၀ျဖင့္ဗ်ာဒိတ္ခံသည္။
၂၀) သိခီဘုရားရွင္လက္ထက္တြင္ အရိႏၵမမင္းဘ၀ျဖင့္ဗ်ာဒိတ္ခံသည္။
၂၁) ေ၀ႆဘူဘုရားရွင္လက္ထက္တြင္ သုဒႆနမင္းဘ၀ျဖင့္ဗ်ာဒိတ္ခံသည္။
၂၂) ကကုသႏၶဘုရားရွင္လက္ထက္တြင္ ေခမဘုရင္ဘ၀မွရဟန္းျပဳၿပီးဗ်ာဒိတ္ခံသည္။
၂၃) ေကာဏာဂမနဘုရားရွင္လက္ထက္တြင္ ပဘဒၵမင္းဘ၀မွရဟန္းျပဳၿပီးဗ်ာဒိတ္ခံသည္။
၂၄) ကႆပဘုရားရွင္လက္ထက္တြင္ ေဇာတိပါလပုဏၰားဘ၀ျဖင့္ဗ်ာဒိတ္ခံသည္။

သူမရိွ ငါမရိွ

ပုထုဇဥ္ျဖစ္ေသာ လူသတၱ၀ါတို႔သည္ ခႏၶာငါးပါး ႐ုပ္နာမ္တရားတုိ႔၌

၁။ ႐ုပ္(၀ါ)႐ူပကၡႏၶာကို သူ႔သဘာ၀အတိုင္းေျပာင္းလဲေဖာက္ျပန္ေနေသာ ပရမတၳသဘာ၀ ႀကိယာ သေဘာသက္သက္မွ်ျဖစ္သည္ဟု ...မသိျမင္ဘဲ ျဒပ္သ႑ာန္အျဖစ္မွတ္ယူၿပီး ပုဂၢဳိလ္သတၱ၀ါ၊ ငါ၊ သူတစ္ပါး၊ ေယာက္်ား၊ မိန္းမဟူေသာအေနျဖင့္ မွားယြင္းစြာထင္ျမင္ျခင္း၊ မွားယြင္းစြာစြဲလမ္းျခင္း ျဖစ္လ်က္ရွိသည္။

၂။ ေ၀ဒနာ(၀ါ)ေ၀ဒနကၡႏၶာကိုအာ႐ုံတို႔၏အရသာ ကိုခံစားတတ္ေသာ ပရမတၱသဘာ၀ ႀကိယာ သေဘာသက္သက္မွ်သာျဖစ္သည္ဟုမသိဘဲ အာ႐ုံအမ်ဳိးမ်ဳိးကိုငါခံစားသည္ဟူေသာအေန ျဖင့္ မွားယြင္းစြာထင္ျမင္ျခင္း၊ မွားယြင္းစြာ စြဲလမ္းျခင္းျဖစ္လ်က္ရွိသည္။

၃။ သညာ(၀ါ)သညာကၡႏၶာကိုအာ႐ုံအမ်ဳိးမ်ဳိး ကို မွတ္သားတတ္ေသာ ပရမတၱသဘာ၀ ၾကိယာသေဘာသက္သက္မွ်ျဖစ္သည္ဟု မသိျမင္ဘဲ အာ႐ုံအမ်ဳိးမ်ဳိးကိုငါမွတ္သား သည္ဟူေသာအေနျဖင့္ မွားယြင္းစြာစြဲလမ္း ျခင္းျဖစ္လ်က္ရွိသည္။

၄။ သခၤါရ(၀ါ) သခၤါရကၡႏၶာကို အမႈကိစၥ အမ်ဳိးမ်ဳိး၊ အေကာင္းအဆိုးကံအမ်ဳိးမ်ဳိးကို ျပဳျပင္ဖန္တီးတတ္ေသာ ပရမတၱသဘာ၀ ႀကိယာသေဘာသက္သက္မွ်သာျဖစ္သည္ ဟု မသိျမင္ဘဲ အမႈကိစၥအမ်ဳိးမ်ဳိး၊ အေကာင္း အဆိုးကံအမ်ဳိးမ်ဳိးကို ငါျပဳလုပ္ဖန္တီးသည္ ဟူေသာ အေနျဖင့္မွားယြင္းစြာထင္ျမင္ျခင္း၊ မွားယြင္းစြာစြဲလမ္းျခင္းျဖစ္ေပၚလ်က္ရွိသည္။

၅။ ၀ိဉာဏ္(၀ါ) ၀ိဉာဏကၡႏၶာကို အာ႐ုံ အမ်ဳိးမ်ဳိးကို သိျမင္တတ္ေသာ ပရမတၱသ ဘာ၀ ႀကိယာသေဘာသက္သက္မွ်ျဖစ္ သည္ဟု မသိျမင္ပဲ အာ႐ုံအမ်ဳိးမ်ဳိးကိုငါသိ သည္ဟူေသာအေနျဖင့္ မွားယြင္းစြာထင္ ျမင္ျခင္း၊ မွားယြင္းစြာစြဲလမ္းျခင္းျဖစ္လ်က္ ရွိသည္။

ပုထုဇဥ္သတၱ၀ါတို႔သည္ ခႏၶာငါးပါး၌ေဖာ္ ျပခဲ့သည့္အတိုင္း အမွန္မျမင္ပဲ မွားယြင္း စြာ စြဲလမ္းတတ္ေသာေၾကာင့္ ခႏၶာငါးပါး ကို ဥပါဒါန္ခႏၶာ(၀ါ)ဥပါဒါနကၡႏၶာဟုေခၚရ ေပသည္။ ထိုသို႔ခႏၶာငါးပါး၌

၁။ အမွန္မျမင္မႈ
၂။ မွားယြင္းစြာစြဲလမ္းမႈတည္းဟူေသာ ဥပါဒါန္သည္ ပုထုဇဥ္လူသတၱ၀ါတို႔တြင္ အမွန္ရွိေနသည္။ ထိုအမွန္မျမင္မႈ မွား ယြင္းစြာစြဲလမ္းမႈတို႔ကိုပင္ သမုဒယ ဟု ေယဘုယ်ျပဳ၍ လူသတၱ၀ါတို႔တြင္ သမုဒယသည္ အမွန္ရွိသည္ဟု ဗုဒၶဆိုခဲ့ ျခင္းျဖစ္သည္။

သို႔ျဖစ္၍ခႏၶာငါးပါးကို မွားယြင္းစြာျမင္မႈ၊ မွားယြင္းစြာစြဲလမ္းမႈေနရာ၌ အမွန္ျမင္မႈ၊ အစြဲကင္းမႈျဖစ္ေအာင္ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ ေရးသည္ ဗုဒၶ၀ါဒ၏ပဓါနလုပ္ငန္းျဖစ္၏။ ခႏၶာငါးပါးကို အမွန္ျမင္မႈ၊ အစြဲကင္းမႈ ျဖစ္လာေရးအတြက္ ပဓါနလုပ္ငန္းမွာ ဒုကၡသစၥာကို ပိုင္းျခားသိျမင္ေအာင္ စူးစမ္း႐ႈျမင္ရန္ပင္ျဖစ္၏။ ဒုကၡသစၥာကို ပိုင္းျခားသိျမင္လာေရးအတြက္ စူးစမ္း ႐ႈျမင္နည္းကို ေယဘုယ်အားျဖင့္ ဗုဒၶ က ေအာက္ပါအတိုင္း ေဖာ္ျပ၏။

ရဟန္းတို႔ ႐ုပ္သည္မၿမဲ၊ မၿမဲေသာ႐ုပ္ သည္ဆင္းရဲ၏။ ဆင္းရဲေသာ႐ုပ္သည္ အတၱမဟုတ္။ အတၱမဟုတ္ေသာ႐ုပ္ ကို ဤ႐ုပ္သည္ ငါ့ဥစၥာမဟုတ္၊ ဤ႐ုပ္ သည္ ငါမဟုတ္၊ ဤ႐ုပ္သည္ငါ၏ အတၱမဟုတ္ဟု ဤသို႔ဟုတ္မွန္သည့္ အတိုင္းပညာျဖင့္႐ႈရမည္။ ေ၀ဒနာ သည္ မၿမဲ၊ မၿမဲေသာေ၀ဒနာသည္ ဆင္းရဲ၏။ ဆင္းရဲေသာေ၀ဒနာသည္ အတၱမဟုတ္၊ အတၱမဟုတ္ေသာ ေ၀ဒနာကို ဤေ၀ဒနာသည္ငါ့ဥစၥာ မဟုတ္၊ ဤေ၀ဒနာသည္ငါမဟုတ္၊ ဤေ၀ဒနာသည္ငါ၏အတၱမဟုတ္ ဟု ဤသို႔ဟုတ္မွန္သည့္အတုိင္း မွန္ကန္ေသာ ပညာျဖင့္႐ႈရမည္။ ထိုနည္းအတူ သညာ၊ သခၤါရ၊ ၀ိဉာဏ္ တို႔ကိုလည္း ဟုတ္မွန္သည့္အတိုင္း ပညာျဖင့္႐ႈရမည္။ (ယဒနိစၥသုတ္၊ အနိစၥသုတ္၊ ခႏၶသံယုတ္)

သတိပ႒ာန္က်င့္စဥ္ျဖင့္ အားထုတ္၍ သမာဓိစြမ္းအင္ေကာင္းမြန္လာေသာ အခါ ခႏၶာငါးပါး၌ အနိစၥသေဘာကို ျဖစ္ေစ၊ ဒုကၡသေဘာကိုျဖစ္ေစ၊ အ နတၱသေဘာကိုျဖစ္ေစ တိတိပပသိ ျမင္လာသည္။ ႐ုပ္သည္အျပတ္ျပတ္ အပိုင္းပိုင္းကေလးမ်ား ဆင့္ဆက္လ်က္ အစဥ္ေျပာင္းလဲေနေသာသေဘာမွ်ျဖစ္ သည္ဟု သိျမင္လာသည္။ ေ၀ဒနာ သည္ ခံစားမႈခဏခဏ ကေလးမ်ား (၀ါ) ခံစားမႈအပိုင္းအပိုင္းကေလးမ်ား ဆင့္ဆက္လ်က္အစဥ္ေျပာင္းလဲေန ေသာ သေဘာမွ်ျဖစ္သည္ဟု သိျမင္ လာသည္။ သညာသည္ မွတ္သားမႈ ခဏခဏကေလးမ်ား (၀ါ) မွတ္သား မႈအပိုင္းအပိုင္းကေလးမ်ား ဆင့္ဆက္ လ်က္ အစဥ္ေျပာင္းလဲေနေသာ သေဘာမွ်ျဖစ္သည္ဟု သိျမင္လာ သည္။ သခၤါရသည္ ေစ့ေစာ္ျပဳျပင္မႈ ခဏခဏကေလးမ်ား(၀ါ) ေစ့ေဆာ္ ျပဳျပင္မႈ အပိုင္းအပိုင္းကေလးမ်ား ဆင့္ဆက္လ်က္အစဥ္ေျပာင္းလဲေန ေသာ သေဘာမွ်ျဖစ္သည္ဟုသိျမင္ လာသည္။ ၀ိဉာဏ္သည္ သိမႈခဏ ခဏကေလးမ်ား (၀ါ) သိမႈအပိုင္း အပိုင္းကေလးမ်ား ဆင့္ဆက္လ်က္ အစဥ္ေျပာင္းလဲေနေသာသေဘာမွ် ျဖစ္သည္ဟု သိျမင္လာသည္။

ထိုသို႔ခႏၶာငါးပါး႐ုပ္နာမ္သခၤါရတရား တို႔သည္ အပိုင္းအပိုင္းကေလးမ်ား ခဏခဏကေလးမ်ားအေနျဖင့္အစဥ္ ေျပာင္းလဲေနေသာ သေဘာမွ်ျဖစ္ သည္ဟူေသာ အနိစၥသေဘာကို သိျမင္လာလွ်င္ အစဥ္ေျပာင္းလဲေန ေသာ ခႏၶာငါးပါးသည္ စင္စစ္ဆင္းရဲ သည္ဟူေသာ ဒုကၡသေဘာ(၀ါ) ဒုကၡသညာထင္လာေလသည္။ အစဥ္ေျပာင္းလဲေနေသာမၿမဲေသာ ခႏၶာငါးပါးသည္ စင္စစ္အစိုးရျခင္း မရွိ၊ ျဖစ္လိုရာကိုျဖစ္ႏုိင္ျခင္းသ ေဘာလည္းမရွိဟူ၍ျမင္ေသာ အနတၱသေဘာ(၀ါ)အနတၱသညာ လည္းထင္ျမင္လာသည္။ ဤ သည္မွာ ဒုကၡသစၥာကိုထင္ျမင္ လာျခင္းျဖစ္၏။ ထိုသို႔ခႏၶာငါးပါး ၌ အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱသေဘာ (ဒုကၡသစၥာ)ကို သိျမင္ေသာအခါ ခႏၶာငါးပါး၌ၿငီးေငြ႕ၿပီး (ထိုခႏၶာငါး ပါး သခၤါရတရားတို႔မွ) လြတ္ေျမာက္ ေအာင္စိတ္သည္ ႐ုန္းထြက္သြား ၏။ ပထမအႀကိမ္႐ုန္းထြက္၍လြတ္ ေျမာက္သြားေသာ စိတ္ရွိေသာ ပုဂၢဳိလ္ကို ေသာတာပန္အရိယာ ပုဂၢဳိလ္ဟုေခၚသည္။

ထိုေသာတာပန္အရိယာပုဂၢဳိလ္ သည္ ႐ုပ္ကိုအျပတ္ျပတ္အပိုင္းပိုင္း ခဏခဏကေလးမ်ားဆင့္ဆက္ လ်က္ အစဥ္မျပတ္ေျပာင္းလဲေန ေသာ သေဘာမွ်ျဖစ္သည္ဟုသိ ျမင္လာေသာအခါ ႐ုပ္၌ငါသူတစ္ ပါး၊ ေယာက္်ား၊ မိန္းမ၊ ပုဂၢဳိလ္၊ သတၱ၀ါ စသည့္ နိမိတ္သ႑ာန္ အေနျဖင့္ ပညတ္ေခၚေ၀ၚစရာ၊ ထင္မွတ္စြဲလမ္းစရာမရွိေၾကာင္း သိျမင္လာသည္။ ေ၀ဒနာကို လည္း ခံစားျခင္းသေဘာမွ်ျဖစ္ သည္ဟု သိျမင္လာေသာအခါ ေ၀ဒနာ၌ ငါခံစားသည္ဟူေသာ အေနျဖင့္ထင္မွတ္စြဲလမ္းစရာမရွိ ေၾကာင္းသိျမင္လာသည္။ သညာ ကိုလည္း မွတ္သားျခင္းသေဘာမွ် အျဖစ္ သိျမင္လာေသာအခါ သညာ ၌ ငါမွတ္သားသည္ဟူေသာအေန ျဖင့္ ထင္မွတ္စြဲလမ္းစရာမရွိေၾကာင္း သိျမင္လာသည္။ သခၤါရကိုလည္း ေစ့ေဆာ္ျပဳျပင္ဖန္တီးျခင္းသေဘာ မွ်ျဖစ္သည္ဟု သိျမင္လာေသာ အခါ သညာ၌ငါေစ့ေဆာ္ျပဳျပင္ ဖန္တီးသည္အေနျဖင့္ ထင္မွတ္ စြဲလမ္းစရာမရွိေၾကာင္းသိျမင္လာ သည္။ ၀ိဉာဏ္ကိုလည္းသိျခင္း သေဘာမွ်ျဖစ္သည္ဟု သိျမင္ လာေသာအခါ ၀ိဉာဏ္၌ငါသိ သည္ဟူေသာအေနျဖင့္ ထင္မွတ္ စြဲလမ္းစရာအေၾကာင္းမရွိေၾကာင္း သိျမင္လာသည္။ ထိုသုိ႔ခႏၶာငါးပါး ႐ုပ္နာမ္တရားတို႔၌ ငါ၊ သူတစ္ပါး၊ ေယာက္်ား၊ မိန္းမစသည္အေန ျဖင့္ထင္မွတ္စြဲလမ္းမႈကင္းသြား ျခင္းကိုပင္ ပုဂၢလပညတ္ကင္း သြားသည္ ေၾကသြားသည္ဟု ဗုဒၶေဒသနာေတာ္၌ ေဖာ္ျပ၏။

စင္စစ္ ႐ုပ္သည္ေျပာင္းလဲေနျခင္း သေဘာမွ်၊ ေ၀ဒနာသည္ခံစား ျခင္းသေဘာမွ်၊ သညာသည္မွတ္ သားျခင္းသေဘာမွ်၊ သခၤါရသည္ ေစ့ေဆာ္ဖန္တီးျခင္းသေဘာမွ် ၀ိဉာဏ္သည္သိျခင္းသေဘာမွ် ျဖစ္ပါလ်က္ သမုဒယ၏ဖံုးကြယ္ လွည့္စားမႈေၾကာင့္ ထိုခႏၶာငါးပါး ႐ုပ္နာမ္တရားတို႔၌ ပုဂၢလပညတ္ တပ္မိရကား ခႏၶာငါးပါးတြင္တမ်ဳိး တဖံုေျပာင္းလဲတိုင္း၊ ေဖာက္ျပန္ တိုင္း ဒုကၡျဖစ္ရျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ေသာတာပန္အရိယာပုဂၢဳိလ္သည္ ပုဂၢလပညတ္ကင္းစင္သြားရကား ခႏၶာငါးပါး၌အျမင္မွားမႈ၊ သို႔ေလာ သို႔ေလာ သံသယျဖစ္မႈ(ဒိ႒ိႏွင့္ ၀ိစိကိစၧာ)ကင္းသြားေလသည္။ သို႔ရာတြင္ ခႏၶာငါးပါး၌ မွားယြင္း စြာစြဲလမ္းမႈ အၾကြင္းမဲ့ကင္းစင္ ျခင္းကား မရွိေသးေခ်။

နႏၵသိန္းဇံဘ၀အဓိပၸါယ္ႏွင့္ဘ၀သစၥာ

ကထိန္အလွဴ

“ ရဟန္းေတာ္မ်ားအား ဘုရားရွင္ရဲ႕၀ိနည္း(၅)ခုကို အခ်ိန္တစ္ခုထိ ေလ်ာ့ပါးေစတဲ့ကထိန္အလွဴ”
★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★

★ ကထိန္သကၤန္းတည္းဟူေသာ လွဴဖြယ္၀တၳဳဟာ ဘယ္လိုထူးျခားခ်က္နဲ႔ ျပည့္စံုသလဲဆိုရင္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ပညတ္ထားတဲ့ျမတ္စြာဘုရားရွင္ရဲ႕ အာဏာစက္ျဖစ္တဲ့ ၀ိနည္းသိကၡာပုဒ္တခ်ဳိ႕ကို အခ်ိန္ကာလ အကန္႔အသန္႔တစ္ခုအတြင္း ေခတၱခဏ ပယ္ႏုတ္ေပးနိဳင္တဲ့ အစြမ္းသတၱိနဲ႕ျပည့္စံုပါတယ္။ မိမိတို႔လွဴလိုက္တဲ့ ကထိန္သကၤန္းဟာ ကထိန္အာနိသင္ရတဲ့ သံဃာေတာ္မ်ားကို ျမတ္စြာဘုရားရွင္ရဲ႕ ၀ိနည္းသိကၡာပုဒ္ ငါးခုကေန အခ်ိန္ကာလ အကန္႔အသတ္အတြင္း ေခတၱခဏ သက္သာခြင့္ရေအာင္ဖန္းတီးေပးနိဳင္ပါတယ္။


★ ေလာကမွာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ရဲ႕ အာဏာစက္ျဖစ္တဲ့ ၀ိနည္းသိကၡာပုဒ္ေတြကို ဘယ္လူ ဘယ္နတ္ ဘယ္ျဗဟၼာ ဘယ္သတၱ၀ါမွပယ္လည္းမပယ္နိဳင္ပါဘူး။ ျဖည့္လည္းမျဖည့္နိဳင္ပါဘူး။ ျပဳလည္း မျပင္နိဳင္ပါဘူး။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ရဲ႕ အာဏာစက္ကို ဘယ္သူမွ ကိုယ့္သေဘာနဲ႔ကိုယ္ ပယ္ႏုတ္ျဖည့္စြက္ျခင္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲျခင္း လုပ္လို႔မရပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ကထိန္အလွဴရွင္မ်ား လွဴဒါန္းလိုက္တဲ့ ကထိန္းသဃၤန္းကေတာ့ လုပ္နိုင္ပါတယ္။ သိကၡာပုဒ္ေတြအားလံုးကိုေတာ့ မလုပ္နိဳင္ပါဘူး။ သိကၡာပုဒ္ငါးခုကိုေတာ့ လုပ္နိဳင္ပါတယ္။
(မ်ားရာ လိုက္ျပီး ငါးခုလို႔ေျပာတာပါ။ သိကၡာပုဒ္အေနနဲ႕ကေတာ့ ေလးခုပါပဲ)

★ ကထိန္အလွဴရွင္မ်ားလွဴဒါန္းလိုက္တဲ့ ကထိန္သကၤန္းနဲ႔ သံဃာေတာ္မ်ားက ကထိန္ခင္းလိုက္ရျပီဆိုရင္ ဒီကထိန္ရဲ႕အာနိသင္ရတဲ့သံဃာေတာ္မ်ားဟာ သီတင္းကြ်တ္လျပည့္ေက်ာ္တစ္ရက္ေန႔ကေနစျပီး တေပါင္းလျပည့္ေန႔အထိ ငါးလအတြင္းမွာ ျမတ္စြာဘုရားပညတ္ထားတဲ့ သိကၡာပုဒ္(ငါးခုကို) မလိုက္နာ မက်င့္သံုးေနလို႔ ရပါတယ္။ တစ္နည္းေျပာရရင္ ျမတ္စြာဘုရား နဂိုကပညတ္ထားတဲ့သိကၡာပုဒ္(ငါး)ခုဟာ ဒီငါးလ အေတာ အတြင္းမွာေတာ့ ကထိန္အာနိသင္ရထားတဲ့ သံဃာေတာ္ေတြအတြက္ သိကၡာပုဒ္လို႔မဆိုနိဳင္ဘူး။ ဒီ ငါးလ အတြင္းမွာ ဒီသိကၡာပုဒ္မရိွေတာ့ဘူးလို႔ သေဘာေပါက္ရင္ ပိုရွင္းသြားေတာ့မွာေပါ့။

★ ဒီသိကၡာပုဒ္ငါးခုကို ဒီငါးလအတြင္းမွာ မက်င့္ဘဲ ေနလို႔ရတယ္ဆိုေတာ့ မက်င့္လို႔လည္း အာပတ္သင့္မသြားဘူးလို႔ဆိုလိုတာပါ။ က်င့္စရာမလိုဘူးဆိုရင္ မေလးမစားလုပ္ရမွာမ်ဳိးေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ျမတ္စြာဘုရားကိုယ္တိုင္ကိုက ဒီသိကၡာပုဒ္(၅)ခု မက်င့္လည္းရတယ္။ ဒီသိကၡာပုဒ္ငါးခု မရိွေတာ့ဘူးဆိုတဲ့အဓိပၸာယ္ ေျပာထားတာပါ။ တေပါင္းလျပည့္ေက်ာ္သြားရင္ေတာ့ မူလအတိုင္း ျပန္ျပီးေတာ့က်င့္သံုးရမွာပါ။ အဲ့ဒီလို ျမတ္စြာဘုရားရွင္ရဲ႕ အာဏာစက္ျဖစ္တဲ့ ၀ိနည္းသိကၡာပုဒ္ေတြကို ဘယ္ေလာက္ၾကီးက်ယ္ခန္းနားတဲ့ဒါနကုသိုလ္ကမွ မပယ္ႏုတ္နိဳင္ပါဘူး။ ဘယ္ေလာက္ၾကီးက်ယ္သန္႔စင္တဲ့ သီလကုသိုလ္ကမွလည္း မပယ္ႏုတ္နိဳင္ပါဘူး။ ဘယ္ေလာက္ၾကီးက်ယ္တဲ့ ဘာ၀နာကုသိုလ္ကမွလည္း မပယ္ႏုတ္နိဳင္ပါဘူး။

★ အဆင့္အတန္းျမင့္လွတဲ့ ၀ိပႆနာကုသိုလ္ေတြ မဂ္ကုသိုလ္ေတြ ေလာကုတၱရာကုသိုလ္ေတြကလည္း ျမတ္စြာဘုရားရွင္ရဲ႕အာဏာစက္ျဖစ္တဲ့ ၀ိနည္းသိကၡာပုဒ္ေတြကို မပယ္ႏုတ္နိဳင္ပါဘူး။ ကထိန္အလွဴရွင္မ်ား လွဴဒါန္းတဲ့ ကထိန္အလွဴတစ္ခုတည္းကသာလွ်င္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ရဲ႕ အာဏာစက္ျဖစ္တဲ့ ၀ိနည္းသိကၡာပုဒ္ငါးခုကို ေခတၱခဏပယ္ႏုတ္နိဳင္ပါတယ္။ အဲ့ဒါကိုက အင္မတန္ ထူးျခားမႈတစ္ခုပါပဲ။ ကထိန္အလွဴကို အထူးျခားဆံုးအလွဴလို႔ေျပာရတာ ဒီအခ်က္က အဓိကပဓာန အက်ဆံုးပါပဲ။ ဒီတစ္ခ်က္တစ္ခုနဲ႔တင္ ကထိန္အလွဴဟာ အထူးျခားဆံုး အလွဴျဖစ္ေနပါျပီ။ ဘာေတြလဲဆိုေတာ့

★ (၁)“ အနာမႏၲစာရ ” ဆိုတဲ့သိကၡာပုဒ္။ ဘာလဲဆိုေတာ့ ျမိဳ႕ရြာထဲက အိမ္တစ္အိမ္က ဆြမ္းစားပင့္ထားတယ္ဆိုရင္ အဲ့ဒီအိမ္ကို ဆြမ္းမစားခင္မွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ဆြမ္းစားျပီးေနာက္ပိုင္းမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ရပ္ထဲရြာထဲ အေၾကာင္းကိစၥ တစ္ခုခုနဲ႔ထြက္စရာရိွတယ္ဆိုရင္ ေက်ာင္းတိုက္ထဲမွာ ရိွတဲ့ မိမိရဲ႕ မ်က္ေမွာက္မွာ ထင္ရွားရိွတဲ့ သံဃာတစ္ပါးပါးကို ပန္ေျပာျပီးမွ သြားရတယ္။ “တပည့္ေတာ္ ဘယ္သြားမလို႔ပါဘုရား ဘာကိစၥနဲ႔ဘယ္ၾကြမလို႔ပါဘုရား” စသည္ျဖင့္ ရဟန္းသံဃာတစ္ပါးပါးကို ပန္ေျပာျပီးမွ ျမိဳ႕ထဲရြာထဲကို သြားခြင့္ရိွတယ္။ ဘယ္သူ႕မွမပန္ဘဲ ငါဆရာေတာ္ပဲ သြားခ်င္ရာသြားမယ္၊ မဟုတ္တာလုပ္တာမွ မဟုတ္တာ၊ အခ်ိန္တန္ျပန္မွာပဲဥစၥာ လို႔ ဘယ္သူ႕မွမပန္ပဲ ျမိဳ႕ထဲရြာထဲကိုသြားခြင့္မရိွပါဘူး။အာပတ္သင့္ပါတယ္။ ကထိန္အာနိသင္ရျပီဆိုရင္ေတာ့ ျမိဳ႕ရြာထဲအေၾကာင္းကိစၥရိွလို႔ဘယ္သူ႕မွ မပန္ဘဲသြားလို႔ရပါတယ္။အဲ့ဒီလို သြားလို႔လဲ အာပတ္မသင့္ေတာ့ပါဘူး။အျပစ္မေရာက္ပါဘူး။ သို႕ေသာ္လည္း ယဥ္ေက်းမႈစည္းကမ္းအရေတာ့ ေျပာရမွာေပါ့ ဒါမွလည္း အေၾကာင္းကိစၥရိွတဲ့အခါ ဆက္သြယ္လို႔ရတာေပါ့။ ေျပာလို႔ ဆိုလို႔ရတာေပါ့။

★ (၂)“အသမာဒါနစာရ” ဆုိတာကေတာ့ သံဃာေတာ္မ်ားဟာ တိစီ၀ရိက္အဓိ႒ာန္တင္ထားတဲ့ သကၤန္းကို တစ္ညမွ ကိုယ္နဲ႔ကင္းကြာေနခြင့္ မရိွပါဘူး။ မိမိ တိစီ၀ရိက္ အဓိ႒ာန္တင္ထားတဲ့သကၤန္း၊ ဧကသီရယ္၊သင္းပိုင္ရယ္၊ႏွစ္ထပ္သကၤန္းၾကီးရယ္ ဒီသံုးထည္ကို ေနာက္တစ္ေန႔အာရံုတက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ကိုယ့္ရဲ႕ႏွစ္ေတာင့္ထြာပတ္၀န္းက်င္မွာ ရိွေနရမယ္။ခႏၶာကိုယ္မွာ ၀တ္ထားလို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ မ၀တ္ရင္လည္း  ကိုယ့္ရဲ႕ႏွစ္ေတာင္ထြာ အတြင္းမွာ ေခါက္ထားျပီးေတာ့ပဲျဖစ္ျဖစ္ ရိွေနရမယ္။ ကိုယ့္ရဲ႕ႏွစ္ေတာင့္ထြာအတြင္းမွာ အဲ့ဒီ တိစီ၀ရိက္ အဓိ႒ာန္တင္ထားတဲ့ သကၤန္းသံုးထည္ မရိွဘူးဆိုရင္ အာပတ္သင့္သြားျပီ။

★ ဒီေနရာမွာ “တိစီစရိက္အဓိ႒ာန္” ဆိုတဲ့အဓိပၸာယ္ေလးကို နည္းနည္းေလး အာရံုျပဳၾကည့္ရေအာင္။ တိစီ၀ရိက္ ဆိုတာကေတာ့ “တိ” ဆိုတာ သံုးခုပါပဲ။“စီ၀ရိက္” ဆိုတာ သကၤန္းေပါ့။ ၀ိနည္း တိ၀ီ၀ရိက္အဓိ႒ာန္တယ္ဆိုတာကေတာ့ ဧကသီတစ္ခုကိုလည္း ဤသကၤန္းကို ဧကသီအျဖစ္နဲ႔အသိအမွတ္ျပဳျပီး အသံုးျပဳပါမယ္။ ဒီလို အဓိ႒ာန္ တင္ထားရတယ္။ သင္းပိုင္းတစ္ခုကိုလည္းပဲ ဤသကၤန္းကို သင္းပိုင္အျဖစ္နဲ႔ အသိအမွတ္ျပဳျပီး အသံုးျပဳပါမယ္။ သင္းပိုင္းမွတ္မွတ္ အသံုးျပဳပါမယ္။ႏွစ္ထပ္သကၤန္းကိုလည္း ဤႏွစ္ထပ္သကၤန္းၾကီးကို ႏွစ္ထပ္သကၤန္းၾကီးအျဖစ္နဲ႔ အသိအမွတ္ျပဳျပီး အသံုးျပဳပါမယ္။ အဲ့ဒီလို အဓိ႒ာန္ထားရတယ္။

★ အဲ့ဒီလိုအားျဖင့္ ဧကသီတစ္ထည္ သင္းပိုင္းတစ္ထည္ ႏွစ္ထပ္သကၤန္းတစ္ထည္ သကၤန္းသံုးထည္ကို သူ႕ဆိုင္ရာ ဆိုင္ရာ နာမည္ေတြနဲ႔ အဓိ႒ာန္ထားတာကို တိစီ၀ရိက္အဓိ႒ာန္တင္တယ္လို႔ ေခၚတယ္။ သံုးထည္ထက္ပိုျပီးေတာ့ အဓိ႒ာန္မထားရဘူး။ အဲ့ဒီသံုးထည္ကို ၀ိနည္းတိစီ၀ရိက္အဓိ႒ာန္တင္ထားတဲ့ သကၤန္းလို႔ ေခၚတယ္။ ေလာကမွာ သားမွတ္မွတ္ မယားမွတ္မွတ္ေပါင္းပါမယ္ဆိုတဲ့အဓိပၸာယ္နဲ႔ စာခ်ဳပ္မွာ လက္မွတ္ထိုးသလို ဒီသကၤန္းသံုးထည္ကို သင္းပိုင္မွတ္မွတ္ ဧကသီမွတ္မွတ္ သကၤန္းၾကီးမွတ္မွတ္ အသံုးျပဳပါမယ္လို႔ လက္မွတ္ထိုးျပီးေတာ့ မခြဲမခြာသံုးလိုက္တဲ့ သေဘာပါပဲ။

★ အဲ့ဒီ ၀ိနည္းတိစီ၀ရိက္အဓိ႒ာန္တင္ထားတဲ့ သကၤန္းဟာ အရုဏ္တက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ကိုယ့္ႏွစ္ေထာင့္ထြာအတြင္း ရိွေနရမယ္။ မရိွရင္ အာပတ္သင့္ပါတယ္။ တိစီ၀ရိက္က ႏွစ္မ်ဳိးရိွပါတယ္။ ခုနကေျပာတာက ၀ိနည္းတိစီ၀ရိက္ပါ။ ေနာက္တစ္ခုက ဓုတင္တိစီ၀ရိက္ပါ။ဓုတင္ေဆာင္တဲ့ပုဂၢိဳလ္မ်ားလည္း သကၤန္းသံုးထည္ပဲထားရပါတယ္။ အဲ့ဒီ ဓုတင္တိစီ၀ရိက္ ေဆာင္ထားတဲ့သူကေတာ့ သကၤန္းသံုးထည္ထက္ ပိုထားခြင့္မရိွဘူး။သကၤန္းၾကီးရယ္၊ သင္းပိုင္ရယ္၊ဧကသီရယ္ ဒါပဲထားရတယ္။ ခုနကေျပာတဲ့ ၀ိနည္းတိစီ၀ရိက္အဓိ႒ာန္ထားတဲ့ ရဟန္းေတာ္က သကၤန္းသံုးထည္ကိုသာ သင္းပိုင္မွတ္မွတ္၊ဧကသီမွတ္မွတ္၊သကၤန္းၾကီးမွတ္မွတ္ အဓိ႒ာန္တင္ထားျပီး က်န္တဲ့သကၤန္းေတြကိုေတာ့ ဆယ္စံုပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အစံုတစ္ရာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဘယ္ေလာက္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ၊ ပရိကၡာရေစာဠအဓိ႒ာန္လို႔ေခၚတဲ့ သာမန္အသံုးအေဆာင္သကၤန္းအျဖစ္နဲ႔ပဲ အဓိ႒ာန္တင္ထားလို႔ရိွရင္ အစံုေပါင္းမ်ာစြာ သိမ္းဆည္းထားပိုင္ခြင့္ရိွပါတယ္။ သိမ္းစည္းထားလို႔ ဘာအာပါတ္မွ မသင့္ပါဘူး။

★ ဓုတင္တိစီ၀ရိက္ေဆာင္တဲ့ ရဟန္းကေတာ့ သံုးထည္ပဲထားရပါတယ္။သင္းပိုင္ ဧကသီ သကၤန္းၾကီး ဘာမွမပိုထားခြင့္မရိွပါဘူး။ သကၤန္းသံုးေတာ္ကလြဲရင္ အ၀တ္မွန္သမွ် ဘာမွမထားဘဲနဲ႔ေနထိုင္က်င့္သံုးၾကတဲ့နည္းပါပဲ။သကၤန္းမ်ားမ်ားထားရင္ ကိေလသာမ်ားမ်ားျဖစ္တယ္လို႔ ယူဆျပီး ကိေလသာကို ခါတြက္ဖ်က္ဆီးတဲ့ အေနနဲ႔ က်င့္သံုးၾကတာပါပဲ။(ဓုတင္=ကိေလသာကို ခါတြက္ျခင္း၏ အေၾကာင္း)

★ ၀ိနည္းတိစီ၀ရိက္အဓိ႒ာန္တင္ထားတဲ့ သကၤန္းကိုယ့္ရဲ႕ ႏွစ္ေတာင့္ထြာတြင္းမွာ မရိွဘဲနဲ႔ အရုဏ္တက္သြားရင္ အာပတ္သင့္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ခုကထိန္သကၤန္းနဲ႔ ကထိန္ခင္းလိုက္ျပီဆိုရင္ေတာ့ ကထိန္အာနိသင္ရတဲ့ သံဃာေတာ္မ်ားဟာ ႏွစ္ေတာင့္ထြာ မကလို႔ ႏွစ္မိုင္ပဲေ၀းေ၀း ထားလို႔ရပါျပီ။အရုဏ္တက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ကိုယ့္အနားမွာ မရိွလည္းပဲဘာပတ္မွ မသင့္ေတာ့ပါဘူး။ဘာအျပစ္မွ မျဖစ္ေတာ့ပါဘူး။ တေပါင္းလျပည့္အထိေပါ့။

★ (၃) "ဂဏေဘာဇန" ဆိုတာက လူ၀တ္ေၾကာင္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားက သာသနာသံုး သံဃာေတာ္သံုး ေ၀ါဟာရနဲ႔မဟုတ္ဘဲ လူ၀တ္ေၾကာင္သံုး ေ၀ါဟာရနဲ႔သံဃာေတာ္မ်ားကို ဆြမ္းစားပင့္တယ္။အရွင္ဘုရား တပည့္ေတာ္တို႔အိမ္ သံဃာငါးပါး မုန္႕ဟင္းခါးစားၾကြပါ၊တပည့္ေတာ္တို႔အိမ္ကို သံဃာငါးပါး ေခါက္ဆြဲစားၾကြပါလို႔ မအပ္စပ္တဲ့ အသံုးအႏႈန္းနဲ႔ ဆြမ္းစားပင့္တယ္။အဲ့ဒီလို ဆြမ္းကို သံဃာေတာ္ေလးပါးနဲ႔အထက္ တစ္ေပါင္းတည္းၾကြေရာက္ျပီးေတာ့ မဘုန္းေပးေကာင္းပါဘူး။မအပ္စပ္တဲ့ အသံုးအႏႈန္းနဲ႔ ဆြမ္းစားပင့္တဲ့ဆြမ္းမ်ဳိးကို ဘုဥ္းေပးသံုးေဆာင္ လို႔ရိွရင္ အာပတ္သင့္ပါတယ္။အျပစ္ျဖစ္ပါတယ္။တစ္ပါး၊ ႏွစ္ပါး၊ သံုးပါးအထိေတာ့ ဘုဥ္းေပးေကာင္းပါတယ္။တစ္ပါးတည္းကို မအပ္စပ္တဲ့ အသံုးအႏႈန္းနဲ႔ပင့္ရင္ေတာ့ ဘုဥ္းေပးေကာင္းပါတယ္။

★ ကထိန္အလွဴရွင္မ်ား လွဴဒါန္းလိုက္တဲ့ ကထိန္ခင္းလိုက္ျပီဆိုရင္ေတာ့ ကထိန္အာနိသင္ရတဲ့ သံဃာေတာ္မ်ားဟာ မအပ္စပ္တဲ့ အသံုးမႏႈန္း နဲ႔ ဘယ္လိုပဲေလွ်ာက္ေလွ်ာက္ ဘယ္လိုပဲဆြမ္းစားပင့္ပင့္ တစ္ေပါင္းတည္းၾကြေရာက္ျပီးေတာ့ ဆြမ္းဘုဥ္းေပးေကာင္းသြားပါျပီ။အဲ့ဒါေၾကာင့္ ကထိန္အာနိသင္ရျပီဆိုရင္ေတာ့ ၀ါးေၾကာလို႔ပဲေလွ်ာက္ေလွ်ာက္ ၀ိုက္ေၾကာလို႔ပဲေလွ်ာက္ေလွ်ာက္ သံဃာေတာ္မ်ားဟာ မအပ္စပ္တဲ့ အသံုးအႏႈန္းနဲ႔ ပင့္တဲ့ဆြမ္းကို ဘုဥ္းေပးေကာင္းပါတယ္။

★ (၄)“ယာ၀ဒတၱစီ၀ရ” ဆိုတာကေတာ့ ရဟန္းေတာ္မ်ားဟာ မိမိတို႔ကို လွဴဒါန္းထားတဲ့ သကၤန္းေတြကို ဆယ္ရက္အတြင္းမွာ အဓိ႒ာန္တင္ ၊၀ိကပၸနာ ၀ိနည္းကံတစ္ခုခု ျပဳမထားဘဲနဲ႔ ဒကာ၊ဒကာမလာလွဴတဲ့ သကၤန္းေတြကို နိဗၺာနႆပစၥေယာ ေဟာတု ဆိုျပီး အလွဴခံျပီးေတာ့ ဗီရိုထဲမွာ  သြားထည့္ထားလိုက္တယ္။အဲ့ဒီလို ဆယ္ရက္ေက်ာ္သြားရင္ အဲ့ဒီသကၤန္းေတြကို မသံုးေကာင္းေတာ့ဘူး။စြန္႔ပစ္လိုက္ရေတာ့မယ္။စြန္႕လည္းစြန္႔လိုက္ရမယ္၊သိကၡာပုဒ္ကိုလည္း ေဒသနာၾကားျပီးေတာ့ အာပတ္ေျဖရမယ္။ဆယ္ရက္အတြင္းမွာ အဓိ႒ာန္တင္ျခင္း၊ ၀ိကပၸနာျပဳျခင္းဆိုတဲ့ ၀ိနည္းကံတစ္ခုကို ျပဳထားမွသာ အဲ့ဒီသကၤန္းကို သိမ္းထားခြင့္ရိွပါတယ္။ အခုကထိန္အာနိသင္ရတဲ့ သံဃာေတာ္မ်ားကေတာ့ ဆယ္ရက္မကလို႔ ဘယ္ႏွရက္ပဲျဖစ္ျဖစ္ လေက်ာ္ျပီးပဲျဖစ္ျဖစ္ အဓိ႒ာန္၀ိကပၸနာမျပဳဘဲနဲ႕ ငါးလအတြင္းမွာ လြတ္လပ္စြာ သကၤန္းကို သိမ္းဆည္းထားခြင့္ ရသြားပါတယ္။

★ (၅)“ေယာ စ တတၳ စီ၀ရုပၸါဒ” ဆိုတာ ေက်ာင္းတိုက္တစ္တိုက္အတြင္းမွာ သံဃႆ ေဒမလို႔ ဆိုျပီးေတာ့ သံဃာကို ရည္စူးျပီးေတာ့ သကၤန္းလွဴဒါန္းၾကျပီဆိုရင္ အဲ့ဒီသကၤန္းကို အဲ့ဒီေက်ာင္းတိုက္အတြင္းမွာရိွတဲ့ သံဃာေတာ္အားလံုးခြဲေ၀ျပီးေတာ့ ယူၾကရပါတယ္။ ေက်ာင္းတိုက္ရဲ႕ ပဓာနဆရာေတာ္က ကိုယ္ဆီလာျပီးေတာ့ သံဃႆ ေဒမဆိုျပီး လွဴထားတာကို ငါ့ကိုလွဴတာ ငါပိုင္တယ္ဆိုျပီးဒီလို ဆံုးျဖတ္လို႔ မရပါဘူး။ ပဓာနဆရာေတာ္ တစ္ပါးတည္းကိုပဲ သံဃႆ ေဒမဆိုျပီး လွဴေပမယ့္ သံဃႆ ေဒမလို႔ ႏႈတ္ျမြက္ျပီး လွဴဒါန္းထားတာျဖစ္လို႔ အဲ့ဒီသကၤန္းကို အဲ့ဒီေက်ာင္းတိုက္အတြင္းမွာရိွတဲ့သံဃာေတာ္အားလံုးနဲ႔ ဆိုင္ပါတယ္။ငါးပါးရိွရင္ ငါးပါးလံုးနဲ႔ဆိုင္ပါတယ္။ေက်ာင္းတိုက္အတြင္းမွာရိွတဲ့ သံဃာေတာ္အားလံုး ခြဲေ၀ၾကရမွာျဖစ္ပါတယ္။

★ အပါးေစ့ မေ၀ေလာက္ရင္ မဲခ်ျပီးယူရမွာျဖစ္ပါတယ္။မဲခ်ျပီးမယူခ်င္ဘူးဆိုရင္ သံဃာေတာ္မ်ားက သေဘာတူညီခ်က္နဲ႔ ႏြမ္းပါးတဲ့သံဃာတစ္ပါးပါးကို ေပးရမယ့္တာ၀န္ရိွပါတယ္။ သံဃာေတာ္မ်ားအပိုင္းက “သံဃႆ ေဒမ” လို႔ျမြက္ဆိုျပီးေတာ့ လွဴဒါန္းထားတဲ့ သကၤန္းအေပၚ ၀ိနည္းစည္းကမ္းအတိုင္း အဲ့ဒီလို အသံုးျပဳရပါတယ္။ဒီေနရာမွာ ဒကာ ဒကာမေတြအေနနဲ႔ ေကာက္ခ်က္တစ္ခုခ်ခဲ့ေပါ့။ သံဃာလွဴတာအက်ဳိးပိုရိွတယ္ဆိုျပီး ေနရာတကာ ႏႈတ္က “သံဃႆ ေဒမ” လို႔မဆိုမိပါေစနဲ႔။ “နိဗၺာနပစၥေယာ ေဟာတု” ဆိုရင္ လံုေလာက္ပါတယ္။စိတ္ထဲက သံဃာဂုဏ္ကို အာရံုျပဳျပီး သံဃာကို ရည္စူးထားေပါ့။ ဆြမ္းခံၾကြလာတဲ့ ရဟန္းေတာ္ကို “သံဃႆ ေဒမ” လို႔ဆိုျပီး ဆြမ္းတစ္ဆြမ္းေလာင္းလိုက္ရင္ အဲ့ဒီ ဆြမ္းကို ဆယ့္ႏွစ္ေတာင္ပတ္၀န္းက်င္က ေတြ႕သမွ် ရဟန္းေတာ္ေတြနဲ႔ ခြဲေ၀သံုးစြဲရေတာ့မယ္။သံဃာပိုင္းဆြမ္း ျဖစ္သြားျပီကိုး။

★ အခုကထိန္အာနိသင္ရသြားျပီဆိုရင္ေတာ့ သံဃႆ ေဒမဆိုျပီးေတာ့ သကၤန္းကိုသံဃိကအျဖစ္နဲ႔ လာလွဴလို႔ရိွရင္ အဲ့ဒီသကၤန္းကို ေက်ာင္းတိုက္အတြင္းမွာရိွတဲ့ သံဃာေတာ္ေတြ အားလံုးခြဲေ၀ယူစရာမလိုပါဘူး။ကထိန္အာနိသင္ရတဲ့ သံဃာေတာ္ေတြပဲ ခြဲေ၀ယူရေတာ့မယ္။သံဃာ ဆယ္ပါးရိွတဲ့အခ်ိန္မွာ ကထိန္ခင္းထားတယ္။ကထိန္အာနိသင္ရထားတယ္။ ေနာက္ရက္ပိုင္း လပိုင္း တျခားေက်ာင္းတိုက္က ငါးပါးေလာက္ၾကြလာတယ္ ဆိုပါေတာ့ ဆယ့္ငါးပါး ျဖစ္သြားတယ္။ အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာ ဒကာ ဒကာမတစ္ေယာက္က သကၤန္း(၁၀)ကို “သံဃႆ ေဒမ” ဆိုျပီး လာလွဴတယ္။ဒါဆိုရင္ (၁၅)ပါးလံုး ခြဲယူစရာ မလိုပါဘူး။ ကထိန္အာနိသင္ရတဲ့ သံဃာ(၁၀)ပါးသာ ခြဲေ၀ယူလို႔ ရပါတယ္။ ေနာက္မွ ၾကြလာတဲ့ ငါးပါးကို ခြဲေ၀မေပးလည္းရပါတယ္။ဒါကလည္း ကထိန္အလွဴရွင္မ်ား လွဴဒါန္းလိုက္တဲ့ ကထိန္သကၤန္းကေန ေပးလိုက္တဲ့ ထူးျခားမႈတစ္ခုပါပဲ။

★ တကယ္လို႔ ကထိန္ႏႈတ္ခဲ့မယ္ဆိုရင္ေတာ့ သံဃိက သကၤန္းေတြကို ကထိန္အာနိသင္မရတဲ့ တျခားရဟန္းေတာ္ေတြလည္း ေ၀စုရနိဳင္ပါတယ္။ဒါေပမယ့္ ကထိန္ႏႈတ္လိုက္မယ္ဆိုရင္ ကထိန္အာနိသင္ (၁၀)ပါးလံုး ဘယ္သူမွ မရေတာ့ပါဘူး။ ကထိန္အာနိသင္ေတြ ပ်က္သြားပါျပီ။ကထိန္ႏႈတ္တယ္ဆိုတာ ကထိန္ခင္းျခင္းအမႈ ကထိန္ကံကို ရုတ္သိမ္းလိုက္တာပါပဲ။ ကထိန္ႏႈတ္ျပီးမွ ေနာက္ထပ္ကထိန္ထပ္ခင္းလို႔ မရေတာ့ပါဘူး။ကထိန္ကိုသာ မႏုတ္ဘူးဆိုရင္ သံဃိကသကၤန္းေတြကို ၀ါက်ဳိး၀ါျပတ္သူ၊ ဒုတိယ၀ါဆိုသူ၊ တျခားေက်ာင္းတိုက္က အသစ္ေရာက္လာသူ ေတြ မရနိဳင္ေတာ့ပါဘူး။ကထိန္ႏုတ္လိုက္မွ သံဃာအားလံုးရခြင့္ရိွပါတယ္။

★ သံဃိကဆိုတဲ့အထဲမွာ ကထိန္ခင္းထားတဲ့ ေက်ာင္းတိုက္ရဲ႕ ဥပစာအတြင္းမွာ မိမိပိုင္ပစၥည္းကို ဘယ္သူ႕ကိုမွ မေပးမလွဴဘဲ ပ်ံလြန္ေတာ္မူသြားတဲ့ ရဟန္းရဲ႕သကၤန္း(မတသႏၲကသကၤန္း) ၊ သံဃာကို လွဴဒါန္းလို႔ရတဲ့ သကၤန္း၊ကထိန္ခင္းတဲ့ ေက်ာင္းတိုက္ပိုင္ လယ္ဟာေျမသည္က ထြက္တဲ့ပစၥည္းေတြနဲ႔ လဲလွဲလို႔ရရိွလာတဲ့ သကၤန္း စတဲ့ သံဃာပိုင္သကၤန္းမွန္သမွ် အကုန္ပါ၀င္ပါတယ္။

★ ကထိန္အလွဴေၾကာင့္ ကထိန္အလွဴခံရဟန္းေတာ္ေတြမွာ သိကၡာပုဒ္ ၀န္ထုပ္ငါးခု သက္သာခြင့္ ရသြားပါတယ္။စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္း ၀န္ထုပ္ကို ေလွ်ာ့ခ်ေပးတဲ့အလွဴ ေလာကၾကီးမွာ ဒီကထိန္အလွဴတစ္ခုပဲရိွတယ္။ဒါေၾကာင့္ ကထိန္ဒါနဟာ အထူးျခားဆံုးဒါန ျဖစ္ေနပါျပီ။လွဴဖြယ္၀တၳဴရႈ႕ေထာင့္ကေန သံုးသပ္မယ္ဆိုရင္လည္း ကထိန္အလွဴဟာ အထူးျခားဆံုးအလွဴ ျဖစ္ပါတယ္။

{အရွင္ဆႏၵာဓိက(ေရႊပါရမီေတာရ)}

(အိုဘယ့္အလွဴ တရားေတာ္မွေကာက္ႏႈတ္ခ်က္)

ဤဓမၼဒါနေၾကာင့္ သာသနာေတာ္ကိုေထာက္ပံ့နိဳင္ျပီး နိဗၺာန္၏ အေထာက္အပံ့ျဖစ္ေစသား။

♣ ♣ ♣ ♣ ♣ ဓမၼမိတ္ေဆြမ်ားက်န္းမာခ်မ္းသာၾကပါေစဗ်ာ ♣ ♣ ♣ ♣ ♣

သာသနာကြယ္ေၾကာင္း(၁၅)ပါး

တရားမနာ

စာေပမသင္...

နုတ္တြင္မေဆာင္

သိေအာင္မျပဳ

ဓမၼာနုဓမၼပဋိပတ္ခြာ

ဤငါးျဖာသည္ဘုရားသာသနာကြယ္ေၾကာင္းတည္း။

စာသင္ပယ္ေလ်ာ

က်ယ္မေဟာၾကား

က်ယ္မခ်နွင့္

က်ယ္စြာ့မအံ

မႀကံမစည္

ဤငါးမည္သည္ဘုရားသာသနာကြယ္ေၾကာင္းတည္း။

အကၡရာပုဒ္ပ်က္ေလ့က်က္သင္ခ်

ဒုဗၺစမူ

စာခ်သူရွား

လာဘ္မ်ားေအာင္ဖန္

ခိုက္ရန္ကြဲျပား

ဤငါးပါးသည္ဘုရားသာသနာကြယ္ေၾကာင္းတည္း။
======================================

ကြယ္ေၾကာင္းသဘာ၀ ရင္းဓမၼတို႕ကိုပယ္လိုဆႏၵ စိတ္တြင္ခ် ၍
ထိုမွျပန္ေလာင္း တည္းေၾကာင္းသာသနာ၁၅ျဖာကိုပြားလိုပါေၾကာင္း
ဆုပန္ေတာင္း ေကာင္းေကာင္းၾကီးအားထုတ္နိုင္ၾကပါေစကုန္သတည္း
သာဓု သာဓု သာဓု ။