အရိပ္စစ္

Friday, July 10, 2015

ပိဋကတ္ သံုးပံု ျမန္မာျပန္ စာအုပ္မ်ား

ဝါဆုိသကၤန္း ကပ္လွဴရျခင္းအက်ိဳးနဲ႔ ျဖစ္ေပၚလာပုံ အက်ဥ္း

ေထရဝါဒ ရဟန္းေတာ္မ်ားရဲ႕ ဝါဆိုရာ ဝါတြင္းကာလ အခ်ိန္နီးကပ္လာတာနဲ႔အမွ် ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာမ်ားရဲ႕
ရဟန္းေတာ္ မ်ား ဝါတြင္းကာလ ဝတ္႐ုံအသုံးျပဳႏုိင္ရန္ ရည္မွန္းၿပီး လွဴဒါန္းၾကတဲ့ ဝါဆုိသကၤန္းဆက္ကပ္ လွဴဒါန္းပဲြမ်ားဟာလည္း တျဖည္းျဖည္း အခ်ိန္လုလာၾကတာကုိ သတိထားမိလာပါတယ္။

ဝါဆုိသကၤန္း ဆက္ကပ္လွဴဒါန္းမယ့္ ရက္ကုိ အလုအယက္ ျဖစ္လာၾကတဲ့အပုိင္းမွာ တစ္ခ်ိဳ႕က ဝါဆုိသကၤန္းကုိ ဝါမဆုိခင္ ပဲ ဆက္ကပ္လွဴဒါန္းေကာင္းတယ္လုိ႔ ထင္ေနၾကတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ျဖစ္သလုိ တစ္ခ်ိဳ႕လည္း ဝါဆုိသကၤန္း အလွဴဟာ ဝါ မဆုိခင္လွဴမွ ပုိၿပီးကုသိုလ္ရကာ ဝါတြင္းသုံးလလုံးလုံး မိမိတုိ႔ လွဴဒါန္းထားတဲ့ သကၤန္းကုိ အျပည့္အဝ ဝတ္႐ုံသုံးေဆာင္ ႏုိင္ ၾကမွာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ လက္ခံယုံၾကည္ထားၾကတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ လည္း ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။

တစ္ခ်ိဳ႕လည္း ဘာရယ္မဟုတ္ သူမ်ားဝါဆုိသကၤန္းဆုိလုိ႔ လုိက္ၿပီးဝါဆုိသကၤန္း လုပ္လုိက္ရတာေတြလည္း ရွိတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဝါဆုိသကၤန္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဟုိလုိလုိဒီလုိလုိ ျဖစ္ေနတဲ့ ဗုဒၶဘာသာ အခ်ိဳ႕အတြက္ ဝါဆုိရည္မွန္း ျမတ္ သကၤန္းအေၾကာင္း တစ္ေစ့တစ္ေစာင္း ေရးသားတင္ျပရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ ဝါဆုိသကၤန္းရဲ႕ မူရင္းအေခၚက မုိးေရခံသကၤန္းဆုိတဲ့ အေခၚအေဝၚပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ပါဠိလုိေတာ့ဝႆာ ဝါသိက စီဝရ၊ ဒါမွမဟုတ္ ဝႆိကသာဋိက စီဝရလုိ႔ ေခၚပါတယ္။ ခုေနာက္ပုိင္းေတာ့ ဒီမုိးေရခံ သကၤန္း ဆုိတဲ့ အေခၚကုိ အသုံးမျပဳၾကေတာ့ဘဲ ဝါဆုိသကၤန္းဆိုတဲ့ အမည္နဲ႔ပဲ တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ အသုံးျပဳျဖစ္ခဲ့ၾက ပါတယ္။

ဘယ္လုိပဲေခၚေခၚ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ ဝါဆုိဝါကပ္ၾကတဲ့ ရဟန္းေတာ္မ်ား ဝါတြင္းကာလမွာ သကၤန္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ခ်မ္းခ်မ္းသာသာ ျဖစ္ေစလုိၾကတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဒီသကၤန္းအလွဴဟာ မုိးတြင္းကာလမွာ အပုိ အေန နဲ႔ လဲလွယ္ဝတ္႐ုံ အသုံးျပဳႏုိင္ဖုိ႔ ဘုရားရွင္ ခြင့္ျပဳေတာ္မူခဲ့တဲ့ ဝိနည္းေတာ္နဲ႔ ညီညြတ္တဲ့ သကၤန္းအလွဴ ျဖစ္လုိ႔ လည္း မြန္ျမတ္တဲ့ စီဝရဒါနအလွဴ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီဝါဆုိသကၤန္းအလွဴ ခြင့္ျပဳျဖစ္ခဲ့ရျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းက ဝိသာခါ ဒါယိကမႀကီးရဲ႕ ေတာင္းေလွ်ာက္မႈ ရဲ႕ ေကာင္းမႈ ေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခါက ျမတ္စြာဘုရားရွင္ သာဝတၳိျပည္ ေဇတဝန္ေက်ာင္းေတာ္တြင္ သီတင္းသုံး ေနထုိင္ေတာ္မူခ်ိန္ ကၽြန္းႀကီး ေလးကၽြန္းလုံးမွာ သဲသဲမဲမဲ မုိးႀကီးရြာသြန္းခဲ့ပါတယ္။

ေလးကၽြန္းလုံး မုိးႀကီးရြာသြန္းတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဘုရားရွင္က ရဟန္းေတာ္မ်ားကုိ မုိးေရခံဖုိ႔၊ မုိးေရးခ်ိဳးဖုိ႔ ခြင့္ျပဳေတာ္မူခဲ့ပါ တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က ရဟန္းေတာ္မ်ားဟာ သကၤန္းအပုိ အလွဴခံခြင့္ မရွိၾကေသးတဲ့အတြက္ မုိးေရးခ်ိဳးတဲ့အခါ သကၤန္းအား လုံးကုိ ခၽြတ္ၿပီး မီးေမြးတုိင္းဖေမြးတုိင္း မုိးေရးခ်ိဳးျဖစ္ခဲ့ၾကပါတယ္။

တုိက္တုိက္ဆုိင္ဆုိင္ ဆုိသလုိ အဲဒီေန႔မွာ ဘုရားအမႈးရွိ တဲ့ သံဃာေတာ္မ်ားကုိ ဆြမ္းကပ္ဖုိ႔ ပင့္ေလွ်ာက္ထားတဲ့ ဝိသာခါ ဒါယိကာမႀကီးကလည္း အလုပ္အေကၽြး တစ္ေယာက္ကုိ ဘုရားေက်ာင္းသြားၿပီး ဆြမ္းကိစၥ အေၾကာင္း ၾကားဖုိ႔ေစလႊတ္လုိက္ပါတယ္။

အလုပ္အေကၽြး ဒကာမဟာ ေက်ာင္းေရာက္တဲ့အခါ မုိးေရခ်ိဳးေနၾကတဲ့ ရဟန္းေတာ္မ်ားကုိေတြ႔ ၿပီး ေက်ာင္းမွာ ရဟန္းေတာ္ မ်ား မရွိဘဲ အဝတ္မဝတ္တဲ့ ဒိ႒ိတကၠဒြန္းေတြပဲ ေတြ႕ခဲ့ရေၾကာင္း ဝိသာခါကုိ ျပန္ေျပာျပပါတယ္။

အေျခအေန အရပ္ရပ္ကုိ သိေနတဲ့ ဝိသာခါက ဉာဏ္နဲ႔ဆင္ျခင္ၿပီး ဒါဟာ ရဟန္းေတာ္မ်ား မုိးေရးခ်ိဳးေနၾက တာ ျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္း၊ ဒါေပမယ့္ သဒၶါ တရား နည္းသူမ်ားက တကၠဒြန္းမ်ားနဲ႔ အထင္မွားႏုိင္ေၾကာင္း သေဘာေပါက္ကာျမတ္စြာဘုရားရွင္ ၾကြေတာ္မူလာတဲ့အခါ ရဟန္းေတာ္မ်ားအတြက္ ဝႆိကသာဋိက စီဝရေခၚ မုိးေရခံ သကၤန္းကုိလွဴဒါန္း ခြင့္ျပဳဖုိ႔ ေတာင္းပန္ ေလွ်ာက္ထားခဲ့ပါ တယ္။

ဒါကုိ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကလည္း ဝိနည္းသိကၡာပုဒ္ ပညတ္ကာ မုိးေရခံသကၤန္း အလွဴခံမႈကုိ ခြင့္ျပဳေတာ္မူ ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ အခ်ိန္ကစၿပီး ဒီေန႔အထိ မုိးေရခံသကၤန္းေခၚ ဝါဆုိသကၤန္း ကပ္လွဴျခင္း အစဥ္အလာ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

မုိးေရခံ သကၤန္းေခၚ ဝါဆုိသကၤန္း ခြင့္ျပဳၿပီးတဲ့ ေနာက္ပုိင္းမွာ ဒီသကၤန္းကုိ လွဴဒါန္းမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အခ်ိန္ ကာလ သတ္မွတ္ခ်က္ အေၾကာင္းလည္း ေျပာဖုိ႔လုိလာပါတယ္။

ဒီမုိးေရခံသကၤန္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ရဟန္းေတာ္မ်ားအေနနဲ႔ ကုိယ္တုိင္ခ်ဳပ္လုပ္ၿပီး သုံးေဆာင္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ ျပဳ လုပ္ႏုိင္တဲ့ ကာလက နယုန္လျပည့္ေက်ာ္ (၁)ရက္ေန႔ကစၿပီး မုိးေလးလကုန္တဲ့အထိ ရွားမွီခ်ဳပ္လုပ္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒီသကၤန္းကို လွဴဒါန္း တဲ့ အလွဴရွင္မ်ား အေနနဲ႔ကေတာ့ ကာလသတ္မွတ္ခ်က္ မရွိဘဲ ဝါဆုိသကၤန္းအျဖစ္ ရည္ မွန္းၿပီးေတာ့ ဝါတြင္းပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဝါပ ပဲျဖစ္ျဖစ္ ႀကိဳက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ႀကိဳက္သေလာက္ ဆက္ကပ္လွဴဒါန္းႏုိင္တာ ျဖစ္ ပါတယ္။

ဝါဆုိသကၤန္း လွဴဒါန္းလုိတဲ့ အလွဴရွင္ေတြအတြက္ ဝါမဆုိခင္လွဴရတာတုိ႔၊ ဘယ္ေန႔ကစၿပီး ဘယ္ေန႔အထိပဲ လွဴရတာတုိ႔ စတဲ့သတ္မွတ္ခ်က္ေတြ မရွိပါဘူး။ ဝါဆုိသကၤန္းလုိ႔ ရည္မွန္းၿပီး လွဴဒါန္း႐ုံနဲ႔ ဝါဆုိသကၤန္း အလွဴေျမာက္ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။

ဝါဆုိသကၤန္း အလွဴနဲ႔ ကထိန္သကၤန္းအလွဴ ၿပီးေတာ့ ႐ုိး႐ုိးသကၤန္းအလွဴ ဘယ္လုိကြာျခားလဲလုိ႔ ေမး စရာ ေမးခြန္းေတြ လည္း ရွိလာႏုိင္ပါတယ္။ ေယဘုယ်ေျပာရရင္ေတာ့ စီဝရဒါနေခၚ အဝတ္သကၤန္း အလွဴဟာ ေစတနာျပတ္ၿပီး လွဴဒါန္း မယ္ဆုိရင္ အက်ိဳးတရားက အျပည့္အဝ ရၿပီးသားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဗုဒၶစာေပေတြမွာ အဝတ္သကၤန္းကုိ လွဴဒါန္းျခင္းဟာ အဆင္းကုိလွဴဒါန္းရာ ေရာက္တဲ့အတြက္ ႐ုပ္ရည္အဆင္း လွပျခင္းကုိ ျဖစ္ေစတတ္ေၾကာင္း၊ အျမင့္ျမတ္ဆုံး အေနနဲ႔ သကၤန္းအလွဴကုိ လွဴဒါန္းတဲ့သူဟာ ဒကာေတြဆုိရင္ ဘုရားတစ္ဆူဆူ အထံ ေတာ္မွာ ဧဟိဘိကၡဳ (ခ်စ္သားလာေလာ့) အေခၚခံရၿပီး အလြယ္တကူ ရဟန္းအသြင္ကုိ ရရွိေစကာ မဂ္ဖုိလ္နိဗၺာန္ ဝင္စံႏုိင္ သလုိ၊ အမ်ိဳးသမီးေတြ ဆုိရင္လည္း ေလာကီအက်ိဳးအေနနဲ႔ အလြန္ အဖုိး ထုိက္တန္တဲ့ မဟာလတာတန္ဆာကုိ ဝတ္ဆင္ ျမန္းႏုိင္ၿပီး ေနာက္ပုိင္း ဘုရားသာသနာနဲ႔ ႀကဳံေတြ႕ကာ နိဗၺာန္ ကုိ မ်က္ေမွာက္ျပဳႏုိင္တဲ့အထိ အေထာက္အပံ့ကုိ ျဖစ္ေစ ေၾကာင္း စသျဖင့္ ဖြင့္ဆုိရွင္းျပထားတာကုိ ေတြ႔ ရပါ တယ္။

ဒါကအမ်ိဳးအမည္ မကဲြျပားတဲ့ သကၤန္းအလွဴရဲ႕ အက်ိဳးေပးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကထိန္သကၤန္းတုိ႔၊ ဝါဆုိ သကၤန္းတုိ႔ ဆုိတာကေတာ့ ကာလအပုိင္းအျခား သတ္မွတ္ၿပီး လွဴဒါန္းတဲ့ အလွဴေတြျဖစ္တဲ့အတြက္ စီဝရ ဒါနေခၚ သကၤန္းအလွဴ ေျမာက္႐ုံတင္မဟုတ္ဘဲ ကာလဒါနလည္း ေျမာက္တဲ့အတြက္ အက်ိဳးတရား ပုိၿပီး ထူးျခားတယ္လုိ႔ ေျပာႏုိင္မွာျဖစ္ပါတယ္။

ကာလဒါန အလွဴရဲ႕သေဘာက အက်ိဳးေပးတဲ့အခါ ကုိယ္လုိတဲ့အခ်ိန္မွာ လုိအပ္ခ်ိန္နဲ႔ကုိက္ညီတဲ့၊ လုိအပ္ခ်ိန္မွာလုိအပ္တဲ့ အရာကုိ အလြယ္တကူ ရေစႏုိင္တဲ့ အက်ိဳးထူးကုိလည္း ျဖစ္ေစတတ္ပါတယ္။

ဝါဆုိသကၤန္း အလွဴဟာ အၿမဲမျပတ္ ကုသုိလ္ျဖစ္ေစတဲ့ နိဗဒၶအလွဴ (၇)မ်ိဳးထဲမွာ ပါဝင္တဲ့ ကုသုိလ္ျဖစ္ၿပီး ဒီကုသုိလ္ကုိ အၿမဲ မျပတ္ ဆင္ျခင္ပြားမ်ားေနမယ္ဆုိရင္ ေသၿပီးေနာက္ ဒုတိယ ဘဝမွာ အပါယ္မလားဘူးလုိ႔ လည္း အ႒ကထာ ဆရာ မ်ားက ဖြင့္ျပထားပါတယ္။ နိဗဒၶဆုိတာ အၿမဲမျပတ္ ကုသုိလ္ျဖစ္ေစအပ္တယ္လုိ႔ အဓိပၸါယ္ရၿပီး အဲဒီလုိ အၿမဲမျပတ္ ကုသုိလ္ ျဖစ္ေစအပ္တဲ့ နိဗဒၶအလွဴ (၇)မ်ိဳးက

၁။ သရဏဂုံတည္ေနျခင္း
၂။ ငါးပါးသီလလုံၿခဳံေနျခင္း
၃။ စာေရးတံမဲအလွဴ လွဴဒါန္းျခင္း
၄။ လျပည့္လကြယ္ ၁၅ရက္ေန႔မ်ားမွာ လွဴဒါန္းတဲ့ ပကၡအလွဴ လွဴဒါန္းျခင္း
၅။ ဝါဆုိသကၤန္း ဆက္ကပ္လွဴဒါန္းျခင္း
၆။ ေရတြင္းေရကန္ တူးေဖာ္လွဴဒါန္းျခင္း
၇။ ေက်ာင္းေဆာက္လုပ္ လွဴဒါန္းျခင္း တုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီအလွဴေတြထဲက နံပါတ္ (၅)အလွဴဟာ ဝါဆုိသကၤန္းအလွဴျဖစ္ၿပီး ဒီခုႏွစ္မ်ိဳးထဲက တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကုိ စဲြၿမဲေအာင္ ထိန္းသိမ္း ျပဳလုပ္ထားမယ္ဆုိရင္ ဒုတိယဘဝမွာ အပါယ္မလားဘူးလုိ႔ ဆုိျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ အထူးသတိျပဳရမွာက ဝါဆုိသကၤန္းအလွဴဟာ နိဗဒၶအလွဴေတြထဲ ပါေနတဲ့အတြက္ ဒီဝါဆုိသကၤန္း အလွဴကုိ လွဴထားလုိက္႐ုံနဲ႔ အပါယ္မလားေတာ့ဘူးလုိ႔ တထစ္ခ် ေျပာလုိ႔မရပါဘူး။ နိဗဒၶအလွဴ တစ္ခုခုကုိ လုပ္ထားေပမယ့္လည္း ဒီအလွဴထက္ တစ္ျခားအပါယ္လားေစတဲ့ အကုသုိလ္ေတြက အားႀကီးေနမယ္ ဆုိရင္ေတာ့ အပါယ္လားႏုိင္ပါေသးတယ္။

တစ္ျခားအကုသုိလ္ေတြ မရွိဘူးဆုိရင္ေတာ့ ဒီနိဗဒၶအလွဴထဲက တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကုိ ျပဳလုပ္ထားသူဟာ အပါယ္ မလားႏုိင္ ဘူးလုိ႔ ဆုိလုိတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဝါဆုိသကၤန္းအလွဴဟာ စီဝရဒါန အလွဴျဖစ္သလုိ ကာလဒါန အလွဴလည္း ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီသကၤန္းကုိ လွဴဒါန္းတဲ့ သူေတြဟာ သကၤန္းလွဴရက်ိဳးအျပင္ အလုိရွိခ်ိန္မွာ လုိတာကုိ ရေစႏုိင္တဲ့ ကာလ ဒါန အက်ိဳးကုိ လည္း ရရွိႏုိင္ၿပီး အဝတ္သကၤန္းကုိ လွဴဒါန္းျခင္းဟာ အဆင္းကုိလည္း လွဴဒါန္းရာ ေရာက္တ့ဲအတြက္ ႐ုပ္ရည္ အဆင္း လွပျခင္းနဲ႔ ျပည့္စုံႏုိင္ေၾကာင္း၊ ပါရမီျပည့္ေျမာက္လုိ႔ ေနာက္ဆုံးေရာက္တဲ့ အခ်ိန္မွာလည္း သကၤန္းလွဴ ရတဲ့ အက်ိဳးအား ေၾကာင့္ ရဟန္းဘဝကုိ အလြယ္တကူ ရရွိကာ မဂ္ဖုိလ္နိဗၺာန္အထိ မ်က္ေမွာက္ျပဳႏုိင္ေၾကာင္း စသျဖင့္ ေျပာလုိတာ ျဖစ္ပါတယ္။

လက္ေတြ႕အေနနဲ႔ ဒီသကၤန္းလွဴဒါန္းတဲ့ ကုသိုလ္အေပၚမွာ စဲြၿမဲတဲ့စိတ္ထားနဲ႔ ကုသုိလ္တရားပြားၿပီး တျခား အပါယ္ လားေစမယ့္ အကုသိုလ္တရားေတြကုိလည္း ေရွာင္ရွားထားမယ္ဆုိရင္ ေသၿပီးေနာက္ ဒုတိယဘဝမွာ အပါယ္တံခါး ပိတ္ထားႏုိင္တဲ့ အက်ိဳးရလာဘ္ကုိ ရရွိခံစားေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ အလွဴအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတဲ့အထဲက ဝါဆုိရည္မွန္း ျမတ္သကၤန္းအလွဴဟာလည္း အျမတ္ဆုံး အလွဴေတြထဲက အေကာင္းဆုံး အလွဴ တစ္ခုျဖစ္တဲ့အတြက္ အေၾကာင္းစုံလုိ႔ လွဴဒါန္းခြင့္ႀကဳံတဲ့အခါ ဒီအျမတ္ဆုံး အလွဴတစ္ခုျဖစ္တဲ့ ဝါဆုိသကၤန္း အလွဴကုိ လည္း အဆင္ေျပတဲ့အခ်ိန္မွာ အဆင္ေျပသလုိ ရည္မွန္းကာ လွဴဒါန္းၾကည့္ၾကဖုိ႔ တုိက္တြန္းရင္း ဝါဆုိရည္မွန္း ျမတ္ သကၤန္း အေၾကာင္း တစ္ေစ့တစ္ေစာင္း တင္ျပလုိက္ရပါတယ္။

အရွင္၀ိစိတၱ (မနာပ ဒါယီ)

သီလသိကၡာ

ျမတ္စြာဘုရားရွင္ သာသနာမွာ က်င့္ရမယ့္ အက်င့္သုံးမ်ိဳး ( သုိ႔မဟုတ္) သိကၡာသုံးပါး ရွိပါတယ္၊ သီလသိကၡာ သမာဓိသိကၡာနဲ႔ ပညာ သိကၡာတုိ႔ပဲျဖစ္ပါတယ္၊ အဲဒီအထဲမွာ သီလဟာ သိကၡာသုံးရပ္မွာ အေျခခံ အက်ဆုံး ျဖစ္သလုိ ကာမကုသုိလ္ မဟဂၢဳတ္ကုသုိလ္ ေလာကုတၱရာကုသုိလ္လုိ႔ ေခၚတဲ့ ကုသုိလ္အားလုံးရဲ့ အစ မူလ ပဓာနလဲ ျဖစ္ပါတယ္၊ ေနာက္သိကၡာႏွစ္ပါးကုိ ျဖည့္က်င့္လုိတယ္ဆုိရင္ သီလသိကၡာကုိ အရင္ျဖည့္က်င့္ရပါတယ္၊ ဘုရားရွင္ရဲ့ တရားေတာ္ေတြမွာေတာ့ သီေလ ပတိ႒ာယ နေရာ သပေညာ စိတၱံ ပညဥၥ ဘာ၀ေယ- ဆုိျပီး မိန္႔ေတာ္မူပါတယ္၊ သီလမွာ အေျခခံျပီး သမာဓိနဲ႔ ပညာကုိပြားမ်ားက်င့္ရင္ စိတ္အရႈပ္ေတြကုိ ရွင္းလင္းနုိင္မယ္လုိ႔ ဆုိလုိတာပါ၊ အမ်ားသိေနတဲ့ သီလအေၾကာင္းကုိပဲ မိမိနားလည္သလုိ ေျပာျပခ်င္ပါတယ္၊

တကယ္ေတာ့ သီလဆုိတာ ကုိယ္ႏႈတ္ အမူအရာေတြနဲ႔ မေကာင္းမႈ ဒုစရုိက္မလြန္က်ဴးမိေအာင္ ေကာင္းစြာထားျခင္း ေစာင့္ထိန္းျခင္းကုိ သီလလုိ႔ ေခၚဆုိတာပါ၊ ျခင္ ၾကမ္းပုိးစတဲ့ သတၱ၀ါ အငယ္ေလးေတြက စလုိ႔ သက္ရွိသတၱ၀ါ အားလုံးရဲ့ အသက္ကုိ မသတ္တာ၊ လူမ်ားပစၥည္းကို ပုိင္ရွင္မေပးဘဲ ပိုင္ရွင္မသိေအာင္ မခုိးယူတာ၊ သူတစ္ပါး သားမယားကုိ မျပစ္မွားတာ၊ မဟုတ္ မမွန္တဲ့စကား အက်ိဳးမရွိတဲ့စကား ၾကမ္းတမ္းတဲ့စကား ညီညြတ္ေနသူေတြကုိ ကဲြျပားေအာင္ ကုန္းတုိက္တဲ့စကား စတာေတြကုိ မေျပာမဆုိတာ၊ ေသရည္ အရက္ မူးယစ္ေဆး၀ါးကုိ မမွီ၀ဲ မသုံးေဆာင္ဘဲ မိမိရဲ့ ကုိယ္အမူအရာ ႏႈတ္အမူအရာကုိ ေကာင္းေကာင္း မြန္မြန္ထားတာဟာ သီလပါ၊

ေစာင့္ေစာင့္စည္းစည္းေနေတာ့ သူ႔အသက္သတ္ျဖတ္တာ ထိခုိက္နာၾကင္ေအာင္ ျပဳလုပ္တာ လူမ်ားပစၥည္း အတင္းအဓမၼ မရယူတာ အိမ္ေထာင္ေရး လူမႈေရးေဖာက္ျပန္တာ ႏႈတ္မေစာင့္စည္းဘဲ လိမ္ညာ လွည့္ဖ်ား လွည့္ပတ္ေျပာဆုိတာ၊ အရက္ေသစာ ေသာက္စားမူးရစ္တာေတြ မျပဳမိေတာ့ပါဘူး၊ ဒီလုိ ကာယဒုစရိုက္ ၀စီဒုစရုိက္ကုိ မျပဳ မေျပာ မလြန္က်ဴးေတာ့ဘဲ ေနတာကုိ မိမိရဲ့ ကုိယ္ႏႈတ္အမူအရာကုိ ေကာင္းစြာထားတယ္လုိ႔ ေျပာဆုိၾကတာပါ၊ လူၾကီး လူေကာင္းဆန္လုိသူ ရင္က်က္တည္ျငိမ္လုိသူ ဘ၀မွာ စိတ္ခ်မ္းေျမ့စြာေနလုိသူဟာ မိမိရဲ့ ကုိယ္အမူအရာ ႏႈတ္အမူအရာကုိ ေကာင္းေကာင္း ထားဖုိ႔ အမွန္တကယ္လုိအပ္လွတယ္. ဒီလုိ ေကာင္းေကာင္းထားတတ္သြားျပီဆုိရင္ ဒီလူရဲ့ အျပဴအမူဟာ ယဥ္ေက်း သိမ္ေမြ႔ ခ်ိဳသာနဴးညံ့ျပီး သူတစ္ပါး ထိခုိက္နစ္နာမယ့္ အလုပ္မ်ိဳးကုိ ဘယ္ေတာ့မွ မလုပ္ေတာ့ပါဘူး၊
ဒီလို လူတစ္ေယာက္ရဲ့ စိတ္ဟာလဲ တကယ့္ကုိ ၾကည္လင္ေအးခ်မ္း လန္းဆန္းတက္ၾကြေနမွာ အမွန္ပါ၊

မိမိရဲ့ ကုိယ္အမူအရာ ႏႈတ္အမူအရာေတြကုိ ဒုစရုိက္မလြန္က်ဴးမိေစဘဲ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ေစာင့္ထိန္းတဲ့သူဟာ ေကာင္းမႈကုသုိလ္ေတြ(ေကာင္းတာေတြ)ကုိ ဆင့္ကာ ျမွင့္ကာ ၾကိဳးစားျပဳလုပ္လာမွာ ေသခ်ာလွပါတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ ဘုရားရွင္က သီလံ အာဒိမွိ ကလ်ာဏံ- ေကာင္းမႈအားလုံးရဲ့ အစဟာ သီလပဲလုိ႔ မိန္႔ေတာ္မူခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္၊
သီလရဲ့ အဓိကေဆာင္ရြက္မႈကေတာ့ ဒုႆီလ လုိ႔ေခၚတဲ့ သီလမရွိျခင္း ကုိယ့္က်င့္တရားေဖာက္ျပန္ျခင္းကုိ ပယ္ရွားေပးပါတယ္၊ ဒီေနရာမွာလဲ ဒုႆီလ သီလမရွိျခင္း ကိစၥကုိ ပယ္ရွားတယ္ ဆုိရာမွာ ငါးပါးသီလ ရွစ္ပါးသီလ ကုိးပါးသီလ ဆယ္ပါးသီလ စတဲ့ ေရွာင္ၾကဥ္ရမယ့္ ၀ါရိတၱသီလကုိ ရည္ရြယ္တာပါ၊

တကယ့္ေတာ့ လက္ေတြ႔ျပဳက်င့္ရမယ့္ စာရိတၱသီလ လုိ႔ေခၚတဲ့ မိဘက်င့္၀တ္ ဆရာ့က်င့္၀တ္ လင့္က်င့္၀တ္ မယားက်င့္၀တ္ တပည့္က်င့္၀တ္ စတဲ့ က်င့္၀တ္ေတြ ေက်ပြန္သူကုိ လူတုိင္းက ကဲ့ရဲ့ ပစ္တင္ ေျပာဆုိျခင္းမရွိသလုိ ကုိယ္အမူအရာ ႏႈတ္အမူအရာ ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႔သူ ကုိယ့္က်င့္တ၇ားနဲ႔ျပည့္စုံ လုိ႔ ေေလးစား ခ်ီးက်ဴး ေျပာဆုိၾကမွာ ေသခ်ာပါတယ္၊ ဒီလုိ ခ်ီးက်ဴးေျပာဆုိျခင္းကုိ သီလရဲ့ ရသ အျဖစ္ မွတ္သားနိဳင္ပါတယ္၊သီလကုိ ျပည့္ျပည့္၀၀ စင္စင္ၾကယ္ၾကယ္ ေစာင့္ထိန္းသူဟာ ကုိယ့္ရဲ့ စင္ၾကယ္တဲ့သီလကုိ သတိရတုိင္း ဆင္ျခင္ေတြးမိတုိင္း ၀မ္းေျမာက္ ၀မ္းသာျဖစ္ရ သလုိ သီလေစာင့္ထိန္းေနစဥ္လဲ ေလာဘ ေဒါသစတဲ့ စိတ္ညစ္ညဴးစရာေတြ ၀င္မလာေအာင္ အတတ္နိဳင္ဆုံး ေစာင့္စည္းတားျမစ္တာျဖစ္လုိ႔ စိတ္ႏွလုံးၾကည္ရႊင္ ေအးျမ လန္းဆန္းရပါတယ္၊ ဒုစရုိက္အမႈကုိ မလြန္က်ဴးဘဲ ကုိယ္ေတြ နႈတ္ေတြကုိ ေကာင္းစြာ ေစာင့္ထိန္းထားသူဟာ တရားအားထုတ္စဥ္မွာလဲ မိမိရဲ့ စင္ၾကယ္တဲ့ အျပစ္ကင္းတဲ့ ကုိယ္ႏႈတ္အမူေတြဟာ ဥာဏ္မွာထင္လာျပီး တ၇ားဘာ၀နာ ရႈမွတ္ရာမွာ အလြန္ထိေရာက္တာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္၊

ဒီလုိ သီလျပည့္စုံသူ ကုိယ့္က်င့္တရားေကာင္းသူ မိမိရဲ့ ကုိယ္ႏႈတ္အမူအရာေတြကုိ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈမွာ ေကာင္းစြားထားနိဳင္သူျဖစ္ဖုိ႔ အဓိက အေျခခံအေၾကာင္းတရား ႏွစ္မ်ိဳး ရွိဖုိ႔လုိအပ္တယ္။ အဲဒါကေတာ့ ဟိရီနဲ႔ ဩတၱပၸ ဆုိတဲ့ တရား ႏွစ္မ်ိဳးပါ၊

ဟိရီ-ဆုိတာကေတာ့ မေကာင္းမႈလုပ္ရမွာကုိ ရွက္တတ္ျခင္း ျဖစ္ျပီး ဩတၱပၸကေတာ့ မေကာင္းမႈ ျပဳလုပ္ရမွာကုိ ေၾကာက္တာျဖစ္ရပါတယ္၊ အရွက္ အေၾကာက္ကင္းမဲ့သူရဲ့ အျပဴအမူဟာ ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႔ျခင္းမရွိသလုိ မေကာင္းတာမွန္သမွ် အကုန္လုပ္ရဲတယ္ လက္ရဲ ဇက္ရဲ နိဳင္လွပါတယ္၊ ဒီေနရာမွာ ရွက္သင့္တာကုိ ရွက္ျခင္းေၾကာက္ျခင္းနဲ႔ မရွက္သင့္တာကုိ မရွက္ျခင္း မေၾကာက္ျခင္းကုိလဲ ခဲြျခားနားလည္သင့္ပါတယ္၊ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာ၀င္ တစ္ေယာက္က ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းသြားရမွာ ရဟန္းသံဃာေတြကုိ ရွိခုိးရမွာ ေစတီေတာ္ေတြကုိ ဖူးေျမာ္ရမွာ တရားစခန္း၀င္ရမွာ ဥပုသ္ေစာင့္ရမွာ မိဘေတြကုိ ရုိေသရမွာ စတာေတြဟာ ကုသုိလ္အလုပ္ေတြျဖစ္လုိ႔ မရွက္သင့္ မေၾကာက္သင့္တဲ့အလုပ္ေတြပါ၊

သူတစ္ပါးကုိ လိမ္လိမ္လွည့္္ဖ်ား မဟုတ္တာေျပာ မိဘဆရာေတြရဲ့ စကားကုိ နားမေထာင္ မိဘေတြကုိ စိတ္ဆင္းရဲေအာင္လုပ္ ေက်ာင္းေျပး က်ဴရွင္ေျပး စတာေတြဟာ မေကာင္းမႈေတြျဖစ္လုိ႔ ဒါေတြကုိ လုပ္ရမွာကုိ ရွက္တတ္ ေၾကာက္တတ္ရမွာပါ၊ အဂၤလိပ္ စကားလုံးမွာေတာ့ Shy နဲ႔ Shame လုိ႔ ခဲြျခားျပထားပါတယ္၊ ဒီလုိ ရွက္သင့္တဲ့ေနရာမွာ ရွက္ျခင္း ေၾကာက္ျခင္းဟာ သီလရဲ့ အနီးကပ္ဆုံး အေၾကာင္းတရားေတြပါ၊ သီလရဲ့ ေ၀းတဲ့အေၾကာင္းေတြအေနနဲ႔ သူေတာ္ေကာင္းကုိ ေပါင္းေဖာ္ ဆည္းကပ္ျခင္း သူေတာ္ေကာင္းတရားကုိ ၾကားနာျခင္း ကံ ကံရဲ့ အက်ိဳးကုိယုံၾကည္ျခင္း ရတနာသုံးပါး အေပၚသက္၀င္ယုံၾကည္ျခင္း သတၱ၀ါ အားလုံးေပၚ ေမတၱာ ကရုဏာထားျခင္း ေရွးက ေစာင့္ထိန္းခဲ့ဖူးတဲ့ သီလအထုံ ရွိျခင္းေတြဟာ ကုိယ္ႏႈတ္အမူအရာ ေကာင္းစြာထားနုိင္ဖုိ႔ရဲ့ ေ၀းေသာအေၾကာင္းေတြပါပဲ၊

ဒီေနရာမွာ ေျပာျပခ်င္တာက- ငါကေတာ့ မေကာင္းတာ မလုပ္ဘူး၊ သူတပါးနစ္နာေအာင္ မလုပ္ဘူး ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းသြားစရာ မလုိ သီလခံယူေဆာက္တည္စရာ မလုိဘူး ဆုိတဲ့ စကားေတြကုိ ၾကားရဖူးပါတယ္၊ တကယ္ေတာ့ သီလစင္ၾကယ္ျပီးသူလဲ ထပ္ျပီးစင္ၾကယ္ေအာင္ ပါရမီထိုက္တဲ့သီလျဖစ္ေအာင္ အထုံ၀ါသနာပါတဲ့ သီလျဖစ္ေအာင္ ေစာင့္ထိန္း ေဆာက္တည္သင့္တာမုိ႔ လူတုိင္း လူတုိင္း မိမိတုိ႔ရဲ့ သီလေလးကုိ အျမဲျဖဴစင္ေနေအာင္ ေစာင့္ထိန္းသင့္တယ္ ဆုိတာပါပဲ၊ သိကၡာသုံးပါးဟာ ပန္းသုံးပြင့္နဲ႔တူတယ္ဆုိရင္ အခုေျပာျပတာကေတာ့ သီလသိကၡာ ပန္းတစ္ပြင့္အေၾကာင္းလုိ႔ ဆုိပါစုိ႔။ ။

သီလရနံ႔သည္ ေလေအာက္ ေလညာ အရပ္မ်က္ႏွာ အားလုံး၌ သင္းပ်ံေမႊးၾကိဳင္ ရနံ႔လႈိင္၏၊
( ဓမၼပဒ)

သီလပန္းတစ္ပြင့္ ျဖဴစင္လန္းဆန္းဖုိ႔ (သုိ႔မဟုတ္) သီလသိကၡာ ျပည့္စုံေရးအတြက္ သီလမဂၢင္သုံးပါးကုိ ျဖည့္က်င့္ရပါမယ္၊ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ရဲ့ ပထမဦးဆုံး ေဟာၾကားတဲ့ ဓမၼစၾကၤာ တရားေတာ္မွာ ေရွာင္ရမယ့္ အစြန္းႏွစ္ပါး ေလွ်ာက္လွမ္းရမယ့္ မဂၢင္ရွစ္ပါး တရားေတြကုိ လမ္းညႊန္ျပေတာ္မူခဲ့တာ အားလုံးသိနားလည္ျပီး သားပါ၊ ဘုရားရွင္ လမ္းညႊန္ေတာ္မူတဲ့အတုိင္း မဂၢင္ရွစ္ပါး လမ္းေၾကာင္းေပၚမွာ ေလွ်ာက္လွမ္းနိဳင္ပါမွ စတၱာရိ အရိယသစၥာနိ လုိ႔ေခၚတဲ့ သစၥာေလးပါးကုိ ထုိးထြင္း သိျမင္နိဳင္မွာပါ၊
ဘုရားရွင္ လမ္းညႊန္ေတာ္မူတဲ့ မဂၢင္ ရွစ္ပါး ဆုိတာ…

သမၼာဒိ႒ိ- ေကာင္းစြာ သိျမင္မႈ
သမၼာသကၤပၸ- ေကာင္းစြာ ၾကံစည္မႈ
သမၼာ၀ါစာ- ၀စီဒုစရုိက္ ေလးပါးက ေရွာင္ၾကဥ္ျပီး ေကာင္းစြာ ေျပာဆုိမႈ
သမၼာကမၼ ႏၱ- ကာယဒုစရိုက္ သုံးပါးက ေရွာင္ၾကဥ္ျပီး ေကာင္းစြာ ျပဳလုပ္မႈ
သမၼာအာဇီ၀- ကာယဒုစရုိက္ သုံးပါး ၊၀စီဒုစရုိက္ေလးပါးကလြတ္တဲ့ အသက္ေမြးမႈ
သမၼာ၀ါယာမ- သမၼပၸဓာန္ တရားေလးပါးနဲ႔ ျပည့္စုံဖုိ႔ ေကာင္းစြာ အားထုတ္မႈ
သမၼာသတိ- သတိပ႒ာန္တရားေလးပါးနဲ႔ ျပည့္စုံဖုိ႔ ေကာင္းစြာ ေအာက္ေမ့မႈ
သမၼာသမာဓိ- ဥပစာရ သမာဓိ အပၸနာသမာဓိနဲ႔ ျပည္႔စုံေအာင္ ေကာင္းစြာတည္ၾကည္မႈ
တုိ႔ပဲျဖစ္ပါတယ္၊

မဂၢင္ဆိုတာ သစၥာေလးပါးတရားကုိ ထုိးထြင္းသိျမင္ဖုိ႔ က်င့္ၾကံတဲ့ အက်င့္လမ္းစဥ္ရဲ့ အဂၤါရွစ္ပါးလုိ႔ မွတ္သားနုိင္ပါတယ္၊ ဒီေနရာမွာ သီလပန္းတစ္ပြင့္ သုိ႔မဟုတ္ သီလသိကၡာ အေၾကာင္း တင္ျပေဆြးေႏြးေနတာ ျဖစ္လုိ႔ မဂၢင္ထုိက္တဲ့ သီလျဖစ္ဖုိ႔ ဘယ္လုိ ေစာင့္ထိန္းရမလဲ ဆုိတာ စဥ္းစားသင့္ပါတယ္၊ မိမိတုိ႔ ေစာင့္ထိန္းေနက် ငါးပါးသီလ ရွစ္ပါးသီလ ကိုးပါးသီလ ဆယ္ပါးသီလေတြက မဂၢင္ထုိက္တဲ့ သီလေတြမဟုတ္လား လုိ႔ ေတြးစရာ ေမးစရာပါ၊

ေစာင့္ထိန္းေဆာက္တည္ေနက် ငါးပါးသီလ ကုိပဲ ၾကည့္ၾကစုိ႔၊ ေရွ့သိကၡာ သုံးပါးကုိ ေစာင့္ထိန္းလုိက္ရင္ ကာယဒုစရုိက္ သုံးပါးက ေရွာင္ၾကဥ္ျပီးသား ျဖစ္သြားတယ္၊ မုသာ၀ါဒ ဆုိတဲ့ သိကၡာကုိ ေစာင့္ထိန္းလုိက္တာနဲ႔ ၀စီဒုစရုိက္ေလးပါးက အထူးေရွာင္ၾကဥ္စရာ မလုိေတာ့ပါဘူး၊ သုရာ ေမရယ သိကၡာပုဒ္ကေတာ့ ကာမဂုဏ္ကုိ မွားယြင္းစြာ ခံစားတာျဖစ္လုိ႔ ကာေမသု မိစၦာ စာရထဲမွာ အက်ံဳး၀င္သြားပါတယ္၊ ဒီေနရာမွာ ကာမဂုဏ္ဆုိတာ ၀တၳဳကာမဂုဏ္ကုိ မွားယြင္းစြာ သုံးစဲြတယ္လုိ႔ ဆုိလုိတာပါ၊

ဒီလုိ ငါးပါးသီလကုိ ျဖဴျဖဴ စင္စင္ သန္႔သန္႔ရွင္းရွင္း ေစာင့္ထိန္းသူဟာ အသက္ေမြးမႈလဲ စင္ၾကယ္လာမွာ ေသခ်ာလွပါတယ္၊ ဒါဆုိရင္ ငါးပါးသီလကုိ လုံျခံဳစြာ ေစာင့္ထိန္းသူဟာ သီလမဂၢင္ကို ျဖည့္က်င့္ေနတာလုိ႔ ေျပာနုိင္တယ္၊ ဘုရားရွင္ ေဟာၾကားတဲ့ စာေပေတြမွာ သီလနဲ႔ပတ္သက္ျပီး သုံးတဲ့ေနရာမွာ အာဒိျဗဟၼစရိယက သီလ- ျမတ္ေသာ အရိယာမဂ္အက်င့္ရဲ့ အစဦးဆုံး သီလ လုိ႔ သုံးပါတယ္၊ အာဒိျဗဟၼစရိယက သီလဆုိတာ ယေန႔ေခတ္မွာ ထင္ရွားတဲ့ အာဇီ၀မ႒မက သီလကုိ ေျပာတာပါ၊ မိစၦာဇီ၀- မွားယြင္းတဲ့ အသက္ေမြးမႈမွ ေရွာင္ၾကည္ျခင္းလွ်င္ ရွစ္ခုေျမာက္ရွိေသာ သီလ လုိ႔ ဆုိလုိပါတယ္၊ အာဇီ၀မ႒မက သီလရွစ္ပါး ဆုိတာ တျခားမဟုတ္ပါဘူး.. ကာယဒုစရုိက္ သုံးပါး ၀စီဒုစရုိက္ေလးနဲ႔ မိစၦာဇီ၀ တစ္ပါး ဒီရွစ္ပါးကုိ အာဇီ၀မ႒မက သီလ လုိ႔ေခၚတာပါ၊ ဒီလုိဆုိေတာ့ မဂၢင္ထုိက္တဲ့ သီလျဖစ္ဖုိ႔ ကာယဒုစရုိက္ သုံးပါး ၀စီဒုစရုိက္ေလးပါးနဲ႔ မိစၦာဇီ၀-အသက္ေမြးမႈ မွားျခင္း ဆုိတာကုိ ေရွာင္ၾကဥ္လုိက္ရင္ မဂၢင္ သီလျဖစ္သြားပါတယ္၊ ( အာဇီ၀မ႒မက သီလရွင္းတမ္းနဲ႔ ေဆာက္တည္ပုံကုိ www.tknn.org မွာ ၾကည့္ရႈ ေလ့လာနိဳင္ပါတယ္)၊ မဂၢင္ က်င့္စဥ္ အေနနဲ႔ သီလကုိ ေျပာျပတာပါ၊

ပါရမီထုိက္တဲ့ သီလျဖစ္ဖုိ႔လဲ ဒီအတုိင္းပါပဲ ၊ ပါရမီမွာ အဆင့္ သုံးဆင့္ရွိပါတယ္၊ ရုိးရုိးပါရမီ္ အဆင့္ျမင့္ ဥပပါရမီနဲ႔ အမြန္ျမတ္ဆုံး ပရမတၳပါရမီ ဆိုျပီး သုံးမ်ိဳးကဲြျပား ပါတယ္၊ ဒီေနရာမွာ သီလ ကုိ ရုိးရုိး ေစာင့္ထိန္းရင္ သီလ ရုိးရုိးပါရမီ ပါ၊ ကုိယ့္ရဲ့ လက္ေတြကုိ ျဖတ္ ေျခေတြကုိျဖတ္ ေက်ာက္ကပ္ေတြထုတ္ေပမယ့္ ကုိယ့္ရဲ့ သီလကုိ ဆက္ျပီး ေစာင့္ထိန္းတာက အဆင့္ျမင့္ သီလဥပပါရမီပါ၊ အသက္ကုိစြန္႔ျပီး ေစာင့္ထိန္းတဲ့ သီလကုိေတာ့ အမြန္ျမတ္ဆုံး သီလ ပရမတၳပါရမီ လုိ႔ ေခၚပါတယ္၊ ကုိယ့္အသက္ ေသခ်င္ ေသသြားပါေစ ကုိယ့္ေစာင့္ထိန္းတဲ့ သီလ ကုိယ္က်င့္တရားကုိ မစြန္႔လႊတ္တဲ့ သူမ်ိဳးေပါ့၊
ဘုရားေလာင္းရဲ့ ျဖစ္ေတာ္စဥ္ေတြမွာ ဒါန အရာပဲျဖစ္ျဖစ္ သီလအရာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဥာဏ္ယွဥ္ျပီး ပါရမီ ေျမာက္ျဖစ္ေအာင္ ေစာင့္ထိန္းလာတာကုိ ေလ့လာ ေတြ႔ရွိနိဳင္ပါတယ္၊

ဒီလုိ မဂၢင္ထုိက္တဲ့ သီလ၊ ပါရမီ ေျမာက္တဲ့သီလ သစၥာတရားတုိ႔ရဲ့ လမ္းစျဖစ္တဲ့သီလကုိ ျဖဴျဖဴ စင္စင္ ၾကိဳးစားေစာင့္ထိန္းရင္ မိမိတုိ႔ရွာေဖြေနတဲ့ သစၥာရွာပုံေတာ္ခရီးက ေျဖာင့္ျဖဴးမွာျဖစ္သလုိ တကယ္လုိ႔ ဒီဘ၀မွာ သစၥာတရားကုိ ရွာမေတြ႔ေသးဘဲ သံသရာမွာ က်င္လည္ရအုံးမယ္ဆုိရင္….

၁။ သီလျပည့္စုံသူဟာ မေမ့မေလ်ာ့ ၾကိဳးစားတဲ့အတြက္ စည္းစိမ္ ဥစၥာမ်ား ရရွိျခင္း၊
၂။ မိမိရဲ့ ကုိယ့္က်င့္တရားေကာင္းမြန္တဲ့ သတင္းဟာ ေနရာတုိင္းကုိ ျပန္႔ႏွံျခင္း၊
၃။ ဘယ္ေနရာ ဘယ္ပရိသတ္ေတြဆီကုိ သြားသြား ၾကည္လင္ရႊင္ျပ ရဲတင္းစြာ သြားလာနိဳင္ျခင္း၊
၄။ မေတြ မေ၀ေသရျခင္း၊(ၾကည္ၾကည္လင္လင္ ေသရျခင္း)
၅။ ေသျပီးေနာက္ နတ္ျပည္ေရာက္ ရျခင္း- စတဲ့ အက်ိဳးထူးေတြကုိ ခံစားရမယ္လုိ႔ ဘုရားရွင္ ေဟာျပေတာ္မူတယ္၊ ေမြးဖြားလာရင္ ေသရမွာ ေသခ်ာပါတယ္၊ မေသခင္ ၾကားကာလ ေလးတစ္ခုမွာ ေကာင္းသတင္းေတြ ေကာင္းတဲ့လုပ္ရပ္ေတြ ခ်န္ထားနိဳင္ေအာင္ ၾကိဳးစားရပါတယ္၊ ဆရာေတာ္ၾကီး တစ္ပါး အမိန္႔ရွိသလုိ မ်ားမ်ားလည္းယူသြား မ်ားမ်ားလည္းခ်န္ထားနိဳင္ေအာင္ တန္ဖုိးရွိတဲ့ လူ႔ဘ၀ေလးကုိ အက်ိဳးက်ိဳးရွိရွိ အသုံးခ်နိဳင္ေအာင္ ၾကိဳးစားၾကပါစုိ႔..

ဘုရားရွင္ ေဟာျပေနတာကေတာ့…
ေတာင္ဇလပ္ပန္း ၾကက္ရုံးပန္း စံပယ္ပန္းတုိ႔ရဲ့ ရနံ႔ဟာ ေလညာကုိ မေရာက္နုိင္၊
သူေတာ္တုိ႔ရဲ့ သီလရနံ႔ ကသာ ေလေအာက္ ေလညာပ်ံံ့ႏွံ႔ျပီး အရပ္မ်က္ႏွာတုိင္း ဂုဏ္သတင္းေမႊး ပါတယ္ -တဲ့။ သင္းပ်ံ့တဲ့ ေမႊးၾကိဳင္တဲ့ ဂုဏ္သတင္းအတြက္ သီလပန္းတစ္ပြင့္ကုိ အျမဲလန္းဆန္းေအာင္ ၾကိဳးစားေစာင့္ေရွာက္ရင္း ပန္ဆင္ၾကစုိ႔လား။ ။

ဗာဟိယ! သင္သည္ ကုသုိလ္တရားတုိ႔၏ အစကုိ သုတ္သင္ေလာ့၊
ကုသုိလ္တရားတုိ႔၏ အစကား အဘယ္နည္း၊ ေကာင္းစြာစင္ၾကယ္ေသာ
သီလႏွင့္ ေျဖာင့္မွန္ေသာ အယူေပတည္း။
ဗာဟိယ ! အၾကင္အခါ၌ သင့္အား သီလလည္း စင္ၾကယ္၏၊အယူလည္းေျဖာင့္မွန္၏၊
ထုိအခါ သင္သည္ သီလကုိမွီ၍ သီလ၌တည္၍ သတိပ႒ာန္ေလးပါးကုိ ပြားမ်ားေလေလာ့။

(မဟာ၀ဂၢသံယုတ္၊ ဗာဟိယသုတ္)

သီလ ပန္းတစ္ပြင့္ရဲ့ သေဘာတရားေတြကုိ အျဖဴဖက္ကေန ခ်ဥ္းကပ္ျပီး တင္ျပခဲ့တယ္၊ ဒီေန႔ေတာ့ အမည္းေရာင္ဖက္ေန ခ်ဥ္းကပ္ျပီး ေဖာ္ျပလုိတယ္၊ စိတ္အဆင့္ဆင့္ ျမင့္တက္ေရး သစၥာတရားကုိ ဥာဏ္နဲ႔ရွာေဖြေရး လမ္းစဥ္မွာ သီလပန္းတစ္ပြင့္ အၿမဲလန္းဆန္းဖို႔ တကယ့္ကုိ အေရးၾကီးလွပါတယ္၊ ကုိယ္ေစာင့္ထိန္းထားတဲ့ သီလ ညႈိႏြမ္း ေပါက္ပ်က္ ေၾကာင္ၾကားသြားျပီဆုိရင္ သီလပ်က္စီးဖုိ႔ ေသခ်ာသေလာက္ရွိပါျပီ၊

ဒီေနရာမွာ ကုိယ့္ေစာင့္ထိန္းထားတဲ့ သီလ သိကၡာပုဒ္ေတြ အားလုံးကုိ လြန္က်ဴးေဖာက္ဖ်က္မွ သီလညႈိးႏြမ္းတယ္လုိ႔ ေခၚဆုိတာ မဟုတ္ဘဲ အစ သိကၡာပုဒ္နဲ႔ အဆုံးသိကၡာပုဒ္ကုိ လြန္က်ဴးရင္ပဲျဖစ္ျဖစ္ အလယ္သိကၡာပုဒ္ေတြကုိ ေဖာက္ဖ်က္ရင္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ကြက္ေက်ာ္လြန္က်ဴးမိရင္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အစဥ္အတုိင္း ႏွစ္ပါး သုံးပါးကုိ လြန္က်ဴးရင္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ကုိယ္ေစာင့္ထိန္းေနတဲ့ သီလဟာ ညႈိႏြမ္းသြားပါတယ္၊ ဒီလုိ ကုိယ္အမူအရာ ႏႈတ္အမူအရာေတြကုိ မေစာင့္စည္းဘဲ အရွက္ အေၾကာက္ကင္းမဲ့စြာ ဒုစရုိက္ေတြကို ျပဳမိ ျပီဆုိရင္ေတာ့ သီလဟာ လုံး၀ပ်က္စီးေတာ့မွာပါ။

ဒီလုိ သီလညႈိးႏြမ္းေစတဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ဆက္စပ္ျပီး စာေပေတြမွာ ေဖာ္ျပတဲ့ ေမထုန္ငယ္(၇)ပါး ကုိေျပာျပလုိတယ္၊ သစၥာရွာပုံေတာ္ ခရီးမွာ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ မလိမ္တမ္း မညာတမ္း စစ္တမ္းထုတ္သင့္တဲ့ အခ်က္ေတြလုိ႔လဲ ေျပာနိဳင္ပါတယ္၊ အခုေဖာ္ျပတဲ့ (၇)ခ်က္ဟာ ကုိယ္ေစာင့္ထိန္းေနတဲ့ သီလ သုိ႔မဟုတ္ ကုိ ညစ္ႏြမ္းေစတဲ့ အရာေတြပါ၊ ဒါေတြကေတာ့

၁။ ေရေမႊးဆြတ္ျဖန္းျခင္း သနပ္ခါးလိမ္းျခင္း ေပါင္ဒါမုန္႔ စတဲ့ အေမႊးအၾကိဳင္ေတြနဲ႔ ပြတ္သပ္ လိမ္းက်ံရတာကုိ သာယာ ၾကည္နဴး ေက်နပ္ျခင္း၊
၂။ ရယ္ရႊင္စရာ ဟာသမ်ားနဲ႔ ရယ္ေမာ ေပ်ာ္ရႊင္ ျမဴးတူး ကစားျခင္း၊
၃။ဆန္႔က်င္ဘက္ လိင္ရွိတဲ့ပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ့ အသံကုိ နားေထာင္ သာယာျခင္း၊
၄။ ေစာင့္စည္းဆင္ျခင္မႈမရွိဘဲ ဆန္႔က်င္ဘက္ လိင္ရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ကုိ ၾကည္႔ရႈျခင္း၊
၅။ အရင္ခံစားခဲ့ဖူးေတြ ကာမဂုဏ္ကုိ အာရုံျပဳျပီး သာယာျခင္း၊
၆။ သူတစ္ပါးတုိ႔ ခံစားေနသည့္ ကာမဂုဏ္အမႈမ်ားကုိ အာရုံျပဳျပီး သာယာျခင္း၊
၇၊ မိမိက်င့္တဲ့ သီလအက်င့္ျမတ္ဟာ နတ္ဘ၀ နတ္စည္းစိမ္ မင္းဘ၀ မင္းစည္းစိမ္ ရမွာပဲလုိ႔ ေတာင့္တသာယာျခင္း တုိ႔ပဲျဖစ္ပါတယ္၊

ဒီေမထုန္ငယ္ ၇ ပါးဟာ သီလျဖဴစင္ေရး သစၥာရွာေဖြေရးမွာ အလြန္သတိထားသင့္သလုိ တရားကုိ လက္ေတြက်က် က်င့္ၾကံေနသူ လူျဖစ္ေစ ရဟန္း သီလရွင္ျဖစ္ေစ ကုိယ့္သီလေလး မညိႈးႏြမ္းဖို႔ ဂရုစုိက္ရမယ့္ အခ်က္ေတြလဲ ျဖစ္ပါတယ္၊ ကုိယ့္စိတ္ကုိ အေကာင္းဆုံး အရည္အေသြးရေအာင္ ျပဳစုေလ့က်င့္တဲ့ေနရာမွာ မထင္မွတ္တာေလးေတြကလဲ အတားအဆီးျဖစ္ေနတတ္တယ္ဆုိတာကုိ ဘုရားရွင္က မီးေမာင္းထုိးျပတာပါ၊

မိမိတုိ႔ ရဟန္းေတာ္မ်ား သီလရွင္မ်ားအေနနဲ႔ကေတာ့ သီလနဲ႔ပတ္သက္ျပီး အထူးထူး ဆင္ျခင္ သတိျပဳရပါတယ္၊ ေစာင့္ထိန္းစရာ စည္းကမ္းသိကၡာပုဒ္ေတြ မ်ားျပားရုံသာမက အာရုံေတြအေပၚ ေစာင့္စည္းမႈ စားသုံးဆင္ျခင္ရာမွာ ေစာင့္စည္းမႈစတဲ့ သီလေတြကလဲ ရွိေနျပန္တာမုိ႔ ပုိလုိ႔ သတိထားၾကရပါတယ္၊

ဒီေနရာမွာ ရဟန္းတစ္ပါး ( သီလရွင္တစ္ပါးက ) လူေတြအထင္ၾကီး အံ့ဩလာေအာင္ ၾကည္ညိဳစရာေလးေနျပတာ၊
ဒကာ ဒကာမေတြကုိ ေျမွာက္ပင့္ေျပာဆုိတာ၊
ကုိယ္လုိခ်င္တာကုိ အရိပ္အေရာင္ျပ ေျပာဆုိတာ၊
ဒကာ ဒကာမေတြ ေၾကာက္ရြံ့ျပီး ေပးလွဴလာေအာင္ ဖိႏွိပ္ေျပာဆုိတာ ကဲ့ရဲ့တာ ေတြဟာလဲ သာသနာ့ငန္ထမ္းမ်ားရဲ့ သီလညိႈးႏြမ္းေၾကာင္းေတြ ျဖစ္လုိ႔ သတိထားသင့္ပါတယ္၊

ဒါေၾကာင့္ဘုရားရွင္က သီလဟာ သတိပ႒ာန္တရား အားထုတ္ရာ သစၥာရွာေဖြရာမွာ ဘယ္ေလာက္အေရးၾကီးလဲဆုိတာ သိေစခ်င္လြန္းလုိ႔ ဗာဟိယကုိ မိန္႔ေတာ္မူတာက

ဗာဟိယ! သင္သည္ ကုသုိလ္တရားတုိ႔၏ အစကုိ သုတ္သင္ေလာ့၊

ကုသုိလ္တရားတုိ႔၏ အစကား အဘယ္နည္း၊

ေကာင္းစြာစင္ၾကယ္ေသာ သီလႏွင့္ ေျဖာင့္မွန္ေသာ အယူေပတည္း။
ဗာဟိယ ! အၾကင္အခါ၌ သင့္အား သီလလည္း စင္ၾကယ္၏၊အယူလည္းေျဖာင့္မွန္၏၊
ထုိအခါ သင္သည္ သီလကုိမွီ၍ သီလ၌တည္၍ သတိပ႒ာန္ေလးပါးကုိ ပြားမ်ားေလေလာ့- လုိ႔ မိန္႔ေတာ္မူတာပါ၊ အလယ္အလတ္ လမ္းစဥ္လုိ႔ေခၚတဲ့ မဂၢင္ရွစ္ပါးရဲ့ ေခါင္ခ်ဳပ္ သတိပ႒ာန္တရား က်င့္ၾကံပြားမ်ားရာမွာ ညစ္ႏြမ္းျခင္းမရွိ လန္းဆန္းျခင္း ပကတိရွိတဲ့ သီလပန္းတစ္ပြင့္ ပန္ဆင္နိဳင္ေအာင္ ၾကိဳးစားၾကပါစုိ႔။ ။

(ရတနာ့ဂုဏ္ရည္ (ေတာင္ၿမိဳ႕ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး)

သီလ၀ိသုဒၶိ

သီလ၀ိသုဒၶိဟူေသာ စကားကုိ “သီလစင္ၾကယ္ျခင္း”ဟု အလြယ္နားလည္ထားႏုိင္၏။ စင္ၾကယ္ျခင္း..
သီလ၀ိသုဒၶိဟူေသာ စကားကုိ “သီလစင္ၾကယ္ျခင္း”ဟု အလြယ္နားလည္ထားႏုိင္၏။ စင္ၾကယ္ျခင္းကုိ ပါဠိစကားျဖင့္ သုဒၶိဟု ဖြင့္ျပ၏။ ၀ိသုဒၶိဟုဆုိလွ်င္ကား အထူးစင္ၾကယ္ျခင္းဟု ၀ိေသသတပ္ကာ ေျပာႏုိင္ေပ၏။ ၀ိသုဒၶိမဂ္ က်မ္းျပဳဆရာ အရွင္ျမတ္က ၀ိသုဒၶိဟူေသာ စကားကုိ နိဗၺာန္ဟူေသာ အဓိပၸါယ္အထိ ဖြင့္ဆုိရွင္းျပ၏။ မည္သုိ႔ဆုိေစ စင္ၾကယ္မႈ၏ အေရးႀကီးမႈကုိ ဖြင့္ဆုိရွင္းျပထားျခင္းပင္ ျဖစ္ပါ၏။ ထုိစင္ၾကယ္မႈတြင္ အထက္အထက္ မဂ္ဉာဏ္မ်ားရရွိႏုိင္ေစရန္ ေလွကားေစာင္းတန္း သဖြယ္ျဖစ္သည့္ သီလစင္ၾကယ္မႈသည္ အထူးအေရးႀကီးလွေပ၏။ သီလမစင္ၾကယ္လွ်င္ကား အထုိက္အေလ်ာက္ သမာဓိဉာဏ္မ်ား ျဖစ္ႏုိင္ေသာ္လည္း လြတ္ေျမာက္ရာအမွန္ ၀ိပႆနာဉာဏ္ကုိ ရရန္မွာ အလြန္မလြယ္လွေပ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ လြတ္ေျမာက္မႈလမ္း၏ အေျခခံျဖစ္သည့္ သီလစင္ၾကယ္မႈကုိ အထူးျပဳ၍ ႀကိဳးစားအားထုတ္ၾကရန္ တုိက္တြန္းေတာ္မူျခင္း ျဖစ္၏။ သီလ၀ိသုဒိၶျဖစ္မွ စိတၱ၀ိသုဒၶိျဖစ္ကာ စိတၱ၀ိသုဒၶိျဖစ္မွ သမာဓိအားေကာင္း၍ ၀ိပႆနာဉာဏ္ အားသန္မည္ျဖစ္သျဖင့္ သီလစင္ၾကယ္ေစရန္ ႀကိဳးစားအားထုတ္ရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း အသိေပး ဆုံးမၾကျခင္း ျဖစ္၏။

သီလဟူသည္
သီလ၀ိသုဒၶိဟူေသာ စကားတြင္ပါ၀င္သည့္ သီလ၏အဓိပၸါယ္ႏွင့္စပ္၍ “သူ႔အသက္သတ္ျခင္း အစရွိသည္ကုိ ေရွာင္ၾကဥ္ေသာသူ၊ က်င့္၀တ္ပဋိပတ္ကုိ ျဖည့္က်င့္ေသာသူတုိ႔၏ ေစတနာစေသာ တရားတုိ႔သည္ သီလမည္ေၾကာင္း” ၀ိသုဒိၶမဂ္ အ႒ကထာတြင္ ဖြင့္ဆုိရွင္းျပ၏။ ပဋိသမၻိဒါမဂၢ ပါဠိေတာ္တြင္ကား “သူ႔အသတ္သတ္ျခင္းစသည္မွ ေရွာင္ၾကဥ္ေသာသူ၊ က်င့္၀တ္ပဋိပတ္ကုိ ျဖည့္က်င့္ေသာသူတုိ႔၏ ေစတနာသည္ သီလမည္ေၾကာင္း၊ ထုိအက်င့္ကုိက်င့္ေသာ သူတုိ႔၏ ေရွာင္ၾကဥ္မႈ ၀ိရတိေစတသိက္ေခၚ ေစတသိကသည္ သီလမည္ေၾကာင္း၊ ပါတိေမာကၡ သံ၀ရ သီလစေသာ ပိတ္ဆုိ႔ေစာင့္ေရွာက္ျခင္း သံ၀ရသည္ သီလမည္ေၾကာင္း၊ သီလေဆာက္တည္ထားသူ၏ ကာယဒြါရ ၀စီဒြါရ၌ျဖစ္ေသာ မက်ဴးလြန္ေၾကာင္း ကုသိုလ္စိတၱဳပၸါဒ္ေခၚ အ၀ီတိကၠမသည္ သီလမည္ေၾကာင္း” စသည္ျဖင့္ သီလ၏အဓိပၸါယ္ အက်ယ္ဖြင့္ျပထား၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အထက္ပါအဖြင့္မ်ားအရ သီလဟူသည္ ေရွာင္ၾကဥ္ေၾကာင္း၊ ျဖည့္က်င့္ေၾကာင္း၊ တားျမစ္ပိတ္ဆုိ႔ေၾကာင္း၊ မက်ဴးလြန္ေၾကာင္း တရားမ်ားကုိ လုိက္နာျဖည့္က်င့္လ်က္၊ ေဆာင္ရန္ေရွာင္ရန္မ်ားကုိ ေစာင့္ထိန္းက်င့္သုံးေနေသာ သူ၏ ေစတနာစသည္ကုိ ဆုိေၾကာင္း နားလည္သေဘာေပါက္ႏုိင္ေပ၏။

သီလအမ်ိဳးအစားမ်ား
သီလမွန္သမွ် ရဟန္းသီလ၊ လူသီလ စသည္ျဖင့္ မည္သည့္သီလပင္ျဖစ္ေစ “ကာယကံ၊ ၀စီကံတုိ႔ကုိ ေကာင္းစြာထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္လ်က္ သိမ္းဆည္းသုိမွီးထားျခင္း” သီလန လကၡဏာ ရွိသျဖင့္ အကဲြအျပားမရွိ တစ္ပါးတည္း ျဖစ္ေသာ္လည္း အမည္ပညတ္မ်ားအရ သီလအမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိေၾကာင္း စာေပတြင္ ဖြင့္ျပထား၏။ စာေပအဖြင့္မ်ားအရ သီလသည္ စာရိတၱသီလ၊ ၀ါရိတၱသီလစသည္တုိ႔၏ အစြမ္းျဖင့္ ႏွစ္မ်ိဳးႏွစ္စား၊ ဟီနသီလ၊ မဇၥ်ိမသီလ၊ ပဏီတသီလ စသည္တုိ႔၏ အစြမ္းအားျဖင့္ သုံးမ်ိဳးသုံးစား၊ ဘိကၡဳသီလ၊ ဘိကၡဳနီသီလ၊ အႏုပသမၸႏၷသီလ၊ ဂဟ႒သီလ စသည္တုိ႔၏ အစြမ္းအားျဖင့္ ေလးမ်ိဳးေလးစား၊ ပဟာနသီလ၊ ေ၀ရမဏိသီလ၊ ေစတနာသီလ၊ သံ၀ရသီလ၊ အ၀ိတိကၠမသီလ စသည္တုိ႔၏ အစြမ္းအားျဖင့္ ငါးမ်ိဳးငါးစား ကြဲျပားေၾကာင္း စသည့္ သီလ၏ကဲြျပားမႈ အမည္နာမမ်ားကုိလည္း သိရွိႏုိင္ၾကမည္ျဖစ္၏။ အျခားအမည္ကဲြမ်ားျဖင့္ အစုမ်ား အမ်ားအျပား ရွိေသာ္လည္း ဤ၌ ေဖာ္ျပပါမွ်သာ မိတ္ဆက္သေဘာအားျဖင့္ တင္ျပလုိပါ၏။ စင္စစ္သီလသည္ မည္မွ်ပင္ အမ်ိဳးအမည္ ကဲြျပားေသာ္လည္း အစြမ္းသတၱိမွာ “မည္သည့္သီလမဆုိ ကာယကံႏွင့္ ၀စီကံတုိ႔ကုိ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာင္ျခင္း သီလန အစြမ္းသတၱိ” ရွိေနျခင္းပင္ ျဖစ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ပါဏာတိပါတစသည္မွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း၊ က်င့္၀တ္ပဋိပတ္မ်ားကုိ ျဖည့္က်င့္ျခင္းမ်ားကုိ ျဖည့္က်င့္ေနသူမ်ားသည္ ကာယကံ ၀စီကံမ်ားကုိ ထိန္းသိမ္းေနသူမ်ား ျဖစ္သျဖင့္ သီလ၀ိသုဒၶိေခၚ သီလစင္ၾကယ္ျခင္း ရွိေနသူမ်ားဟု ဆုိျခင္းျဖစ္ပါ၏။

ဤ၌သီလႏွင့္ ပတ္သက္၍ အမ်ိဳးအစား ကဲြျပားမႈမ်ား ရွိေၾကာင္းစာေပတြင္ ဖြင့္ဆုိျပသည္မွာ က်င့္ႀကံလုိက္နာ သူမ်ား၏ စိတ္ေစတနာကုိ လုိက္၍ ကဲြျပားမႈမ်ား ရွိေနသျဖင့္ ထုိေစတနာသုိ႔လုိက္ကာ အမည္နာမ သတ္မွတ္ျပရျခင္း ျဖစ္ေပ၏။ ႏွစ္ပါးစုသီလ၊ သုံးပါးစုသီလ စသည္ျဖင့္ ေဖာ္ျပရျခင္း ျဖစ္၏။

ဥပမာအားျဖင့္ ႏွစ္ပါးစု သီလတြင္ စာရိတၱသီလ၊ ၀ါရိတၱသီလစသည္ျဖင့္ ခဲြျခားရာတြင္ “ျမတ္စြာဘုရားက ဤအရာကုိ ျပဳက်င့္အပ္၏ဟု ပညတ္ေသာ သိကၡာပုဒ္ကုိ ျဖည့္က်င့္ျခင္းသည္ စာရိတၱသီလမည္ေၾကာင္း၊ ဤအရာကုိ မက်င့္အပ္ဟု တားျမစ္ပယ္အပ္ေသာ အရာကုိ မျပဳက်င့္ဘဲ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္းသည္ ၀ါရိတၱသီလမည္ေၾကာင္း” စသည္ျဖင့္ ျပဳက်င့္လုိက္နာသူမ်ား၏ ေစတနာအလုိက္ ခဲြျခားျပျခင္းျဖစ္၏။ ထုိ႔အတူ သုံးပါးစု သီလတြင္လည္း “သူတပါးတုိ႔ ခ်ီးမြမ္းေထာမနာ ျပဳသည့္ အေက်ာ္အေစာကုိ ႏွစ္သက္ေတာင့္တသည္ျဖစ္၍ ေဆာက္တည္ေၾကာင္း ျဖစ္ေသာ သီလသည္ ဟီန(အည့ံစား)သီလ မည္ေၾကာင္း၊ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈ၏ အက်ိဳးကုိ လုိလားေတာင့္တ၍ ေဆာက္တည္အပ္ေသာ သီလသည္ မဇၥ်ိမ(အလတ္စား)သီလ မည္ေၾကာင္း၊ ဤအက်င့္သီလသည္ အရိယာသူတုိ႔ေကာင္းတုိ႔ ျပဳသင့္ျပဳအပ္ေသာ အရာျဖစ္သည္ဟု အရိယာသူေတာ္ေကာင္း အျဖစ္ကုိ အမွီျပဳ၍ ေဆာက္တည္အပ္ေသာ သီလသည္ ပဏီတ (အေကာင္းစား)သီလ မည္ေၾကာင္း” စသည္ျဖင့္ သုံးပါးကဲြျပားမႈကုိ ခဲြျခားျပ၏။ ေလးပါးအစု သီလတြင္လည္း “ရဟန္းေတာ္မ်ား ျဖည့္က်င့္ရမည့္ ၀ိနည္းသိကၡာပုဒ္မ်ားသည္ ဘိကၡဳသီလမည္ေၾကာင္း၊ ရဟန္းမမ်ား ျပဳက်င့္လုိက္နာရမည့္ ၀ိနည္း သိကၡာပုဒ္မ်ားသည္ ဘိကၡဳနီသီလ မည္ေၾကာင္း၊ သာမေဏေယာက်္ား၊ သာမေဏမိန္းမမ်ား က်င့္သုံးရသည့္ ဆယ္ပါးသီလႏွင့္ က်င့္၀တ္သိကၡာပုဒ္မ်ားသည္ အႏုပသမၸႏၷသီလ မည္ေၾကာင္း၊ လူပုဂၢိဳလ္မ်ား ေစာင့္ထိန္းရမည့္ နိစၥသီလေခၚ ငါးပါးသီလမ်ားႏွင့္ ရွစ္ပါး၊ ကုိးပါးစသည့္ ဥပုသ္သီလမ်ားသည္ ဂဟ႒သီလ မည္ေၾကာင္း” စသည္ျဖင့္ ေလးပါးအစု ျဖစ္ပုံကုိ ခဲြျခားျပျခင္း ျဖစ္၏။ ပါးပါးအစု သီလတြင္လည္း “သူ႔အသက္ သတ္ျခင္းကုိ ပယ္ျခင္းသည္ ပဟီနသီလ မည္ေၾကာင္း၊ သူ႔အသက္ သတ္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ေၾကာင္း ၀ိရတီသည္ ေ၀ရမဏိသီလ မည္ေၾကာင္း၊ သူ႔အသက္ သတ္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ေၾကာင္းျဖစ္ေသာ ေစတနာသည္ ေစတနာသီလမည္ေၾကာင္း၊ သူ႔အသက္ သတ္ျခင္းမွ ေစာင့္စည္းပိတ္ဆုိ႔ျခင္း သံ၀ရသည္ သံ၀ရသီလ မည္ေၾကာင္း၊ သူ႔အသက္ သတ္ျခင္းဟူေသာ အကုသုိလ္အမႈကုိ မက်ဴးလြန္ျခင္းသည္ အ၀ိတိကၠမသီလ မည္ေၾကာင္း” စသည္ျဖင့္ ငါးပါးအစု ကဲြျပားပုံကုိ ခဲြျခားျပ၏။ ဤကား စာေပတြင္ ဖြင့္ဆုိျပသည့္ သီလအမ်ိဳးအစားမ်ားအေၾကာင္း မိတ္ဆက္တင္ျပျခင္းသာ ျဖစ္ပါ၏။ အက်ယ္ကုိ ၀ိသုဒၶိမဂၢအ႒ကထာႏွင့္ ပဋိသမၻိဒါမဂ္ ပါဠိေတာ္တြင္ ေလ့လာႏုိင္ပါသည္။

ဤသုိ႔ အမ်ိဳးအမည္အားျဖင့္ သီလအမ်ိဳးမ်ိဳး ကဲြျပားေနေသာ္လည္း အစြမ္းသတၱိမွာ အထက္တြင္ ဆုိခဲ့သကဲ့သုိ႔ ကာယကံႏွင့္ မေနာကံကုိ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ျခင္း အစြမ္းသတၱိသာ ျဖစ္သျဖင့္ သီလေစာင့္ျခင္းျဖင့္ ကုိယ္ႏွင့္ႏႈတ္ကုိ ေစာင့္စည္းၿပီး မိမိ၏ အက်င့္သီလကုိ ျဖဴစင္ေစရန္ ႀကိဳးစားၾကရမည္သာ ျဖစ္ေၾကာင္း ပညာရွိ သူေတာ္ေကာင္းမ်ားက အသိေပး ဆုံးမေတာ္မူျခင္း ျဖစ္၏။

သီလျဖဴစင္ျခင္းႏွင့္ ညစ္ႏြမ္းျခင္း
သီလသည္ ေစာင့္သူ၏ ေစတနာသုိ႔လုိက္ကာ ျဖဴစင္ျခင္း၊ ညစ္ႏြမ္းျခင္းမ်ား ရွိတတ္၏။ ထုိသီလျဖဴစင္ျခင္း၊ သီလညစ္ႏြမ္းျခင္းတုိ႔ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍လည္း “သီလက်ိဳးျပတ္ျခင္း အစရွိသည္တုိ႔သည္ သိလ၏ ညစ္ႏြမ္းျခင္းျဖစ္ၿပီး မက်ိဳးမျပတ္ျခင္း စသည္သည္ သီလ၏ျဖဴစင္ျခင္းပင္ ျဖစ္ေၾကာင္း” စာေပတြင္ ဖြင့္ဆုိရွင္းျပ၏။ သီလက်ိဳးျပတ္သည္ဆုိရာတြင္ သီလက်ိဳးျပတ္မႈကုိ ျဖစ္ေစႏုိင္သည့္ လာဘ္လာဘ၊ အျခံအရံ အေပါင္းအသင္း၊ အသက္စသည္တုိ႔ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းသည့္ အေၾကာင္းမ်ား၊ ကာမဂုဏ္ေမထုန္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းသည့္ အေၾကာင္းမ်ား စသည္တုိ႔ေၾကာင့္ က်ိဳးျပတ္ႏုိင္ေၾကာင္းႏွင့္ သီလ၏ မက်ိဳးမေပါက္ျခင္းဟူသည္ ခပ္သိမ္းေသာ သိကၡာပုဒ္တုိ႔ကုိ မဖ်က္ဆီး မလြန္က်ဴးေသာ အားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ေမ့ေလ်ာ့၍ ပ်က္ကုန္ေသာ္လည္း ကုစားေကာင္းေသာ သိကၡာပုဒ္တုိ႔ကုိ ကုစားေသာ အားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ေမထုန္အမႈမ်ားႏွင့္ ယွဥ္စပ္ျခင္း မရွိေသာ အားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ထုိ႔အျပင္ အမ်က္ထြက္ျခင္း၊ ရန္ၿငိဳးဖဲြ႕ျခင္း၊ သူ႔ေက်းဇူးကုိ ေခ်ဖ်က္ျခင္း၊ သူတပါးကုိ အတင္းအဖ်င္းျပဳျခင္း၊ မနာလုိျခင္း၊ ၀န္တုိျခင္း၊ လွည့္ပတ္ျခင္း၊ ၾကြား၀ါျခင္းစသည့္ အယုတ္တရားတုိ႔၏ မျဖစ္ျခင္းလည္းေကာင္း၊ အလုိနည္းျခင္း၊ ေရာင့္ရဲျခင္းစသည့္ ဂုဏ္ေက်းဇူးတုိ႔ကုိ ျဖစ္ေစျခင္းျဖင့္ လည္းေကာင္း စသည့္အေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္ သီလ၏ မက်ိဳးမျပတ္ျခင္းကုိ ျဖစ္ေစႏုိင္ေၾကာင္း သီလျဖဴစင္ျခင္း၊ သီလညစ္ႏြမ္းျခင္း အေၾကာင္းမ်ားကုိ နားလည္သေဘာ ေပါက္ႏုိင္ေပ၏။

သီလ၀ိသုဒၶိျဖစ္ျခင္း
အထက္ပါ အဖြင့္မ်ားအရ ဤ၌ သီလ၀ိသုဒၶိေခၚ သီလျဖဴစင္ျခင္း၏ အဓိပၸါယ္ကုိ “အၾကင္သီလတုိ႔သည္ လာဘ္အစရွိသည္ေၾကာင့္ မပ်က္စီးကုန္၊ ေမ့ေလ်ာ့မႈေၾကာင့္ ပ်က္ကုန္ေသာ္လည္း တစ္ဖန္ကုစားျခင္းငွါ တတ္ႏုိင္ေကာင္း၏၊ ေမထုန္ႏွင့္ ယွဥ္ျခင္းေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ အမ်က္ထြက္ျခင္း၊ ရန္ၿငိဳးဖဲြ႕ျခင္းစသည့္ မေကာင္းမႈတုိ႔ျဖင့္ လည္းေကာင္း မႏွိပ္စက္ကုန္သည္လည္း ျဖစ္ကုန္၏၊ ထုိကဲ့သုိ႔ေသာ သီလမ်ိဳးကုိ မက်ိဳးကုန္ေသာ သီလ၊ မေပါက္ကုန္ေသာသီလ၊ မက်ားမေျပာက္ကုန္ေသာ သီလတုိ႔ဟူ၍ လည္းေကာင္း ဆုိအပ္၏၊ ထုိသုိ႔ မက်ိဳးမေပါက္ မက်ားမေျပာက္ေသာ သီလရွိသည္၏ အျဖစ္ကုိ သီလ၏ျဖဴစင္ေၾကာင္း ေ၀ါဒါနဟု ဆုိအပ္၏..” ဟူေသာ ၀ိသုဒၶိမဂ္အဖြင့္အတုိင္း သိရွိႏုိင္မည္ျဖစ္၏။ ဆုိလုိသည္မွာ သီလ၀ိသုဒၶိျဖစ္ရန္ မိမိတုိ႔၏ သီလကုိ စြမ္းႏိုင္သမွ် မက်ိဳးမေပါက္ေစရန္ သီလက်ိဳးပ်က္ေစႏုိင္သည့္ အရာမ်ားကုိ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္းျဖင့္ သတိတရား လက္ကုိင္ထားကာ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ရန္ လုိေၾကာင္း ဆုိလုိရင္း ျဖစ္ပါ၏။

သီလ၀ိသုဒၶိ၏ အက်ိဳး
ထုိသုိ႔ သီလျဖဴစင္၍ သီလႏွင့္ ျပည့္စုံခဲ့ပါလွ်င္ကား မည္သူမဆုိ သီလ၀ိသုဒၶိျဖစ္သျဖင့္
၁။ ေမ့ေလ်ာ့မႈ မရွိျခင္းဟူေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ စည္းစိမ္ဥစၥာအစုကုိ ရရွိျခင္း
၂။ ေကာင္းသတင္းျဖင့္ ေက်ာ္ေစာရျခင္း
၃။ မည္သည့္ပရိတ္သတ္ အတြင္းသုိ႔ မဆုိ အေၾကာက္အရြံ႕မရွိ ၀င္ေရာက္ႏုိင္ျခင္း
၄။ ေသခါနီးအခါတြင္လည္း ေတြေ၀ေၾကာက္ရြံ႕ျခင္းမရွိဘဲ ေသႏုိင္ျခင္း
၅။ ေသၿပီးေနာက္တြင္လည္း ေကာင္းသည့္ သုဂတိဘုံဘ၀တြင္ ျဖစ္ရျခင္း ဟူေသာ အက်ိဳးတရားတုိ႔ႏွင့္ ျပည့္စုံႏုိင္သည့္ အျပင္ အထက္အထက္ မဂ္ဉာဏ္မ်ားကုိ ရရွိေစႏုိင္သည့္ ေလွကားေစာင္းတန္း တစ္ခုသဖြယ္လည္း ျဖစ္ေၾကာင္း ဗုဒၶျမတ္စြာ မိန္ေတာ္မူခဲ့ေပ၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သီလ၀ိသုဒၶိျဖစ္မႈသည္ မဂ္ဉာဏ္ဖုိလ္ဉာဏ္ႏွင့္ ျမတ္နိဗၺာန္သုိ႔ အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစသည္သာမက အနီးဆုံးအေၾကာင္းအျဖစ္ ပစၥဳပၸန္ သံသရာ ႏွစ္ျဖာ ေကာင္းက်ိဳးမ်ားလည္း ျဖစ္ေစႏုိင္ေၾကာင္း ဆုိျခင္းျဖစ္ပါ၏။

အခ်ဳပ္အားျဖင့္ သီလ၀ိသုဒၶိေခၚ သီလျဖဴစင္မႈသည္ မိမိတုိ႔အတြက္ အလြန္အေရးပါသည့္ အေျခခံ အက်င့္တရား ျဖစ္သျဖင့္ အေျခခံ အက်င့္ကုိ မက်ိဳးမေပါက္ေစရန္ စြမ္းႏုိင္သမွ် လုိက္နာက်င့္သုံးၿပီး သီလျဖဴစင္ျခင္းျဖင့္ စိတ္ကုိလည္း ျဖဴစင္ေစကာ စိတ္ျဖဴစင္မႈကုိ အရင္းျပဳလ်က္ သမာဓိတည္ေအာင္ ႀကိဳးစားရင္း သမာဓိကုိ အေျခခံ၍ ဗုဒၶဘာသာတုိ႔၏ ေနာက္ဆုံးပန္းတုိင္ျဖစ္သည့္ နိဗၺာန္ပန္းတုိင္ လွမ္းကုိင္ႏုိင္မည့္္ ၀ိပႆနာဉာဏ္ကုိ ရင့္သန္ေစရန္ အထူးႀကိဳးစားသင့္ေၾကာင္း ဆုိလုိရင္း ျဖစ္ပါ၏။ သီလျဖဴစင္ျခင္းျဖင့္ ပစၥဳပၸန္ သံသရာ ႏွစ္ျဖာေကာင္းက်ိဳး ပြားတုိးေစရန္ အားကုိးတစ္ခုအျဖစ္ လက္ကုိင္ျပဳသင့္ေၾကာင္း တုိက္တြန္းလုိရင္း ျဖစ္ပါ၏။

က်မ္းကုိး = ပဋိသမၻိဒါမဂၢ ပါဠိေတာ္၊ ၀ိသုဒၶိမဂၢ အ႒ကထာ
စာေရးသူ = အရွင္၀ိစိတၱ (မနာပဒါယီ)

ငါးပါးသီလ ကံေျမာက္ေၾကာင္း အခ်က္မ်ားနဲ႕ က်ဴးလြန္ ျခင္းေၾကာင့္ ရမည့္ အျပစ္မ်ား

ပါဏာတိပါတ အဂၤါ ၅-ပါး။ -သတ္မႈကံေျမာက္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အေၾကာင္းငါးပါး၊ ၎င္းအဂၤါ ၅-ပါးတို႔ႏွင့္ ျပည့္စံုက ထိုသိကၡာပုဒ္ ပ်က္၏။
(၁) ပါဏ- သက္ရွိသတၱ၀ါျဖစ္ျခင္း၊
(၂) ပါဏသညိတ-သက္ရွိသတၱ၀ါဟု မွတ္သိျခင္း၊
(၃) ဃာတ စိတၱ- သတ္လိုေသာစိတ္ရွိျခင္း၊
(၄) ဥပကၠမ-လံု႔လၪပျခင္း၊
(၅) မရဏ-ထိုလံု႔လေၾကာင့္ ေသျခင္း။

ပါဏာတိပါတ၏ ပေယာဂမ်ိဳး ၈-ပါး။ ။ပါဏာတိပါတကံ ျဖစ္ႏိုင္ ျခင္း၏ အေၾကာင္း တရားမ်ိဳး ရွစ္ပါး၊ ပါရာဇိကဏ္ အ႒ကထာမွ။
(၁) ဥဒိႆ ပေယာဂ- သတၱ၀ါကိုရည္မွတ္၍ သတ္ျဖတ္ ထိုးခုတ္ျခင္း၊
(၂) အႏုဒၵိႆ ပေယာဂ-သတၱ၀ါတစံုတခုကို ရည္မွတ္ျခင္းမရွိဘဲ ဘာေကာင္ေသေသဟု ပစ္ခတ္ ထိုးခုတ္လိုက္ျခင္းမ်ိဳး၊
(၃) သာဟတၳိက ပေယာဂ-ကိုယ္တိုင္ သတ္ပုတ္ ထိုးခုတ္ျခင္း၊
(၄) အာဏတၱိက ပေယာဂ- သူတပါးကို ေစခိုင္းျခင္း၊
(၅) နိႆဂၢိယ ပေယာဂ-အေ၀း၌ေနေသာ သတၱ၀ါကို ျမႇား လွံ ေသနတ္ စသည္ျဖင့္ ပစ္ခတ္ျခင္း၊
(၆) ထာ၀ရ ပေယာဂ- အျမဲတည္ေန၍ ေသေစႏိုင္သည့္ တြင္းတူးထားျခင္းç ေဆး၀ါး အစီအရင္ ထားျခင္း စသည့္ အရာမ်ိဳး၊
(၇) ၀ိဇၨာမယ ပေယာဂ- ဓာတ္႐ိုက္ ဓာတ္ဆင္ ဂါထာမႏၲရား စေသာ အစီ အရင္တို႔ျဖင့္ ေသေအာင္လုပ္ျခင္း၊ (၈) ဣဒၶိမယ ပေယာဂ- မိမိ ကမၼဇိဒၶိ တန္ခိုးျဖင့္ သတၱ၀ါတို႔ကို ေသေစျခင္း။

ပါဏာတိပါတကံ၏ မေကာင္းက်ိဳး ၂၃-မ်ိဳး။ ။ပါဏာတိပါတ္ သူ႔သက္သတ္သူတို႔ ခံစားေတြ႔ၾကံဳ ရေသာ မေကာင္းက်ိဳးမ်ားသည္ ပိဋကပါဠိေတာ္တို႔၌ သခ်ၤာ အမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖင့္ လာရွိ ေသာ္လည္း ဤ၌ အလံုးစံုပါ၀င္သည့္ ခုဒၵကပါဌ အ႒ ကထာ လာ သခ်ၤာ ၂၃-ပါးကို ဆိုေလသည္၊ သိလြယ္ႏိုင္ရန္ ျမန္မာ ဘာသာ သက္သက္ျဖင့္ ျပလိုက္၏။
(၁) ကိုယ္အဂၤါခ်ိဳ႔တဲ့ျခင္း၊
(၂) လံုးရပ္ေနထား အခ်ိဳးအစား မက်ျခင္း၊
(၃) ႏံုေႏွးေလးဖင့္ျခင္း၊
(၄) ေျခç လက္ç ဖ၀ါးçမညီျခင္း၊
(၅) မလွပ မတင့္တယ္ျခင္း၊
(၆) အေရ အဆင္း မေျပာင္၀င္းျခင္း၊
(၇) အသားအေရၾကမ္းတန္းျခင္း၊
(၈) ေၾကာက္ရြံ႕တတ္ျခင္း၊
(၉) ခြန္အားဗလ မရွိျခင္း၊
(၁၀) စကားေျပျပစ္စြာ မေျပာတတ္ျခင္း၊
(၁၁) ခ်စ္ခင္သူ မရွိျခင္း၊
(၁၂) မိမိပရိသတ္ အၾကိမ္ၾကိမ္ ပ်က္စီးျခင္း၊
(၁၃) ထိတ္လန္႔တတ္ျခင္း၊
(၁၄) လက္နက္ အဆိပ္ေဘး သင့္တတ္ျခင္း၊
(၁၅) သူမ်ား ပေယာဂေၾကာင့္ေသရျခင္း၊
(၁၆) ေတြေ၀မိုက္မဲျခင္း၊
(၁၇) ေျခြရံပရိသတ္ နည္းပါးျခင္း၊
(၁၈) ရြံ႕စရာေကာင္းေသာ႐ုပ္အဆင္းရွိျခင္း၊
(၁၉) ကုန္းေကာ့ေသာ ကိုယ္ရွိျခင္း၊
(၂၀) ေၾကာင့္ၾက စိုးရိမ္မႈမ်ားျခင္း၊
(၂၁) ေဘးရန္ မ်ားျခင္း၊
(၂၂) ခ်စ္ခင္ေသာ သားသမီးတို႔ႏွင့္ ေကြကြင္းရျခင္း၊
(၂၃) အသက္တိုျခင္း။

အဒိႏၷာဒါနာ အဂၤါ ၅-ပါး။ ။ ခိုးမႈကံေျမာက္အဂၤါ ၅-ပါး။
(၁) ပရသႏၲက - သူတစ္ပါးဥစၥာျဖစ္ျခင္း၊
(၂) တထာသညာ - သူတစ္ပါးဥစၥာဟုမွတ္ထင္ျခင္း၊
(၃) ေထယ်စိတၱ - ခိုးလိုေသာစိတ္ရွိျခင္း၊
(၄) ဥပကၠမ - ခိုးရန္လံု႔လျပဳျခင္း၊
(၅) ေတနဟာရ - ထိုလံု႔လျဖင့္ ခိုးျခင္း။

ခိုးျခင္း ၂၅-ပါး။ ။ ပါရာဇိကဏ္ ပါဠိေတာ္ ၆၅။ ႒။ ပ-အုပ္။ ၂၆၃- ၃၃၀- ၃၃၁- ၃၃၂ တို႔၌ အက်ယ္႐ႈ။ ရဟန္း ေတာ္မ်ား အတြက္ ပါရာဇိကဥပေဒပုဒ္မ ၂၊ အဒိႏၷာဒါန္ သိကၡာပုဒ္၏ အေသးစိတ္ ရွင္းလင္းခ်က္ ၂၅-ပါး။

(၁) နာနာဘ႑ ပဥၥကေခၚ ပိုင္ရွင္မေပးေသာ သက္ရွိသက္မဲ့ ပစၥည္းဘ႑ာ အမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ကို ေအာက္ပါနည္း ငါးပါးျဖင့္ ခိုးယူျခင္းမ်ိဳး။
(က) အာဒိနယ- ေက်ာင္း အိမ္ ေျမ ျခံစသည္တို႔ကို လိမ္ညာေသာနည္းျဖင့္ တရားဆင္ကာ စြဲဆိုခိုးယူျခင္း မ်ိဳး၊ ပိုင္ရွင္က စိတ္ေလ်ာ့ ၀န္ခ် လိုက္လွ်င္ ပါရာဇိက၊
(ခ) ဟရဏ-သည္ပိုးထမ္းေဆာင္လာေသာ သူ႔ပစၥည္းကို ကိုယ့္ဥစၥာ ျဖစ္ေအာင္ ေျပာဆို စြပ္စြဲ၍ ထမ္းေဆာင္ လာေသာ သူ၏ ကိုယ္ေပၚမွ က်ေစလ်က္ ခိုးယူ ျခင္းမ်ိဳး၊ သူ႔ကိုယ္ ေပၚမွ ခ်လိုက္သည္ႏွင့္ ပါရာဇိက၊
(ဂ) အ၀ဟရဏ-သူတစ္ပါးေခတၱအပ္ႏွံထားေသာ သူပိုင္ဥစၥာဘ႑ာကို မအပ္ပါဟူ၍လည္းေကာင္း ငါ့ဥစၥာ ျဖစ္သည္ ငါ့ဟာ ျပန္မေပးႏိုင္ေတာ့ဘူးဟုလည္းေကာင္း၊ လိမ္ညာ ေျပာဆိုလ်က္ ခိုးယူျခင္းမ်ိဳး၊ ပိုင္ရွင္ စိတ္ေလွ်ာ့ ၀န္ခ်သည္ႏွင့္ ပါရာဇိက၊
(ဃ) ဣရိယာပထ၀ိေကာပန- ထမ္းပိုးေဆာင္ရြက္ လာ ေသာ သူတစ္ပါး ဥစၥာကို ထမ္းေဆာင္ လာသူ ႏွင့္တကြ ထမ္းလာသည့္ ဥစၥာ ကိုပါ ခိုးယူ အံ့ေသာ အႀကံျဖင့္ ပစၥည္းေရာ လူပါ ခုိးယူျခင္းမ်ိဳး၊ ပိုင္ရွင္ စိတ္ေလွ်ာ့ၿပီး ဒုတိယ ေျခလွမ္းၾကြ သည္ႏွင့္ ပါရာဇိက၊
(င) ဌာနာစ၀န- သူခ်ထားေသာ ပစၥည္းဥစၥာကို ခုိးယူ လိုစိတ္ျဖင့္ မူလေနရာမွ ေရြ႕ေအာင္ ၾကြေအာင္လုပ္ျခင္း မ်ိဳး၊ ေရြ႕သည္ ၾကြသည္ႏွင့္ ပါရာဇိက က်ေတာ့၏၊ နာနာဘ႑ပဥၥကၿပီး၏။

(၂) ဧကဘ႑ ပဥၥက- ဤ၌ သက္ရွိ သ၀ိညာဏကျဖစ္ေသာ ဘ႑ာကိုသာ ယူရသည္၊ ခိုးယူျခင္းနည္း ငါးပါးမွာ နာနာဘ႑ပဥၥကအတိုင္း အာဒိနယ ဟရဏ အ၀ဟရဏ ဣရိယာပထ ၀ိေကာပန ဌာနာစ၀န နည္းတို႔ျဖင့္ အတူတူပင္မွတ္ေလ၊ ဧကဘ႑ ပဥၥကၿပီး၏။

(၃) သာဟတၳိက ပဥၥက- ဤ၌ သက္မဲ့ျဖစ္ေသာ အ၀ိညာဏကပစၥည္းကို ပိုင္ရွင္မေပးပဲ ေအာက္ပါငါးနည္း ျဖင့္ ခိုးယူျခင္းမ်ိဳး။
(က) သာဟတၳိက မိမိကိုယ္တိုင္ ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ခုိးယူျခင္းမ်ိဳး။
(ခ) အာဏတၳိက-ဤသူ၏ဘ႑ာကို သြားခိုးေခ်ဟုေစခိုင္းျခင္းမ်ိဳး၊
(ဂ) နိႆဂၢိယ- ကင္းခြန္ အေကာက္ေတာ္စသည္ မေပးရေအာင္ ဤဖက္နယ္ျခားမွ ထိုဖက္နယ္ေျမသို႔ က်ေအာင္ ပစၥည္းဥစၥာကို ပစ္သြင္း၍ သို႔မဟုတ္ တစ္နည္း နည္းျဖင့္ ႀကံဆ၍ ခိုးယူသြားျခင္းမ်ိဳး၊
(ဃ) အတၳ သာဓက- ထိုသူ၏ဘ႑ာကို အခြင့္သာတဲ့အခါ စြမ္းႏိုင္တဲ့ အခါကို ေစာင့္ၿပီး ခိုးယူ လိုက္ရ မည္ဟု ေစခုိင္း ထားလ်က္ ခိုးယူ ေစျခင္းမ်ိဳး၊
(င) ဓုရ နိေကၡပတရား၌စြဲ၍ယူျခင္း လိမ္ညာလွည့္ပတ္၍ယူျခင္း၌ ဥစၥာပိုင္ရွင္က ငါေတာ့႐ႈံးပါၿပီ၊ ငါ့ဥစၥာေတာ့မရေတာ့ ပါဘူးဟု ၀န္ခ်လိုက္ျခင္းမ်ိဳး၊ သာဟတၳိက ပဥၥက ၿပီး၏။

(၄) ပုဗၺ ပေယာဂ ပဥၥက- အရွင္မေပးေသာ ပစၥည္းဘ႑ာကို ေအာက္ပါနည္း ငါးမ်ိဳးျဖင့္ ခိုးယူျခင္း။
(က) ပုဗၺ ပေယာဂ- ၎င္းခိုးနည္းကား အာဏတၳိကႏွင့္ သေဘာတူျဖစ္၏၊
(ခ) သဟပေယာဂ-လယ္ေျမ ျခံေျမစသည္ကို နယ္ျခား မွတ္တိုင္ငုတ္ စသည္ကို ႏုတ္၍ ေရႊ႕ေျပာင္း စိုက္ႏွက္ ခိုးယူျခင္း၊
(ဂ) သံ၀ိဓါ ၀ဟာရ- အခ်င္းခ်င္း စုေပါင္းတိုင္ပင္၍ ခိုးယူျခင္းမ်ိဳး၊ တိုင္ပင္စဥ္ အခါက သေဘာတူ ပါသူသည္ ခုိးရာ၌ ပါပါ မပါပါ ပါရာဇိက၊
(ဃ) သေကၤတ ကမၼ- အခ်ိန္ကာလ နာရီအပိုင္းအျခား မွတ္သား ခ်ိန္းခ်က္ လ်က္ ဤမည္ေသာ ဘ႑ာကို ခိုးယူေတာ့ဟု ခိုးခိုင္း ျခင္းမ်ိဳး၊ သူေပးေသာ အခ်ိန္ႏွင့္ ပစၥည္း အတိုင္း ခိုးယူေသာ္ ပါရာဇိက၊
(င) နိမိတၱကမၼ- မ်က္စိမွိတ္ျခင္း၊ လက္ေျမႇာက္ျခင္းစေသာ အမွတ္ နိမိတ္ သညာ တစ္ခုခု ထား၍ ခိုးခိုင္းျခင္း မ်ိဳး၊ နိမိတ္ ျပဳလိုက္ သည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္ ခိုးျငားအံ့ နိမိတ္ ျပသူ ပါရာဇိက၊ ပုဗၺပေယာဂပဥၥက ၿပီး၏။

(၅) ေထယ်ာ ၀ဟာရ ပဥၥက- ပိုင္ရွင္မေပးေသာ ပစၥည္းဘ႑ာကို ေအာက္ပါ နည္း ငါးမ်ိဳးျဖင့္ ခိုးယူ ျခင္းမ်ိဳး။ (က) ေထယ်ာ ၀ဟာရ- နံရံစသည္ ေဖါက္ထြင္း ဖြင့္ျဖဲ၍ ခိုးျခင္း၊ ေတာင္းတင္း ခိ်န္ အေလးစသည္တို႔ကို စဥ္းလဲ ေကာက္က်စ္၍ ခိုးယူ ျခင္းမ်ိဳး၊
(ခ) ပသယွာ၀ဟာရ- ႏိုင္ထက္ စီးနင္း ျပဳ၍ ယူျခင္း၊ ဓါးျပတိုက္ ယူျခင္း၊ ပုန္ကန္ ထၾကြ၍ ယူျခင္း၊ မင္းစိုးရာဇာ တို႔သည္ ရသင့္ေသာ အခြင့္ထက္ အာဏာ ျပ၍ ပိုမို ေကာက္ခံ ျခင္းမ်ိဳး၊
(ဂ) ပရိကပၸါ၀ဟာရ- ဤ၌
၁- ဘ႑ာပရိကပၸေခၚ အထည္အလိပ္ကိုသာ ယူအံ့ဟူႀကံစည္လ်က္ အခန္း တြင္းသို႔ ၀င္သြားၿပီး ေမွာင္ထဲ၌ အထုပ္ႀကီးကိုထမ္းယူလာလ်က္ ၾကည့္ေသာ အခါ အထည္ မဟုတ္ဘဲ ခ်ည္ခင္ ေတြျဖစ္ ေနပါအံ့ ပါရာဇိက မက်၊ အထည္လိပ္ ျဖစ္ေန ပါက ပါရာဇိကက်၏။
၂- ၾသကာသပရိကပၸေခၚအရပ္ျဖင့္ ပိုင္းျခား ႀကံစည္၍ ခိုးျခင္းကား ဤျခံ၀င္း အတြင္း၌ ငါ့ကို ေတြ႕ျမင္ ပါမူ ဤပစၥည္း ဥစၥာကို ဤျခံ၀င္း အတြင္း၌ လွည့္လည္ရင္း ၾကည့္႐ႈရန္ ကိုင္လာ သေယာင္ ေဆာင္၍ ျပန္ေပး လိုက္အံ့၊
အကယ္၍ တစ္စံုတစ္ေယာက္ ႏွင့္မွ မေတြ႕ရပါမူ ခိုးယူ သြားအံ့ ဟူေသာ အႀကံျဖင့္ ခုိးယူျခင္းမ်ိဳး၊ အပိုင္းအျခား လြန္သည္ႏွင့္ ပါရာဇိက၊
(ဃ) ပဋိ စၦႏၷာ၀ဟာရ- ပန္းျခံ ေရခ်ိဳးဆိပ္စသည္တို႔၌ သူတစ္ပါး ခြၽတ္ခ် ထားေသာ ဘ႑ာကို ခိုးလိုစိတ္ႏွင့္ ေနာက္မွ ယူအံ့ဟု ႀကံလ်က္ ေျမမႈန္႔ ျမက္မႈိက္ စသည္တို႔ျဖင့္ ဖံုးအုပ္ထားၿပီး ခိုးယူျခင္းမ်ိဳး၊
(င) ကုသာ ၀ဟာရ- မဲလိပ္ စာေရးတံစသည္တို႔ကို မိမိသို႔ အေကာင္း ရရန္ ႀကံစည္လ်က္ တစ္စံုတစ္ခုေသာ နည္းပရိယာယ္ျဖင့္ ခိုးယူျခင္းမ်ိဳး၊ ေထယ်ာ ၀ဟာရ ပဥၥကၿပီး၏။

ခိုးျခင္း ပေယာဂမ်ိဳး ၆-ပါး။ ။ (၁) သ ဟတၳိက- ကိုယ္တိုင္ခိုးျခင္း၊ (၂) အာဏတၱိက ေစခိုင္း၍ ခိုးျခင္း၊ (၃) နိသဂၢိက- ေနရာေရႊ႕ေျပာင္းပစ္လႊင့္ခိုးျခင္း၊ (၄) ထာ၀ရ- တင္းေတာင္း လိမ္ ခ်ိန္လိမ္စသည္ျပဳ၍ခိုးျခင္း၊ (၅) ၀ိဇၨာမယ- အေမ့ အဟန္႔စေသာ အတတ္ပညာျဖင့္ခိုးျခင္း၊ (၆) ဣဒၶိမယ- တန္ခိုးျဖင့္ ခိုးျခင္း။

ခိုးသူၾကီးတို႕ လိုက္နာ ေစာင့္ထိန္းအပ္ေသာ အဂၤါ ၈-ပါး။ ။ဤအဂၤါရွစ္ပါးကို ေစာင့္ထိန္းေသာ ခိုးသား ႀကီးမ်ားသည္ ရက္-လ-ႏွစ္ရွည္- တည္တံ့ႏိုင္သည္၊ ဤအဂၤါရွစ္ပါးႏွင့္ မျပည့္စံုေသာခိုးသား ဓားျပတို့ကား- ရက္-လရွည္မတည္၊ လ်င္ျမန္စြာ ပ်က္စီးတတ္သည္ဟု အဂၤုတၱရပါဠိေတာ္တတိယအုပ္- (၁၅၃)၌ ေဟာေတာ္မူသည္။
(၁) မိမိ၏ ရန္သူမဟုတ္သည့္ အသက္အရြယ္ႀကီးသူç ကေလးသူငယ္ç အက်င့္သီလဂုဏ္ ရွိသူçတို့ကိုရုိက္ႏွက္ ပုတ္ခတ္မႈ မျပျခင္း၊
(၂) ပစၥည္းဥစၥာကို အကုန္မယူျခင္း၊
(၃) မိန္းမကို မသတ္ျခင္း၊
(၄) အမ်ိဳးသမီးတို႔ကို မဖ်က္ဆီးျခင္း၊
(၅) ရွင္ ရဟန္းတို႕ကို မလုရက္ျခင္း၊
(၆) မင္းဘ႑ာတိုက္ကို မလုရက္ျခင္း၊
(၇) ရြာ-နိဂံုးမင္းေနျပည္အနီး၌ မလုရက္ မတိုက္ခိုက္ျခင္း။

သူခိုး ဒါးျပ သူပုန္တို႕၏ မွီခိုအားထားရာၾကီး ၅-ပါး။ ။ လူသားတို႕ၿငိမ္းဧခ်မ္းသာမႈ အတြက္ တိုင္းျပည္ ၿမိဳ႕ရြာ နယ္ပယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ ထိန္းသိမ္းၾကေသာ မင္းစိုးရာဇာတို႕ သိထားရန္။ အဂၤုတၱရ ။ပါ။ ဒု-အုပ္။ ၁၁၃-၌အက်ယ္ရႈပါ။
(၁) အသြားအလာ ခက္သည့္ ေရလယ္ကြၽန္း၊ ေတာင္ၾကားေခ်ာက္ၾကား၊ ရႈိ-ေျမာင္ မညီၫြတ္ေသာ ခရီးခက္အရပ္ကို မွီေနတတ္ၾကသည္၊
(၂) ထူထပ္သည့္ ကိုင္းေတာ က်ဴေတာ၊ ပင္ခ်င္း ယွက္သည့္ ေတာအုပ္ႀကီး စသည့္ အရပ္မ်ိဳး၊
(၃) တစံုတေယာက္က ေဖၚေျပာလွ်င္ မင္းအမတ္ မႈထမ္း ရာထမ္းတို႕က အျပစ္ကို ကာကြယ္ဖံုးအုပ္ ေပးရန္ ၎တို႕ႏွင့္ ႀကိဳတင္၍ အကြၽမ္းတ၀င္ အမွီတံကဲ ျပဳလုပ္ထားျခင္း၊
(၄) မိမိတို႕အျပစ္ကို ေဖၚေျပာထုတ္ဆိုမည့္သူမ်ားအား ႏႈတ္ပိတ္ခ ပစၥည္း ဥစၥာ ေပးကမ္းရန္၊
(၅) မိမိတို႕၏ လွ်ိဳ႕၀ွက္တိုင္ပင္မႈ မေပါက္ၾကား ေစရန္ အထူး လံုၿခံဳေသာ နည္းလမ္း ဥပါယ္တို႕ ျဖစ္၏။

အဒိႏၷဒါန္၊ ျပစ္မ်ိဳးကံ၊ ထည့္ျပန္ ၁၂-ပါး။ ။ သူ႔ဥစၥာကို ခိုး၀ွက္တိုက္ခုိက္သူတို႔ ရရွိခံစားမႈ အျပစ္မ်ိဳး ဆယ့္ႏွစ္ပါး။ (ခုဒၵကပါဌ အ႒ကထာမွ)
(၁) ျမတ္ေသာဥစၥာမ်ိဳး မရရွိျခင္း၊
(၂) ယုတ္ညံ့သည့္ဥစၥာမ်ိဳးကိုသာရရွိျခင္း၊
(၃) ပစၥည္းဥစၥာနည္းပါးျခင္း၊
(၄)အလြန္ဆင္းရဲမြဲေတျခင္း၊
(၅) မရေသးေသာဥစၥာကိုမရျခင္း၊
(၆) ရရွိၿပီးစည္းစိမ္မ်ား ဆုတ္ယုတ္ပ်က္စီးျခင္း၊
(၇) လိုရာဥစၥာကိုမရႏိုင္ျခင္း၊
(၈) ရန္သူမ်ိဳးငါးပါးႏွင့္သာ ဆက္ဆံေတြ႕ၾကံဳရျခင္း၊
(၉) သူတစ္ပါးႏွင့္ဆက္ဆံေသာဥစၥာမ်ိဳးကိုသာရျခင္း၊
(၁၀) မရွိစကားကိုသာၾကားရျခင္း၊
(၁၁) ခ်မ္းသာစြာမေနရျခင္း၊
(၁၂) ေလာကုတၱရာဥစၥာကိုမရႏိုင္ျခင္း။

ကာေမသုမိိစၦာစာရ အဂၤ ၄-ပါး။ ။ ကာမကိစၥ၌ ကံေျမာက္ႏိုင္သည့္အဂၤါေလးပါး။
(၁) အ ဂမနိယ ၀တၳဳ ၂၀-တို႔တြင္ပါ၀င္ျခင္း၊
(၂) က်င့္ျပဳ မွီ၀ဲလိုစိတ္ရွိျခင္း၊
(၃) ရႏိုင္ေသာနည္းျဖင့္ လ႔ံုလလည္းျပဳျခင္း၊
(၄) ျပဳက်င့္ျခင္းကိုလည္း သာယာျခင္း။

ကာေမသုကံံ၊ က်ိဳးျပစ္ဒ္ဒဏ္၊ ထိမိမွန္ ၁၅-ပါး။ ။ သူ႔သားမယား၌ သြားလာ လြန္က်ဴး သူတို႔ ရရွိေသာ မေကာင္းက်ိဳးအျပစ္ဆယ့္ငါးပါးဟူ၏။ ထိုထို က်မ္းစာ တို႔၌ အမ်ိဳးမ်ိဳး လာရွိသည္။
(၁) အပါယ္ ၄-ပါးသို႔လားရျခင္း၊
(၂) မိန္းမ ပ႑ဳက္ျဖစ္ရျခင္း၊
(၃) ရန္သူႏွင့္ေတြ႕ရျခင္း၊
(၄) လူအမ်ား မုန္းျခင္း၊
(၅) စား ၀တ္ အိပ္ယာရခဲျခင္း၊
(၆) ဆင္းဆင္းရဲရဲ အိပ္ရ ႏိုးရျခင္း၊
(၇) အမ်က္ေဒါသႀကီးျခင္း၊
(၈) ေလာကုတၱရာတရား မရရွိႏိုင္ျခင္း၊
(၉) စည္းစိမ္ဥစၥာ ပ်က္ျပဳန္းရျခင္း၊
(၁၀) ယံုၾကည္မႈ ကင္းမဲ့ခံရျခင္း၊
(၁၁) ေဘးေတြ႕ရျခင္း၊
(၁၂) ယံုမွားသံသယမ်ားျခင္း၊
(၁၃) ခ်စ္သူတို႔ႏွင့္ ခြဲေနရျခင္း၊
(၁၄) အသက္တိုျခင္း၊
(၁၅) ဆင္းရဲႀကီးစြာေတြ႕ရျခင္း။

အုပ္ထိန္းသူ ရွိေသာ မိန္းမ ၂၀။ ။ အုပ္ထိန္းျခင္းရွိသျဖင့္ ေယာက္်ားတို႔ မသြားလာ အပ္ေသာ မိန္းမ ၂၀-ဟူလို။
(၁) မာတု ရကၡိတ- အမိအုပ္ထိန္းေသာ မိန္းမ၊
(၂) ပိတု ရကိၡတ- အဘအုပ္ထိန္းေသာမိန္းမ၊
(၃) မာတာပိတု ရကိၡတ- မိဘ ၂-ပါးအုပ္ထိန္းေသာ မိန္းမ၊
(၄) ဘာတုရကိၡတ- ေမာင္ႀကီးေမာင္ငယ္ အုပ္ထိန္းေသာမိန္းမ၊
(၅) ဘဂိနိ ရကိၡတ- အစ္မႀကီး အစ္မငယ္အုပ္ထိန္းေသာမိန္းမ၊
(၆) Óတိ ရကိၡတ- ေဆြမ်ိဳးအုပ္ထိန္းေသာမိန္းမ၊
(၇) ေဂါတၱရကိၡတ- အႏြယ္တူ အုပ္ထိန္းေသာမိန္းမ၊
(၈) ဓမၼရကိၡတ- သီတင္းသံုးေဖၚေစာင့္ေရွာက္အုပ္ထိန္းေသမိန္းမ။

မွတ္ခ်က္။ ။ ၎ ၈-ေယာက္ေသာမိန္းမတို႔ကား သူတို႔မွာ ကံမထိုက္၊ သြားလာ လြန္က်ဴးသူ ေယာက္်ားမ်ား မွာသာ ကံထိုက္သည္ ဟူ၏။
(၉) သာရကၡာ- ထိမ္းျမားေၾကာင္းလမ္းၿပီးသူ ]လက္ထပ္ၿပီးသူ} လင္အုပ္ထိန္းေသာမိန္းမ၊
(၁၀) သ ပရိဒ႑ာ- မင္းတို႔ေကာက္ယူရန္သတ္မွတ္လ်က္ ဒဏ္ထားၿပီးလွ်င္ အုပ္ထိန္းေသာမိန္းမ၊
မယားေျမာက္ေၾကာင္း ဆယ္ပါး
(၁၁) ဓနကၠီတာ- ဥစၥာျဖင့္၀ယ္ယူလ်က္ မယားအျဖစ္ထားေသာမိန္းမ၊
(၁၂) ဆႏၵ ၀ါသိနီသေဘာတူအလိုတူ၍ ညားေနေသာမိန္းမ၊
(၁၃) ေဘာဂ ၀ါသိနီ- စည္းစိမ္ေပး၍ ေပါင္းေဖၚေသာမိန္းမ၊
(၁၄) ပဋ၀ါသိနီ- ပုဆိုးေပး၍ ပုဆိုး တန္းတင္ ျပဳ၍ ေနေသာ မိန္းမ၊
(၁၅) ၾသဒ ပတၱကိနီေရခြက္၌ လက္ဆံုခ်၍မိဘႏွစ္ပါး ထိန္းျမားေပးေသာမိန္းမ၊
(၁၆) ၾသဘဋ စုမၺဋာ- ေခါင္းခုကိုခ်၍ လင္မယားအျဖစ္ေနေသာ မိန္းမ၊
(၁၇) ဒါသီ စ ဘရိယာ စ- ကြၽန္လည္းျဖစ္ မယားလည္းျဖစ္ေသာမိန္းမ၊
(၁၈) ကမၼကာရီ စ ဘရိယာ စ- အမႈလုပ္လည္းျဖစ္ မယားလည္းျဖစ္ေသာ မိန္းမ၊
(၁၉) ဓဇာ ဟဋာ- စစ္ေျမျပင္မွ ေဆာင္ယူခဲ့ေသာမိန္းမ၊
(၂၀) မုဟုတၱိကာ- တစ္ခဏၰမွ် ေပါင္းေဖၚရန္ ငွားရမ္း ထားေသာ ေခတၱမယားျဖစ္သူမိန္းမ။
မွတ္ခ်က္။ ။ ၎င္း ၁၂-ေယာက္ေသာမိန္းမမ်ားကို သြားလာလြန္က်ဴးခဲ့မူ လင္ရွိ မယားျဖစ္၍ မိန္းမေရာ ေယာက်္ားပါ ႏွစ္ဦးစလံုး ကံထိုက္သည္ဟူ၏၊ အက်ယ္ကို လိုမူ ပါရာဇိကဏ္ ပါဠိေတာ္ အ႒ကထာ ဋီကာ။ အ႒သာလိနီ အ႒ကထာ မူလဋီကာမွာ ႐ႈပါေလ။

မယားခိုး အျပား ၇-ပါး။ ။မယားခိုးမႈ စီရင္ရာ၌ မႏုဓမၼသတ္အလို ေအာက္ပါ ခုႏွစ္ပါးကို ျပသည္။
(၁) ဟတၳဂၢါဟ-လက္စသည္ကိုင္တြယ္သံုးသပ္ျခင္း၊
(၂) ဃရ ပတၱလင္မရွိခိုက္ အိမ္သို႕ သြားေယာက္ျခင္း၊
(၃) ဂုယွ႒ာန-လံုျခဳံေသာအရပ္၌ ကာမႏွင့္စပ္ေသာစကားတို႔ကိုဆိုျခင္း၊
(၄) သလ’ာပ-ကာမဂုဏ္ျဖင့္ ေျဖာင္းျဖေျပာဆိုျခင္း၊
(၅) ေသနိ-တင္းတိမ္çျခင္ေထာင္တြင္းသို႔ ၀င္ေရာက္ျခင္း၊
(၆) ဒြါရ-တိုက္တံခါးအတြင္းသို႔ ၀င္ေရာက္ျခင္း၊
(၇) ေသယ်-အိပ္ရာခန္းသို႔၀င္ေရာက္ျခင္း။

ေမထုန္ ၂-ပါး၊ မ်ိဳးအျပား၊ ခြဲျခား မိန္႕ဆိုဘိ။ ။
(၁) ေမထုန္ႀကီး-မိန္းမ ေယာက်္ား ကာယကံေျမာက္ အဂၤါဇာတ္ အခ်င္းခ်င္း သြားလာမွီ၀ဲျခင္းမ်ိဳး၊
(၂) ေမထုန္ငယ္- မိန္းမ ေယာက်္ား ရေသ့ စိတ္ေျဖအားျဖင့္ ကိုယ္လက္သံုးသပ္ ျပဳမူသာယာမႈမ်ိဳး။

ေမထုန္ ငယ္ ၇-ပါး။ ။သတၱဂၤုတၱရ။ပါ။ ၄၃၈။႒။ ၁၆၇-၌ အက်ယ္ရႈ။ အျဗဟၼစရိယ သိကၡာပုဒ္ေတာ္၏ ၫႈိးႏြမ္း ေပါက္ၾကားမႈမ်ိဳး ၇-ပါး၊ မိန္းမ ေယာက်္ား ၂-ဦးလံုး အတြက္ အျပန္အလွန္ ယူရမည္။
(၁) မာတုဂါမ၏ ပြတ္တိုက္ဆုပ္နယ္ႏွိပ္ေပးမႈ၌ သာယာျခင္း၊
(၂) မာတုဂါမႏွင့္ ၿပံဳးကာ ရယ္ကာ တို႕ကာ ဆိတ္ကာ ေနရသည္ကို သာယာျခင္း၊
(၃) မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္၍ အားပါးတရ ၾကည့္ရႈေနရမႈကို သာယာျခင္း၊
(၄) မ်က္ကြယ္ရာ အနီးအနားက ၎င္းတို႕၏ ေျပာသံ ဆိုသံ ရယ္သံကိုၾကား၍ သာယာစြာ နားစိုက္ ေထာင္ျခင္း၊
(၅) ေရွးအခါက မာတုဂါမႏွင့္ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ႀကီး ျပဳမႈေနထိုင္ က်င့္ႀကံမႈ မ်ိဳးစံုကို ေတြးေတာ ေအာက္ေမ့ သာယာျခင္း၊
(၆) သူတပါးတို႕ ျပဳမူက်င့္ႀကံ ခံစားေနမႈကိုျမင္ရ၍ သာယာျခင္း၊
(၇) ယခု ဘ၀ ၪပစုအားထုတ္ရေသာ သီလကုသိုလ္ေၾကာင့္ ေနာက္ဘ၀၌ နတ္မင္းႀကီး ျဖစ္ၿပီး နတ္သမီး နတ္သားမ်ားစြာတို႕ႏွင့္ ေပ်ာ္ပါးရန္ ေျမႇာ္လင့္ လ်က္ သာယာေနျခင္း။

ေမထုန္ မမွီ၀ဲ အပ္ေသာ မိန္းမ ၁၄-ပါး။ ။ထို ဆယ့္ေလးေယာက္တို႕တြင္ အခ်ိဳ႕ ကား က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္ေစ၍ အခ်ိဳ႕ကာ ဘာသာတရားႏွင့္ ေလာက၀တ္ ဥပေဒမ်ားက တားျမစ္၍ အျပစ္ ရွိသည္၊

အမရိတ ေဘသဇၨက်မ္းမွ၊ ဥတုလာေနသူ၊ အလိုမရွိသူ၊ ညစ္ႏြမ္း မသန္႕စင္သူ ၊ မခ်စ္ခင္သူ၊ ျပည့္တန္ဆာမ၊ အရြယ္ႀကီးရင့္သူ၊ ေရာဂါသည္မ၊ ကိုယ္အဂၤါ ခ်ိဳ႕တဲ့သူ၊ ကိုယ္၀န္ေဆာင္မ၊ ရန္သူမ၊ အဂၤါဇာတ္၌ အနာရွိသူ၊ လင္ရွိသူ ၊ မာတုရကၡိတ စသည္ရွိသူ၊ သီလရွင္မ။ (မိမိရဲ႕ ဇနီးသည္ပင္ ျဖစ္ေစကာမူ ထို ၁၄ေယာက္ စာရင္း ၀င္ေနလ်က္ ေမထုန္ မွီ၀ဲေသာ္ ကာေမသု မိစာ စာရကံ ထိုက္သည္ဟုလည္း မွတ္သား ဖူးပါသည္။

ေမထုန္ မွီ၀ဲလြန္မႈ အျပစ္ ၈-ပါး။ ။ကာမသွ်ၾတက်မး္ ။ (၁) ဘုန္းကံ ယုတ္ေလ်ာ့ျခင္း ၊ (၂) ဉာဏ္ပညာ ယုတ္ေလ်ာ့ျခင္း၊ (၃) ခြန္အားဗလ ယုတ္ေလ်ာ့ျခင္း၊ (၄) အသား၊ အေရ၊ ဦးေခါင္း ပူေလာင္ျခင္း၊ (၅) အေရာင္ အဆင္း ေဖ်ာ့ေတာ့ ပ်က္စီးျခင္း၊ (၆) ေခ်ာင္းဆိုး ေသြးပါ အဆုပ္နာ
ျမစ္ေခ်ာက္ ေရာဂါ စြဲကပ္ တတ္ျခင္း၊ (၇) အျပင္အပေရာဂါလြယ္ကူစြာ ကူးစက္ႏုိုင္ျခင္း၊ (၈) အသက္ တိုျခင္း။

မုသာ၀ါဒ အဂၤါ ၄-ပါး။ ။လူမ်ား မုသာ၀ါဒသိကၡာပုဒ္ ပ်က္စီးျခင္းအဂၤါ ၄-ပါး၊ ၎င္း အဂၤါ၄-ပါးႏွင့္ျပည့္စံုမွ သိကၡာပုဒ္ပ်က္သည္။
(၁) အတထ- မမွန္ေသာ ၀တၳဳ၊
(၂) ၀ိ သံ၀ါဒ စိတၱ- မွားယြင္းေစလိုေသာ စိတ္၊
(၃) တဇၨ ၀ါယမ ထိုစိတ္အားေလွ်ာ္ေသာ ကိုယ္ ႏႈတ္ လံု႕လၪပျခင္း၊
(၄) တဒတၳ ဇာနန- သူလိမ္တိုင္း သိရွိ ယံုၾကည္ျခင္း။

မုသာ၀ါဒကံရဲ႕ မေကာင္းက်ိဳး ၁၆-ပါး။ ။မဟုတ္မမွန္ လိမ္ညာ ေျပာသူတို႕ရရွိ ခံစားရေသာ အျပစ္မ်ိဳး ဆယ့္ငါးပါး ဟူ၏၊ ခုဒၵကပါဌ အ႒ကထာမွ။
(၁) မၾကည္ၫိုဖြယ္ရာ ရုပ္ဆင္းရွိျခင္း၊
(၂) သြား မညီမၫြတ္ ရွိျခင္း၊
(၃) နား မခ်မ္းသာေသာ အသံ ရွိျခင္း၊
(၄) ၀လြန္းဆူလြန္းျခင္း၊
(၅) ပိန္လြန္း ေသးလြန္းျခင္း၊
(၆) နိမ့္ ပုလြန္းျခင္း၊
(၇) ျမင့္ ရွည္လြန္းျခင္း၊
(၈) ၾကမ္းတမ္းေသာ အသားအေရ ရွိျခင္း၊
(၉) ခံတြင္းပါးစပ္ပုပ္ညႇီျခင္း၊
(၁၀) ဆြံ႕အ တုန္လႈပ္ျခင္း၊
(၁၁) သူတပါးတို႕မယံုၾကည္ျခင္း၊
(၁၂) တိုေသာ လွ်ာ စကားမၿပီ ရွိျခင္း၊
(၁၃) လွ်ပ္ေပၚတတ္ျခင္း၊
(၁၄) မိုက္မဲ ေတြေ၀ျခင္း၊
(၁၅) ဉာဏ္ ပညာ နည္းပါးျခင္း၊
(၁၆) ေၾကာက္ရြံ႕တတ္ျခင္း။

အရက္ေသာက္ျခင္းအျပစ္ ၆-ပါး။ ။ သုတ္ပါေထယ်။ ပါ။ ၁၄၈။ ႒။ ၁၂၇။ ဤ၌ မ်က္ေမွာက္ ေလာက ျပစ္ ၆-ပါးကို ေျဖဆိုလိုက္သည္၊ သံသရာ ျပစ္လည္း ႀကီးေလးလွ၏။

ဥစၥာယုတ္ျခင္း၊ ျငင္းခံုမ်ားစြာ၊ ေရာဂါထူေျပာ၊ ေက်ာေစာမဲ့တံု၊ မလံု အဂၤါ၊ ပညာ နည္းရွား၊ ဤ ၆- ပါးကား၊ ေသာက္စား ေသစာ အျပစ္တည္း။

အရက္မ်ိဳး ၅-ပါး။ ။ လူမျပဳေသာ္လည္း အလိုအေလ်ာက္ ျဖစ္ေန တတ္ေသာ ေမရယေခၚ အရက္မ်ိဳး ငါးပါး။ (၁) ပုပၹါသ၀- သစ္ပြင့္ရည္မွျဖစ္ေသာအရက္၊
(၂) ဖလာသ၀- သစ္သီးရည္မွျဖစ္ေသာ အရက္၊
(၃) မဓြာသ၀- မုဒရက္ရည္မွ ျဖစ္ေသာ အရက္၊
(၄) ဂုဠာသ၀- ၾကံရည္မွ ျဖစ္ေသာ အရက္၊
(၅) သမၻာရသံယုတၱ- အရက္ျဖစ္ေၾကာင္း ၀တၳဳေပါင္းတို႔ စုေပါင္း၍ ျဖစ္ေသာ အရက္။

Credit to: မခြန္ျမလႈိင္

Pages